Mỹ và Trung Quốc đồng ý rút lại các hàng rào thuế quan

Bước đột phá mạnh mẽ

Bộ Thương mại Trung Quốc vừa cho biết, hai nước đã đồng ý hủy bỏ thuế quan theo từng giai đoạn, song không đưa ra thời gian biểu cụ thể. Phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc Cao Phong cho biết, việc hủy bỏ thuế quan là một điều kiện quan trọng đối với bất kỳ thỏa thuận nào. Ông cũng nói thêm rằng, cả hai phải đồng thời hủy bỏ một số thuế quan đối với hàng hóa khác để đạt được hiệp ước giai đoạn một.

Trong khi một quan chức Mỹ, phát biểu với Reuters với điều kiện giấu tên, đã xác nhận việc rút lại thuế quan sẽ là một phần của thỏa thuận thương mại giai đoạn một, hiện vẫn đang được hoàn thiện để trình Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ký kết. “Tôi không thể nói trước về các cuộc đàm phán với Trung Quốc, nhưng chúng tôi rất, rất lạc quan rằng chúng tôi sẽ sớm đạt được thỏa thuận”, vị quan chức này cho biết.

Hiện vẫn chưa rõ về thời gian và địa điểm cuộc gặp của ông Trump và ông Tập

Nếu thỏa thuận tạm thời này hoàn tất và được ký kết, dự kiến sẽ bao gồm việc dỡ bỏ vòng thuế quan dự kiến sẽ có hiệu lực từ ngày 15/12 đối với 156 tỷ USD hàng hóa của của Trung Quốc, bao gồm cả điện thoại di động, máy tính xách tay và đồ chơi.

Tân Hoa Xã đưa tin vào cuối ngày thứ Năm tuần trước (7/11) rằng, cơ quan hải quan và Bộ Nông nghiệp Trung Quốc đang xem xét gỡ bỏ các hạn chế đối với việc nhập khẩu gia cầm của Mỹ. Trước đó, Trung Quốc đã cấm nhập khẩu tất cả gia cầm và trứng từ Mỹ kể từ tháng 1/2015 do dịch cúm gia cầm.

Một nguồn tin trước đây nói với Reuters rằng các nhà đàm phán Trung Quốc muốn Mỹ hủy bỏ việc áp thuế 15% đối với khoảng 125 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc có hiệu lực từ ngày 1/9. Trung Quốc cũng muốn nới lỏng hơn mức thuế 25% trước đó đối với khoảng 250 tỷ USD hàng nhập khẩu, từ máy móc và chất bán dẫn đến đồ nội thất. Thế nhưng một người quen thuộc với vấn đề đàm phán của Trung Quốc cho biết họ đang hối thúc Washington “loại bỏ tất cả các mức thuế ngay khi có thể”.

Liệu có biến cố?

Tuy nhiên giới chuyên gia thì cảnh báo hiệp ước vẫn có thể sụp đổ bởi bất đồng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới này không chỉ là thương mại. Kể từ khi ông Trump nhậm chức vào năm 2017, chính quyền của ông đã liên tục gây sức ép nhằm buộc Trung Quốc phải hạn chế các khoản trợ cấp lớn cho các công ty nhà nước và chấm dứt yêu cầu các công ty Mỹ phải chuyển giao công nghệ cho các công ty Trung Quốc nếu muốn kinh doanh tại Trung Quốc cũng như thực thi tốt hơn vấn đề về sở hữu trí tuệ.

Hiện các nhà lập pháp đảng Cộng hòa yêu cầu việc rút lại các mức thuế quan phải gắn chặt với việc tuân thủ các cam kết đã đưa ra trong thỏa thuận của phía Trung Quốc. “Các mức thuế quan nên được loại bỏ từng phần khi Trung Quốc thực hiện cam kết của mình”, nguồn tin của một quốc hội cho Mỹ biết.

Các quan chức Hoa Kỳ cũng cho biết, vẫn còn rất nhiều công việc phải hoàn thành trước khi ông Trump và ông Tập có thể đặt bút ký kết. Ông Trump đã sử dụng thuế quan đánh lên hàng trăm tỷ đôla hàng hóa của Trung Quốc làm vũ khí chính trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc. Bởi vậy viễn cảnh dỡ bỏ các hàng rào thuế quan này, ngay cả khi nó được thực hiện theo từng giai đoạn, đã vấp phải sự phản đối quyết liệt từ các cố vấn trong và ngoài Nhà Trắng do lo ngại Mỹ có thể bỏ đi “vũ khí tối thượng” của mình.

“Không có thỏa thuận cụ thể nào về việc rút lại thuế quan theo từng giai đoạn”, Michael Pillsbury - một cố vấn bên ngoài Nhà Trắng của ông Trump cho biết. “Phía Mỹ không chắc chắn về thời điểm và những mức thuế nào sẽ được dỡ bỏ. Trong khi người Trung Quốc lại có một số mơ tưởng và đang cố gắng xoa dịu những người theo đường lối cứng rắn trong nước của họ rằng, sẽ chấm dứt thuế quan một ngày nào đó”.

Vì lẽ đó, cả thế giới đang nín thở để chờ xem liệu thỏa thuận có thể được hai nhà lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc ký kết trước khi kết thúc năm nay. Hiện đã có hàng chục địa điểm được đề xuất cho cuộc gặp thượng đỉnh này, ban đầu được dự kiến sẽ diễn ra bên lề Hội nghị thượng đỉnh APEC vào giữa tháng 11 tại Chile nhưng hiện đã bị hủy bỏ. Theo một quan chức, địa điểm thay thế có thể là London, nơi các nhà lãnh đạo có thể gặp nhau sau Hội nghị thượng đỉnh NATO mà ông Trump dự định tham dự từ ngày 3-4 tháng 12. Trong khi phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc Cao Phong từ chối nói về thời gian và địa điểm của cuộc gặp này.

Mai Ngọc