12 yếu tố nguy cơ thúc đẩy ung thư

Tỷ lệ ung thư có nguồn gốc di truyền là dưới 10%. 90% còn lại phụ thuộc vào hành động của bạn mỗi ngày trước căn bệnh nguy hiểm này. Theo Viện Ung thư Quốc gia Cộng hòa Pháp, gần một nửa ca ung thư có thể tránh được bằng cách hạn chế tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ chính.

Thuốc lá là yếu tố nguy cơ hàng đầu có thể phòng ngừa được. Chúng gây ra 68.000 ca ung thư mới và 45.000 ca tử vong do ung thư liên quan đến việc tiêu thụ thuốc mỗi năm. Tổng cộng có 17 căn bệnh ung thư có liên quan tới thuốc lá, chủ yếu là ung thư phổi hoặc bàng quang, ngoài ra còn có ung thư miệng, thực quản hoặc ruột kết trong số những bệnh khác.

Thuốc lá là yếu tố nguy cơ hàng đầu có thể phòng ngừa được. Chúng gây ra 68.000 ca ung thư mới và 45.000 ca tử vong do ung thư liên quan đến việc tiêu thụ thuốc mỗi năm. Tổng cộng có 17 căn bệnh ung thư có liên quan tới thuốc lá, chủ yếu là ung thư phổi hoặc bàng quang, ngoài ra còn có ung thư miệng, thực quản hoặc ruột kết trong số những bệnh khác.

Rượu là yếu tố nguy cơ thứ hai có thể tránh được đối với ung thư và chiếm 8% các trường hợp. Mỗi năm, 28.000 ca ung thư mới có liên quan đến rượu. Nó liên quan trực tiếp đến tám căn bệnh ung thư, bao gồm vú, ruột kết, gan, thực quản, trực tràng và thanh quản. Rủi ro tồn tại ngay cả đối với những người uống ít. Cho đến nay, vẫn chưa thể xác định một cách khoa học về ngưỡng tiêu thụ mà dưới mức rủi ro bằng không. Mỗi tuần, không nên uống quá 10 ly, tức là hai ly mỗi ngày và mỗi tuần dành hai ngày không rượu.

Rượu là yếu tố nguy cơ thứ hai có thể tránh được đối với ung thư và chiếm 8% các trường hợp. Mỗi năm, 28.000 ca ung thư mới có liên quan đến rượu. Nó liên quan trực tiếp đến tám căn bệnh ung thư, bao gồm vú, ruột kết, gan, thực quản, trực tràng và thanh quản. Rủi ro tồn tại ngay cả đối với những người uống ít. Cho đến nay, vẫn chưa thể xác định một cách khoa học về ngưỡng tiêu thụ mà dưới mức rủi ro bằng không. Mỗi tuần, không nên uống quá 10 ly, tức là hai ly mỗi ngày và mỗi tuần dành hai ngày không rượu.

Chế độ ăn uống: Mỗi năm, 19.000 trường hợp ung thư được cho là do chế độ ăn uống không cân bằng. Việc tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ có thể làm tăng nguy cơ cũng như nguy cơ mắc bệnh từ thịt nguội. Để tránh rủi ro, điều quan trọng là ưu tiên những món “tự chế biến”, tiêu thụ theo mùa và ăn nhiều trái cây, rau và các loại đậu (đậu lăng, đậu xanh, đậu đỏ và trắng) cũng như ngũ cốc nguyên hạt tự nhiên, giàu chất xơ.

Chế độ ăn uống: Mỗi năm, 19.000 trường hợp ung thư được cho là do chế độ ăn uống không cân bằng. Việc tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ có thể làm tăng nguy cơ cũng như nguy cơ mắc bệnh từ thịt nguội. Để tránh rủi ro, điều quan trọng là ưu tiên những món “tự chế biến”, tiêu thụ theo mùa và ăn nhiều trái cây, rau và các loại đậu (đậu lăng, đậu xanh, đậu đỏ và trắng) cũng như ngũ cốc nguyên hạt tự nhiên, giàu chất xơ.

Thừa cân: Tổng cộng, gần 19.000 trường hợp ung thư mỗi năm do thừa cân, chiếm 5,4% số trường hợp. Một người được coi là thừa cân với chỉ số BMI lớn hơn 25 và béo phì với chỉ số BMI lớn hơn 30. Béo phì làm tăng đáng kể nguy cơ ung thư thực quản, đại tràng, trực tràng, gan, tuyến tụy, thận, cổ tử cung và buồng trứng.

Thừa cân: Tổng cộng, gần 19.000 trường hợp ung thư mỗi năm do thừa cân, chiếm 5,4% số trường hợp. Một người được coi là thừa cân với chỉ số BMI lớn hơn 25 và béo phì với chỉ số BMI lớn hơn 30. Béo phì làm tăng đáng kể nguy cơ ung thư thực quản, đại tràng, trực tràng, gan, tuyến tụy, thận, cổ tử cung và buồng trứng.

