Hợp tác công - tư: 'Chìa khóa' thành công cho Đề án 1 triệu ha lúa

Rất đông các tổ chức quốc tế, đối tác nước ngoài quan tâm đến Đề án. (Ảnh: Thanh Thanh).

Tiềm năng xuất khẩu lúa gạo lớn

Ngày 30/1 vừa qua, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan đã chủ trì Tọa đàm "Đối tác công - tư thúc đẩy đổi mới sáng tạo, triển khai Đề án 1 triệu ha lúa gạo chất lượng cao, phát thải thấp". Điều đặc biệt của Tọa đàm là sự hiện diện đông đảo của khách mời quốc tế như Quản lý Điều hành Ngân hàng Thế giới (WB) - ông Paavo Eliste, Giám đốc Điều hành Grow Asia - bà Bevverley Postma và đại diện nhiều tổ chức quốc tế, các tập đoàn, công ty đa quốc gia…

Chia sẻ tại Tọa đàm, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh, lúa gạo là ngành có tiềm năng xuất khẩu (XK) lớn của Việt Nam. Năm 2023, XK gạo của Việt Nam đã đạt gần 8,1 triệu tấn, với kim ngạch gần 4,7 tỷ USD. Việt Nam đã XK gạo đến gần 150 quốc gia và vùng lãnh thổ, chiếm hơn 15% tổng giá trị gạo XK trên toàn thế giới.

“Sản xuất lúa gạo là ngành sản xuất trọng điểm, không chỉ giúp bảo đảm an ninh lương thực quốc gia mà còn hỗ trợ cho sự phát triển kinh tế của đất nước cũng như thể hiện trách nhiệm của Việt Nam trong việc bảo đảm hệ thống lương thực, thực phẩm quốc tế” - Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT đồng thời cho biết, với yêu cầu thị trường càng cao, quy định của các nước nhập khẩu ngày càng nghiêm ngặt, chất lượng gạo ngày càng được nâng cao, phải bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, phải tuân thủ trách nhiệm cộng đồng, bảo vệ môi trường thông qua việc giảm thiểu sử dụng đầu vào sản xuất có nguồn gốc hóa học, sản xuất giảm phát thải, sản xuất phải bảo đảm nâng cao thu nhập cho người nông dân trồng lúa… Mặt khác, tại COP 26 Việt Nam đã cam kết đạt mức phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.

Trong bối cảnh đó, Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đến năm 2030”.

“Để triển khai đề án, chúng tôi cần huy động các nguồn lực và tiến bộ kỹ thuật. Một trong các công cụ quan trọng là sự tham gia của khu vực tư nhân, hỗ trợ của các đối tác quốc tế, các tổ chức quốc tế và khu vực, các tổ chức phi chính phủ, các cơ quan nghiên cứu và các chuyên gia trong nước và ngoài nước” - Bộ trưởng bày tỏ, đồng thời khẳng định: “Hợp tác công - tư hiệu quả và sự hỗ trợ từ quý vị sẽ là “chìa khóa” thành công cho Đề án”.

Người đứng đầu ngành Nông nghiệp cũng nhấn mạnh, Tọa đàm thể hiện cam kết của các đối tác với Bộ NN&PTNT trong việc triển khai Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp; đề án không phải cho ĐBSCL mà cho tất cả chúng ta.

Tranh thủ mọi nguồn lực triển khai đề án

Đồng hành với Việt Nam và các đối tác trong triển khai Đề án 1 triệu ha lúa gạo chất lượng cao, phát thải thấp, ông Paavo Eliste - Quản lý Điều hành (WB) đánh giá cao khi Việt Nam như là một mô hình cho chương trình lúa gạo thế giới về phát thải thấp.

“Có rất nhiều tiềm năng từ thực hiện Đề án mới này để thúc đẩy hoạt động về đổi mới sáng tạo (ĐMST) và huy động các nguồn tài chính carbon, áp dụng công nghệ số, thúc đẩy sự tham gia của khu vực tư nhân theo phương thức chưa từng có trước đây để mở rộng khả năng tiếp cận với thị trường” - ông Paavo Eliste đánh giá.

Ông Lê Thanh Tùng - Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) cho biết, hiện các địa phương đã có những nguồn lực tài chính và phi tài chính để triển khai Đề án. “Điều cần làm hiện nay là tranh thủ nguồn lực đó, cùng với sự ủng hộ tại cơ sở để tăng cường tính liên kết của các HTX, đóng góp vào quá trình triển khai Đề án” - ông Tùng nhấn mạnh.

Bà Cherie Tan, đại diện Bayer lưu ý 3 yếu tố quan trọng cần quan tâm là công nghệ, thị trường và chính sách để có được những thay đổi hiệu quả đối với các nông hộ nhỏ trong chuyển đổi ngành hàng lúa gạo…

Về phía doanh nghiệp trong nước, ông Huỳnh Văn Thòn, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Lộc Trời cho rằng, cần hành động mạnh mẽ hơn, cụ thể hơn, sát với thực tế hơn để đem lại hiệu quả tốt hơn. "Lộc Trời sẽ đem tất cả những gì đã làm và đang làm về canh tác giảm phát thải để đóng góp vào sự thành công của Đề án, vì mục tiêu xuyên suốt của chúng tôi là cùng nông dân phát triển bền vững" - ông Thòn cam kết.

Đề cập đến Mạng lưới ĐMST lương thực, thực phẩm tại Việt Nam (FIHV) được thành lập theo sáng kiến của Diễn đàn kinh tế Thế giới hồi cuối năm 2023, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh, đây là một công cụ quan trọng để huy động các nguồn lực và tiến bộ kỹ thuật để triển khai Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp.

Mục tiêu của FIHV là liên kết các mạng lưới ĐMST trong nước và quốc tế nhằm thúc đẩy việc sử dụng công nghệ số để phát triển chuỗi giá trị nông nghiệp thông minh. “FIHV sẽ giúp mở rộng quy mô và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi của ngành nông nghiệp Việt Nam nói riêng và nền kinh tế nói chung để trở thành một cường quốc nông sản thực phẩm xanh, bền vững và ít phát thải” - Bộ trưởng kỳ vọng.

Thanh Thanh