Trợ cấp hưu trí xã hội - chế độ an sinh mới dành cho người cao tuổi
Một trong những nội dung sửa đổi, bổ sung lớn của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi là bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống BHXH đa tầng. Trao đổi về chế độ an sinh mới này, bà Nguyễn Thị Hồng Hà - Trưởng phòng Truyền thông, BHXH tỉnh Khánh Hòa cho biết:
Bà Nguyễn Thị Hồng Hà - Trưởng phòng Truyền thông, Bảo hiểm xã hội tỉnh.
- Trợ cấp hưu trí xã hội sẽ được áp dụng khi Luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1-7-2025. Đây là loại hình BHXH do ngân sách nhà nước bảo đảm, được xây dựng trên cơ sở kế thừa và phát triển một phần từ quy định về trợ cấp xã hội hàng tháng đối với người cao tuổi. Độ tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội thấp hơn 5 tuổi so với tuổi hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng đối với người cao tuổi hiện hành. Theo đó, có 2 nhóm đối tượng được hưởng chế độ trợ cấp hưu trí xã hội. Thứ nhất, công dân Việt Nam đủ 75 tuổi trở lên; không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hàng tháng; có văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Thứ hai, công dân Việt Nam từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hàng tháng; có văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
- Xin bà cho biết những quyền lợi của người được hưởng chế độ hưu trí xã hội?
- Trợ cấp hưu trí xã hội có các chế độ sau: Trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng; hỗ trợ chi phí mai táng; hưởng bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đóng. Mức trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng do Chính phủ quy định; định kỳ 3 năm, Chính phủ thực hiện rà soát, xem xét việc điều chỉnh mức trợ cấp hưu trí xã hội. Đồng thời, độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội cũng được xem xét điều chỉnh giảm dần phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ. Tùy theo điều kiện kinh tế - xã hội, khả năng cân đối ngân sách và huy động các nguồn lực xã hội, các tỉnh, thành phố có thể hỗ trợ thêm cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
- Ngày 1-7-2025, khi Luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực, sẽ có một nhóm người lao động (NLĐ) đủ tuổi nghỉ hưu mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu và chưa đến tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí. Xin bà cho biết thêm về chế độ dành cho nhóm đối tượng này?
- Khi Luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực, tuổi nghỉ hưu của lao động nam là 61 tuổi 3 tháng và lao động nữ là 56 tuổi 8 tháng. Trong khi đó, điều kiện đầu tiên để nhận trợ cấp hưu trí xã hội là người hưởng phải đủ 75 tuổi trở lên; hoặc người 70 - 75 tuổi thuộc hộ nghèo, cận nghèo. Như vậy, sẽ có một nhóm NLĐ đủ tuổi nghỉ hưu mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu hàng tháng và chưa đến tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí. Để đảm bảo an sinh xã hội, Luật BHXH (sửa đổi) quy định chế độ trợ cấp hàng tháng dành cho nhóm này. Theo đó, những NLĐ không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, có thời gian tham gia BHXH, nếu không hưởng BHXH một lần và không bảo lưu mà có yêu cầu thì được hưởng trợ cấp hàng tháng từ chính khoản đóng của mình cho đến khi đủ điều kiện để nhận trợ cấp hưu trí xã hội. Thời gian hưởng, mức hưởng trợ cấp hàng tháng được xác định căn cứ vào thời gian đóng, căn cứ đóng BHXH của NLĐ theo quy định tại Điều 23, Chương III, Luật BHXH (sửa đổi). Đặc biệt, mức trợ cấp hàng tháng được áp dụng các quy định điều chỉnh tăng thêm như lương hưu. Người đang trong thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế. Trường hợp người đang hưởng trợ cấp hàng tháng chết, thân nhân được hưởng trợ cấp một lần cho những tháng chưa nhận và được hưởng một lần trợ cấp mai táng nếu đủ điều kiện quy định.
