Nâng cao đời sống văn hóa ở các xã nông thôn mới

Hội thi Văn nghệ - thể thao các xã nông thôn mới tỉnh Ninh Bình lần I - năm 2019 đã thu hút nhiều đơn vị tham gia. Ảnh: Minh Quang

Ông Nguyễn Sỹ Tuệ, Trưởng thôn Kiến ái, xã Ninh An (Hoa Lư) là người tâm huyết với hoạt động của đội văn nghệ thôn. Ông Tuệ nói, ở miền quê yên ả này, phụ nữ có nhiều thiệt thòi, Các chị ít được tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao sau những ngày làm việc nhà nông vất vả. Bởi vậy, ngay khi Nhà văn hóa thôn được xây dựng khang trang thì Ninh An có chủ trương thành lập đội văn nghệ ở các thôn.

Riêng thôn Kiến ái, khi thành lập ra CLB hát chèo, bà con trong thôn ai cũng phấn khởi, ủng hộ. Đội văn nghệ có đủ mọi lứa tuổi, mỗi khi lên sân khấu, không còn vẻ bẽn lẽn, ngại ngần của người phụ nữ thôn quê, các diễn viên như hóa thân vào nhân vật, vào khúc hát hùng tráng.

Với những lời ca tiếng hát do chính người dân biểu diễn đã nâng cao đời sống tinh thần cho bà con, tạo động lực để nhân dân trong thôn vươn lên phát triển kinh tế, xây dựng gia đình hạnh phúc, góp phần xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư.

Bà Vũ Thị Lý, phụ trách Phòng Xây dựng nếp sống văn hóa và gia đình, Sở Văn hóa và Thể thao cho biết: Trong số 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới, có các tiêu chí về văn hóa là tiêu chí số 6 (cơ sở vật chất văn hóa) và tiêu chí số 16 về văn hóa.

Cùng lúc phải thực hiện các tiêu chí vừa mang yếu tố vật chất, vừa mang yếu tố tinh thần, ngành Văn hóa đã tích cực tuyên truyền, hướng dẫn các địa phương thực hiện các tiêu chí văn hóa trong xây dựng nông thôn mới, được các cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân các địa phương trong tỉnh hưởng ứng.

Theo đó, Sở Văn hóa và Thể thao phối hợp với UBND các huyện, thành phố tổ chức khảo sát báo cáo đánh giá thực trạng quy hoạch, xây dựng, quản lý và tổ chức hoạt động của Trung tâm Văn hóa và Thể thao cấp xã và nhà văn hóa, khu thể thao cấp thôn, làm cơ sở để xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện để đạt chuẩn theo chương trình xây dựng nông thôn mới của tỉnh.

Cùng với đó, chỉ đạo các phòng văn hóa và thông tin các huyện, thành phố phối hợp với trung tâm văn hóa thể thao hướng dẫn xây dựng, củng cố và duy trì hoạt động các thiết chế ở cơ sở như: Đài truyền thanh, thư viện, phòng thông tin, các câu lạc bộ, trung tâm học tập cộng đồng, nhà tập luyện và thi đấu thể thao, sân tập ngoài trời ở cơ sở…

Đến hết năm 2018, toàn tỉnh có 115/121 (95,04%) nhà văn hóa xã; 121/121 khu thể thao xã; có 1.270/1.356 (93,66%) nhà văn hóa thôn; 1.112/1356 (82,01%) khu thể thao thôn. Đến nay, toàn tỉnh có 97 xã đạt tiêu chí số 6 về cơ sở vật chất văn hóa.

Việc phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở và chú trọng vào việc tổ chức hoạt động để phát huy được công năng của hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở đã góp phần thay đổi đời sống văn hóa ở nông thôn. Trung tâm Văn hóa - Thể thao xã, Nhà Văn hóa - Khu thể thao thôn ngày càng đóng vai trò quan trọng trong đời sống xã hội, là nơi sinh hoạt, hội họp cộng đồng ở mỗi khu dân cư, nơi tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, gắn kết cộng đồng, góp phần đáp ứng nhu cầu về văn hóa, văn nghệ, rèn luyện nâng cao sức khỏe nhân dân.

Phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao cơ sở ngày càng phát triển, các tổ, đội văn nghệ, thể thao được thành lập và tổ chức sinh hoạt thường xuyên, góp phần khai thác, bảo tồn các làn điệu dân ca, dân vũ, các diễn xướng dân gian truyền thống, tạo sân chơi lành mạnh cho mọi người và bồi dưỡng năng khiếu cho thanh, thiếu niên.

Hiện nay, toàn tỉnh có 700 tổ, đội, câu lạc bộ văn nghệ quần chúng, hàng năm tổ chức hàng nghìn buổi biểu diễn, giao lưu văn nghệ quần chúng, thu hút đông đảo người xem và tập luyện.

Cùng với đó, các khu dân cư luôn chú ý hướng tới việc nâng cao chất lượng đời sống vật chất và tinh thần của mỗi gia đình, mỗi người dân và nâng cao chất lượng gia đình văn hóa, lồng ghép nhiệm vụ của phong trào với nhiệm vụ của các hội, ngành, đoàn thể như: Hội Phụ nữ với phong trào xây dựng “Gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc”, “Gia đình 5 không, 3 sạch”; Hội Nông dân với phong trào “Gia đình nông dân hạnh phúc”; Hội Người cao tuổi đẩy mạnh phong trào “Ông bà mẫu mực, con cháu hiếu thảo”… . 100% làng, thôn, xóm, bản, phố đã xây dựng, tổ chức thực hiện tốt quy ước, hương ước và nhận được sự đồng thuận hưởng ứng thực hiện của mọi tầng lớp nhân dân.

Số hộ gia đình nông thôn đạt danh hiệu gia đình văn hóa được giữ vững và duy trì từ 80% trở lên và tăng hàng năm, năm 2013 đạt 80,23%. Số khu dân cư đạt danh hiệu văn hóa cũng tăng mạnh, từ 68,25% năm 2011 lên 90,18% năm 2018. Kết quả này góp phần hoàn thiện tiêu chí số 16 về văn hóa, đến nay có 113 xã trong tỉnh đạt tiêu chí 16 về văn hóa.

Cùng với hoạt động văn hóa, văn nghệ, nhà văn hóa, khu thể thao là nơi thu hút người dân tham gia các hoạt động thể dục, thể thao. Tính đến nay, trên địa bàn tỉnh, số người tham gia luyện tập TDTT thường xuyên đạt 29,3%; tỷ lệ gia đình thể thao đạt 25,2%; có trên 600 câu lạc bộ TDTT cơ sở. Toàn tỉnh có 610 sân cầu lông (trong đó có 111 nhà tập cầu lông); 125 sân thể thao cơ bản, 445 sân bóng đá, 70 sân quần vợt.

Với việc thực hiện có hiệu quả tiêu chí số 6 và số 16 đã góp phần giúp các địa phương trong tỉnh xây dựng các xã, huyện đạt chuẩn nông thôn mới. Hiện, toàn tỉnh có 2 huyện đạt chuẩn nông thôn mới là huyện Yên Khánh (năm 2018), huyện Hoa Lư (năm 2016), 1 thành phố hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới là Thành phố Tam Điệp (năm 2017).

Sở Văn hóa và Thể thao đang tích cực hướng dẫn, kiến nghị huyện Gia Viễn hoàn thiện các hạng mục công trình và hồ sơ hoàn thiện tiêu chí văn hóa để về đích nông thôn mới năm 2020, huyện Yên Mô phấn đấu về đích trong năm 2021.

Đào Hằng