Fed sẽ tiếp tục mạnh tay tăng lãi suất bất chấp nguy cơ suy thoái?

Fed chưa muốn đảo chiều chính sách

Chủ tịch Fed Jerome Powell trong buổi họp báo ngày 22/3. Ảnh: AP

Biên bản họp chính sách tháng 3/2023 công bố ngày 12/4 cho thấy các quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã loại bỏ khả năng cần tăng lãi suất lên mức đỉnh sau vụ sụp đổ của Ngân hàng Silicon Valley và Signature. Tuy nhiên, Ủy ban Thị trường mở Liên bang Hoa Kỳ (FOMC) - cơ quan hoạch định chính sách của Fed, vẫn quyết định tăng lãi suất thêm 0,25% lên khoảng 4,75-5%, trong bối cảnh giới chức tìm cách cân bằng rủi ro của cuộc khủng hoảng tín dụng và lạm phát còn quá cao.

Động thái trên được thực hiện ngay cả khi các cố vấn của Fed đưa ra cảnh báo rằng một cuộc suy thoái nhẹ có thể xảy ra vào cuối năm nay.

Theo biên bản cuộc họp, các quan chức ngân hàng Trung ương Mỹ đều thống nhất rằng việc tiếp tục siết chặt chính sách tiền tệ có thể là động thái phù hợp. Đây cũng là lập trường mà một số quan chức Fed đã tái khẳng định trong những ngày gần đây.

Các nhà hoạch định chính sách của Fed cho rằng “những bất ổn gần đây trong ngành ngân hàng có thể khiến tín dụng bị thắt chặt hơn đối với hộ gia đình và doanh nghiệp, đồng thời gây áp lực lên hoạt động kinh tế, tuyển dụng lao động và lạm phát”. Trong bối cảnh này, giới quan chức vẫn chú ý đến rủi ro lạm phát.

Các chuyên gia kinh tế dự báo kịch bản khả thi nhất là Fed nâng lãi suất thêm 0,25% trong tháng 5/2023, sau đó sẽ tạm ngưng một thời giai. Tuy nhiên, nội dung của biên bản cuộc họp chính sách cùng với nhận định đầy mâu thuẫn giữa các quan chức Fed cho thấy lộ trình lãi suất vẫn chưa rõ ràng.

Trong dự báo tháng 3, hầu hết quan chức Fed nhận định lãi suất sẽ đạt 5,1% trong năm nay. Theo đó, Fed sẽ thực hiện một lần nâng 0,25% vào tháng 5 và sau đó là đợt tạm dừng kéo dài.

Ngày 12/4, ông John Williams - Chủ tịch Fed tại New York và phó Chủ tịch FOMC, cho biết khả năng tạm ngưng sau một đợt nâng lãi suất nữa là điều cần thảo luận thêm tại cuộc họp tháng 5/2023. Ông cũng nhấn mạnh giai đoạn tệ nhất của cuộc khủng hoảng ngân hàng đã qua và nhiều khả năng không xảy ra một cuộc khủng hoảng tín dụng rộng hơn.

Một số nhà hoạch định chính sách cũng cho rằng giảm quy mô cho vay có thể giúp kiềm chế đà tăng trưởng và lạm phát, dù tác động vẫn chưa dự đoán được.

Trong khi đó, Chủ tịch Fed tại San Francisco Mary Daly nói rằng lạm phát có lẽ đã hạ nhiệt đủ và không cần tăng lãi suất thêm. Trước đó, Chủ tịch Fed tại Chicago Austan Goolsbee cũng kêu gọi các thành viên hãy cẩn trọng và kiên nhẫn về chính sách tiền tệ.

Theo biên bản cuộc họp của Fed, các nhà hoạch định chính sách đã nhấn mạnh sự cần thiết của “tính linh hoạt và điều chỉnh phù hợp” do những bất ổn xung quanh tình trạng căng thẳng của ngành ngân hàng.

Nhà kinh tế trưởng Stephen Stanley tại Santander US Capital Markets, nhận định với CNBC: “Trong bối cảnh bất ổn gia tăng và việc Fed nhấn mạnh vào tính linh hoạt, thì biên bản tháng 3 lại đưa ra rất ít tín hiệu về triển vọng chính sách trong tương lai”.

Hiện các nhà đầu tư dự báo Fed sẽ đảo chiều chính sách và cắt giảm lãi suất trong 6 tháng cuối năm.

Lạm phát hạ nhiệt chưa đủ nhanh

Trong cuộc họp chính sách tháng 3, một số nhà hoạch định chính sách đã đặt câu hỏi về việc giữ nguyên lãi suất để theo dõi tình hình của cuộc khủng hoảng ngân hàng. Tuy nhiên, FOMC vẫn quyết định tiếp tục tăng lãi suất vì "lạm phát leo thang, sức chống chịu tốt của nền kinh tế, và cam kết đưa lạm phát xuống 2%".

Trước khi xảy ra các vụ sụp đổ của các ngân hàng Mỹ, một số thành viên FOMC còn nghiêng về việc tăng lãi suất thêm 0,5% với lý do lạm phát vẫn quá nóng.

Fed vẫn muốn siết chính sách tiền tệ dù Mỹ có nguy cơ suy thoái

Theo báo cáo được Bộ Lao động Mỹ công bố ngày 12/4, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Mỹ tăng 0,1% trong tháng 3 và 5% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn dự báo lần lượt là 0,2% và 5,1% của các nhà phân tích được Dow Jones khảo sát.

CPI lõi - loại bỏ giá thực phẩm và nhiên liệu dễ biến động - tăng 0,4% so với tháng 2 và 5,6% so với cùng kỳ năm ngoái, sát với dự báo của giới quan sát.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia đánh giá, CPI tháng 3 hạ nhiệt nhưng có thể không đủ để ngăn Fed nâng lãi suất trong cuộc họp chính sách tháng tới. Fed đang tìm cách cân bằng giữa kiềm chế lạm phát, ổn định tài chính và xoa dịu các cú sốc kinh tế khác, như quyết định bất ngờ cắt giảm sản lượng dầu mỏ của nhóm OPEC+ hồi đầu tháng này.

“Dường như Fed có thể nâng lãi suất trong tháng 5/2023 và tận dụng sự chậm lại của nền kinh tế để kéo giảm lạm phát” - chuyên gia kinh tế Derek Tang tại LH Meyer/Monetary Policy Analytics ở Washington nhận định với CNBC.

Theo dữ liệu của CME Group, đến nay, các thị trường vẫn nhận định khả năng Fed tăng lãi suất 0,25 điểm phần trăm trong cuộc họp tháng 5 là 70,4%. Khả năng cơ quan này giữ nguyên lãi suất chỉ 29,6%.

Nguyễn Thu