Ba điểm thay đổi chính trong học thuyết hạt nhân của Liên bang Nga

Tên lửa đạn đạo liên lục địa Yars RS-24 của Nga tham gia duyệt binh trên Quảng trường Đỏ ở Moskva. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo đài RT, vấn đề này đã được đưa ra tại phiên họp của Hội đồng An ninh Nga vào ngày 25/9, có sự tham gia của Bộ trưởng Quốc phòng, Bộ trưởng Tài chính cũng như các lãnh đạo của Cơ quan Tình báo Đối ngoại (SVR), Cơ quan An ninh Liên bang (FSB), Cơ quan Vũ trụ Liên bang Nga (Roscosmos) và Tập đoàn Nhà nước về Năng lượng Hạt nhân của Nga (Rosatom).

Tổng thống Putin phát biểu: “Ngày nay, tam giác hạt nhân vẫn là đảm bảo quan trọng nhất cho an ninh của nhà nước và công dân chúng ta, là công cụ để duy trì bình đẳng chiến lược và cân bằng quyền lực trên thế giới”.

Sau đây là ba điểm cập nhật chính của học thuyết hạt nhân.

Cuộc tấn công từ quốc gia không có vũ khí hạt nhân

Cập nhật đầu tiên được đề xuất là bổ sung danh sách các quốc gia và liên minh quân sự cần răn đe hạt nhân và bổ sung danh sách các mối đe dọa quân sự cần phải vô hiệu hóa thông qua răn đe.

Theo đó, Nga sẽ coi hành vi gây hấn của quốc gia không có vũ khí hạt nhân, nhưng được một quốc gia hạt nhân hỗ trợ hoặc tham gia cùng là “cuộc tấn công chung” của hai nước này, vượt qua ngưỡng hạt nhân.

Mặc dù không có quốc gia nào được nêu tên, nhưng theo cách viết này, rõ ràng học thuyết cập nhật sẽ áp dụng khi Ukraine tấn công lãnh thổ Nga bằng các loại vũ khí được Mỹ hoặc các đồng minh hạt nhân trong NATO cung cấp.

Tổng thống Putin đã nói trước đó rằng các cuộc tấn công như vậy chắc chắn có liên quan tới nhân sự cũng như vũ khí của nước ngoài và khiến các nước này xung đột trực tiếp với Nga.

Hạ thấp ngưỡng hạt nhân

Các sửa đổi được đề xuất cũng nêu rõ các điều kiện mà Nga có thể sử dụng vũ khí hạt nhân, như khi nhận được thông tin đáng tin cậy về một đợt triển khai quy mô lớn các vũ khí tấn công trên không cũng như không gian và đã vượt qua biên giới nhà nước Nga.

Tổng thống Putin đã nói rõ rằng các loại vũ khí này gồm máy bay chiến lược và chiến thuật, tên lửa hành trình, thiết bị bay không người lái, tên lửa siêu vượt âm và các loại máy bay khác. Đề cập đến thiết bị bay không người lái ở đây là rất quan trọng, vì Ukraine đã nhiều lần thực hiện các cuộc tấn công hàng loạt bằng thiết bị này vào các căn cứ chiến lược của Nga.

Mở rộng ô hạt nhân cho Belarus

Lần đầu tiên, Nga đã chỉ ra rằng sức răn đe hạt nhân của mình có thể được sử dụng trong trường hợp Belarus bị gây hấn, với tư cách là thành viên của Liên minh Nhà nước. Theo đề xuất, hành vi gây hấn bao gồm sử dụng vũ khí thông thường để gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với chủ quyền của hai nhà nước.

Theo ông Putin, tất cả những điều này đã được thống nhất với Belarus và Tổng thống Alexander Lukashenko.

Học thuyết trước đây có điểm gì khác?

Thử nghiệm tên lửa hành trình hạt nhân Burevestnik. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga

Tài liệu được thông qua vào năm 2020 đã nêu rõ bốn tình huống mà Nga có thể kích hoạt sức răn đe hạt nhân. Thứ nhất, nếu Nga nhận được thông tin đáng tin cậy rằng mình và đồng minh bị tấn công bằng tên lửa đạn đạo. Thứ hai, nếu một vũ khí hạt nhân hoặc một loại vũ khí hủy diệt hàng loạt khác được sử dụng để tấn công Nga và/hoặc các đồng minh. Thứ ba, nếu kẻ thù tấn công các cơ sở nhà nước hoặc quân sự quan trọng, có thể làm gián đoạn phản ứng của lực lượng hạt nhân Nga. Cuối cùng, nếu Nga bị tấn công theo cách thông thường nhưng gây đe dọa sự tồn tại của nhà nước Nga.

Tại sao các thay đổi được đề xuất vào thời điểm này?

Đầu năm nay, Tổng thống Putin cho biết có thể cần phải cập nhật học thuyết hạt nhân, xét các mối đe dọa mới nổi lên từ NATO. Hồi tháng 6, Thứ trưởng Ngoại giao Sergey Ryabkov đã mô tả học thuyết hiện tại là quá chung chung và cho rằng do phương Tây không nắm rõ, nên Nga phải nói rõ ràng hơn, cụ thể hơn, chắc chắn hơn về những gì có thể xảy ra nếu họ tiếp tục các hành động không thể chấp nhận và leo thang.

Xem video Tổng thống Putin nói về các điều kiện mà Nga sẽ dùng vũ khí hạt nhân (Nguồn: Reuters):

Từ tháng 5, Ukraine đã kêu gọi Mỹ và các đồng minh dỡ bỏ tất cả các lệnh cấm sử dụng vũ khí phương Tây để tấn công Nga. Nga cảnh báo rằng nếu làm như vậy, các nước phương Tây đang can thiệp trực tiếp vào cuộc xung đột.

Tổng thống Putin nhấn mạnh rằng sử dụng vũ khí hạt nhân vẫn là một biện pháp cực đoan để bảo vệ chủ quyền Nga, nhưng Nga phải tính đến rằng tình hình quân sự - chính trị hiện đại đang thay đổi một cách mạnh mẽ khi có nhiều mối đe dọa quân sự và rủi ro mới đối với Nga cũng như các đồng minh.

Thùy Dương/Báo Tin tức