Một số bệnh nhiễm trùng: Các tác nhân truyền nhiễm nhất định là nguyên nhân gây ra ung thư, cụ thể là các bệnh nhiễm trùng liên quan đến vi rút HPV (virut gây u nhú ở người) gây ra 6.300 ca ung thư mỗi năm hoặc vi rút viêm gan B và C. Để phòng ngừa không nên tránh các bệnh còn tiêm chủng. Trong trường hợp của vắc-xin ung thư cổ tử cung, một nghiên cứu của Thụy Điển được công bố trên Tạp chí Y học New England khẳng định rằng nguy cơ giảm 88% ở những phụ nữ được tiêm vắc-xin trước 17 tuổi. Nên chủng ngừa cho trẻ em gái và trẻ em trai từ 11 đến 14 tuổi, có thể bắt kịp đến 19 tuổi.

Một số bệnh nhiễm trùng: Các tác nhân truyền nhiễm nhất định là nguyên nhân gây ra ung thư, cụ thể là các bệnh nhiễm trùng liên quan đến vi rút HPV (virut gây u nhú ở người) gây ra 6.300 ca ung thư mỗi năm hoặc vi rút viêm gan B và C. Để phòng ngừa không nên tránh các bệnh còn tiêm chủng. Trong trường hợp của vắc-xin ung thư cổ tử cung, một nghiên cứu của Thụy Điển được công bố trên Tạp chí Y học New England khẳng định rằng nguy cơ giảm 88% ở những phụ nữ được tiêm vắc-xin trước 17 tuổi. Nên chủng ngừa cho trẻ em gái và trẻ em trai từ 11 đến 14 tuổi, có thể bắt kịp đến 19 tuổi.

Tiếp xúc nghề nghiệp: Thuốc trừ sâu, amiăng, khí gas ... Một số tiếp xúc nhất định trong cuộc đời nghề nghiệp có thể gây ra ung thư. Khoảng 60 loại thuốc trừ sâu được xếp vào loại gây ung thư cho con người và nông dân là nghề tiếp xúc nhiều nhất. Mặt khác, chưa chứng minh được rằng dấu vết của thuốc trừ sâu được tìm thấy trong thực phẩm là nguyên nhân dẫn đến sự xuất hiện của bệnh.

Tiếp xúc nghề nghiệp: Thuốc trừ sâu, amiăng, khí gas ... Một số tiếp xúc nhất định trong cuộc đời nghề nghiệp có thể gây ra ung thư. Khoảng 60 loại thuốc trừ sâu được xếp vào loại gây ung thư cho con người và nông dân là nghề tiếp xúc nhiều nhất. Mặt khác, chưa chứng minh được rằng dấu vết của thuốc trừ sâu được tìm thấy trong thực phẩm là nguyên nhân dẫn đến sự xuất hiện của bệnh.

Bức xạ tia cực tím: Mỗi năm, khoảng 15.500 trường hợp ung thư da được chẩn đoán ở Pháp. Phần lớn trong số đó là do bức xạ UV liên quan đến việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc cabin UV là một nguy cơ cho tất cả mọi người. Để hạn chế rủi ro, ưu tiên bóng râm và tránh tiếp xúc trong khoảng thời gian từ 12 giờ đêm đến 4 giờ chiều. Việc che chắn và thoa kem chống nắng cũng rất quan trọng , nhưng trên hết là tránh các sản phẩm thuộc da, được công nhận là chất gây ung thư từ năm 2009.

Bức xạ tia cực tím: Mỗi năm, khoảng 15.500 trường hợp ung thư da được chẩn đoán ở Pháp. Phần lớn trong số đó là do bức xạ UV liên quan đến việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc cabin UV là một nguy cơ cho tất cả mọi người. Để hạn chế rủi ro, ưu tiên bóng râm và tránh tiếp xúc trong khoảng thời gian từ 12 giờ đêm đến 4 giờ chiều. Việc che chắn và thoa kem chống nắng cũng rất quan trọng , nhưng trên hết là tránh các sản phẩm thuộc da, được công nhận là chất gây ung thư từ năm 2009.

Bức xạ ion hóa: Radon, một loại khí phóng xạ có trong một số tầng hầm bằng đá granit của Pháp, là yếu tố nguy cơ thứ hai gây ung thư phổi, chỉ sau thuốc lá. “Về lâu dài, do những thay đổi ở cấp độ tế bào, việc tiếp xúc với bức xạ ion hóa có thể dẫn đến sự xuất hiện của bệnh ung thư thứ cấp ở những người bị chiếu xạ”, trung tâm Léon Bérard ở Lyon khẳng định. Chiếu xạ đôi khi có thể xảy ra trong trường hợp phơi nhiễm chẩn đoán, đặc biệt là trong quá trình xạ trị.

