Xe tăng T-72 đang tung hoành tại Army Games: Kẻ 'đóng thế' vĩ đại!

Là phiên bản xe tăng ra đời với giải pháp tình thế, nhằm đáp ứng yêu cầu số lượng lớn của cuộc chạy đua vũ trang Xô - Mỹ trong thời kỳ đỉnh điểm chiến tranh Lạnh. Xe tăng T-72 từ kẻ "đóng thế" trở thành biểu tượng sức mạnh của Lục quân Liên Xô và hiện là xương sống của lực lượng xe tăng Nga hiện nay. Ảnh: Xe tăng T-72 - Nguồn: Wkipedia.

Dù ra đời đã gần 50 năm, nhưng T-72 vẫn là loại xe tăng hiện đại nhờ tiếp tục được nâng cấp và đang trong biên chế quân đội khoảng 40 nước. Nó tiếp tục có mặt tham chiến tại các điểm nóng xung đột trên thế giới. Ảnh: Xe tăng T-72 trên chiến trường Syria - Nguồn: AP

Theo thống kê chưa đầy đủ thì ít nhất đã có khoảng 25.000 chiếc T-72 đã được chế tạo; khiến nó trở thành dòng xe tăng được sản xuất nhiều thứ hai trong thời kỳ chiến tranh Lạnh, chỉ đứng sau các loại xe tăng T-54/T-55 (cũng do Liên Xô chế tạo). Ảnh: Xe tăng T-72 của Quân đội Liên Xô - Nguồn: Wkipedia.

Nhưng ít ai biết được rằng, chiếc tăng T-72 ra đời là một giải pháp tình thế, một sự thay thế rẻ hơn cho xe tăng T-64. T-72 được chế tạo trên cơ sở cải tiến sâu xe tăng T-62; đồng thời tiếp thu một số công nghệ tiên tiến của dòng T-64 như vũ khí và hệ thống điều khiển hỏa lực, thiết bị nạp đạn tự động, máy đo xa, giáp bảo vệ. Ảnh: Xe tăng T-64 - Nguồn: Wkipedia.

Xe tăng T-72 ra đời đáp ứng được tiêu chí của quân đội Liên Xô là sản xuất với giá thành rẻ, cấu tạo đơn giản, có thể sản xuất loạt lớn nếu điều kiện chiến tranh nổ ra. Ảnh: Xe tăng T-72 - Nguồn: Wkipedia.

Được biên chế đại trà trong quân đội Liên Xô vào năm 1977, T-72 có trọng lượng 41 tấn, được trang bị pháo nòng trơn 125 mm, điều khiển bằng điện. Pháo được trang bị máy nạp đạn tự động, thành viên kíp xe chỉ còn 3 người thay vì 4 như trong biên chế của những chiếc T-55. Ảnh: Xe tăng T-72 - Nguồn: Wkipedia.

Những chiếc T-72 đời đầu được trang bị vỏ giáp tương đương khoảng 410 đến 500 mm thép đồng nhất đối với tháp pháo và bán cầu trước. Điểm yếu của T-72 là không có khoang riêng biệt để mang đạn mà đạn để trong khoang chiến đấu cùng kíp xe, dẫn đến nguy cơ bị cháy nổ khi xe trúng đạn. Ảnh: Một chiếc T-72 bị hất tung tháp pháo tại chiến trường Syria - Nguồn: AP

Những phiên bản nâng cấp đầu tiên của xe tăng T-72 đó là T-72A xuất hiện vào năm 1979 với lớp giáp cải tiến dày hơn. Tiếp theo là phiên bản T-72B xuất hiện vào năm 1985, tích hợp những tính năng hiện đại của chiếc T-80. Ảnh: Phiên bản cải tiến T-72A - Nguồn: Wkipedia.

Cụ thể, chiếc T-72B được nâng cấp với thiết bị đo xa laser và tiếp tục được nâng cấp về vỏ giáp, nhất là phần tháp pháo với giáp composite, tương đương với 560 mm thép đồng nhất. Ảnh: Phiên bản cải tiến T-72B - Nguồn: Wkipedia.

Phiên bản T-72B1 được nâng cấp sau khi Liên Xô sụp đổ (1991); nó có một tháp pháo được bảo vệ tốt hơn, bộ giáp tổng hợp có độ dày tương đương 900 đến 950 mm thép đồng nhất (RHA). Với bộ giáp này, nó có thể chống lại hầu hết đầu đạn chống tăng của phương Tây. Ảnh: Phiên bản T-72B1 - Nguồn: Wkipedia.

Về hỏa lực, T-72B và T-72B1 cũng có khả năng bắn tên lửa từ pháo chính. Các tên lửa 9M119 Svir và 9M119M Refleks là loại tên lửa dẫn đường bằng laser với tầm bắn tối đa là 3 km. Từ các phiên bản T-72B sau này đều được trang bị giáp phản ứng nổ (ERA), để chống lại các loại đạn lõm và đạn chống tăng có thanh xuyên. Ảnh: Phiên bản T-72B1 - Nguồn: Wkipedia

T-72B2 phiên bản cải tiến sâu của T-72 được công bố vào năm 2006, đã nâng cao giáp bảo vệ bằng giáp phản ứng nổ thế hệ 3 Relickt; trang bị hệ thống phòng hộ chủ động Shtora-1 để gây nhiễu tên lửa dẫn đường bằng laser và hồng ngoại; đồng thời T-72B2 được trang bị động cơ mạnh hơn, công suất 1.000 mã lực. Ảnh: Phiên bản T-72B2 - Nguồn: Wkipedia.

Phiên bản T-72B3 và B3M được công bố vào năm 2010. Đây là một bản nâng cấp rẻ hơn so với T-72B2; chương trình B3 nâng cấp những chiếc T-72B cũ với một động cơ kiểu mới, hệ thống kiểm soát hỏa lực tốt hơn và một khẩu pháo mạnh hơn. Ảnh: Phiên bản T-72B3 - Nguồn: Wkipedia.

Có hàng ngàn chiếc T-72 được sử dụng trên khắp thế giới. Không có gì đáng ngạc nhiên, quân đội sử dụng nhiều xe tăng T-72 nhất vẫn là Nga, với khoảng 2.500 chiếc hiện trong biên chế chiến đấu và có khoảng 8.000 chiếc dự trữ khác. Theo Bộ Quốc phòng Nga, tính đến tháng 9/2016, khoảng một nghìn chiếc T-72 đã được nâng cấp thành các phiên bản T-72 B3.

Video Cách thi đấu Xe tăng hành tiến tại Army Games 2020 - Nguồn: VTC Co TV

Tiến Minh