Bức xạ ion hóa: Radon, một loại khí phóng xạ có trong một số tầng hầm bằng đá granit của Pháp, là yếu tố nguy cơ thứ hai gây ung thư phổi, chỉ sau thuốc lá. “Về lâu dài, do những thay đổi ở cấp độ tế bào, việc tiếp xúc với bức xạ ion hóa có thể dẫn đến sự xuất hiện của bệnh ung thư thứ cấp ở những người bị chiếu xạ”, trung tâm Léon Bérard ở Lyon khẳng định. Chiếu xạ đôi khi có thể xảy ra trong trường hợp phơi nhiễm chẩn đoán, đặc biệt là trong quá trình xạ trị.

Ít hơn 30 phút hoạt động thể chất mỗi ngày có thể là nguyên nhân dẫn đến sự xuất hiện của ung thư. Bất kể tuổi tác, việc luyện tập thể dục thể thao thường xuyên mang lại - ngoài vô số tác dụng có lợi như ngủ ngon hơn hoặc tăng cảm giác hạnh phúc - cải thiện khả năng miễn dịch cho phép bảo vệ tốt hơn chống lại bệnh ung thư. Tại Pháp, gần 3.000 trường hợp mắc mới là do ít hoạt động thể chất.

Ít hơn 30 phút hoạt động thể chất mỗi ngày có thể là nguyên nhân dẫn đến sự xuất hiện của ung thư. Bất kể tuổi tác, việc luyện tập thể dục thể thao thường xuyên mang lại - ngoài vô số tác dụng có lợi như ngủ ngon hơn hoặc tăng cảm giác hạnh phúc - cải thiện khả năng miễn dịch cho phép bảo vệ tốt hơn chống lại bệnh ung thư. Tại Pháp, gần 3.000 trường hợp mắc mới là do ít hoạt động thể chất.

Điều trị nội tiết: Một số phương pháp điều trị nội tiết tố , chẳng hạn như liệu pháp thay thế hormone trong thời kỳ mãn kinh, có thể làm tăng nguy cơ ung thư, đặc biệt là ung thư vú hoặc ung thư nội mạc tử cung ở phụ nữ. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Lancet vào năm 2019, một phụ nữ 50 tuổi được điều trị trong 5 năm có 8,3% nguy cơ phát triển ung thư vú trong vòng 20 năm, so với 6,3% ở một phụ nữ ở độ tuổi chưa trải qua. sự đối đãi.

Điều trị nội tiết: Một số phương pháp điều trị nội tiết tố , chẳng hạn như liệu pháp thay thế hormone trong thời kỳ mãn kinh, có thể làm tăng nguy cơ ung thư, đặc biệt là ung thư vú hoặc ung thư nội mạc tử cung ở phụ nữ. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Lancet vào năm 2019, một phụ nữ 50 tuổi được điều trị trong 5 năm có 8,3% nguy cơ phát triển ung thư vú trong vòng 20 năm, so với 6,3% ở một phụ nữ ở độ tuổi chưa trải qua. sự đối đãi.

Không cho con bú: Phụ nữ cho con bú trong thời gian dài có nguy cơ phát triển ung thư vú thấp hơn những phụ nữ chưa bao giờ cho con bú, và thời gian cho con bú càng lâu thì khả năng bảo vệ càng lớn. Ví dụ, đối với giai đoạn cho con bú 12 tháng, nguy cơ giảm 4%. Các tác động được giải thích là do thay đổi cấu trúc của vú, nhưng cũng làm giảm tiếp xúc với một số hormone nhất định.

Không cho con bú: Phụ nữ cho con bú trong thời gian dài có nguy cơ phát triển ung thư vú thấp hơn những phụ nữ chưa bao giờ cho con bú, và thời gian cho con bú càng lâu thì khả năng bảo vệ càng lớn. Ví dụ, đối với giai đoạn cho con bú 12 tháng, nguy cơ giảm 4%. Các tác động được giải thích là do thay đổi cấu trúc của vú, nhưng cũng làm giảm tiếp xúc với một số hormone nhất định.

Các hạt mịn: Theo một báo cáo của Cơ quan Môi trường Châu Âu được công bố vào tháng 6 năm 2022, ô nhiễm không khí là nguyên nhân gây ra khoảng 1% các trường hợp ung thư. Nó sẽ là nguyên nhân chính gây ra 9% các trường hợp ung thư phổi, bao gồm cả ở những người không hút thuốc, đặc biệt là do khói thuốc.

Các hạt mịn: Theo một báo cáo của Cơ quan Môi trường Châu Âu được công bố vào tháng 6 năm 2022, ô nhiễm không khí là nguyên nhân gây ra khoảng 1% các trường hợp ung thư. Nó sẽ là nguyên nhân chính gây ra 9% các trường hợp ung thư phổi, bao gồm cả ở những người không hút thuốc, đặc biệt là do khói thuốc.

Yến Như

Theo Top Sante

Nguồn Hà Nội TV: https://hanoitv.vn/12-yeu-to-nguy-co-thuc-day-ung-thu-d209819.html