60% nhân sự IT bị thôi việc năm 2023 vẫn chưa tìm được việc mới

Ngày 7/10, nền tảng việc làm và tuyển dụng VietnamWorks công bố báo cáo “Thực trạng nhân sự và tuyển dụng ngành công nghệ thông tin trong làn sóng trí tuệ nhân tạo giai đoạn 2024-2025”.

Trong bối cảnh thị trường công nghệ sôi động, trí tuệ nhân tạo có thể thay thế một số vị trí trong ngành công nghệ thông tin (IT) đồng thời mở ra những cơ hội việc làm mới. Đến nay, khoảng 60% nhân viên IT bị sa thải trong năm 2023 vẫn chưa tìm được việc làm mới, con số này cao gấp 1,5 lần so với nhóm nhân sự chủ động nghỉ việc vào năm ngoái.

AI đang thay đổi cuộc chơi thị trường lao động ngành công nghệ thông tin. Ảnh: Hà Anh/Mekong ASEAN.

Để có được công việc mới nhanh chóng, nhiều nhân sự IT sẵn sàng đảm nhận lượng công việc nhiều hơn, đa nhiệm hơn. Con số này tăng 10% so với năm 2023, cho thấy sự cạnh tranh trên thị trường việc làm ngày càng gay gắt.

Tốt nghiệp ngành công nghệ thông tin tại Đại học Bách Khoa Hà Nội từ năm 2023 nhưng đến thời điểm hiện tại, bạn Nguyễn Đức Long (trú tại quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) vẫn chưa tìm được công việc ổn định dù đã nộp nhiều hồ sơ ứng tuyển.

“Thời điểm mình vào đại học, ngành này rất hot với mức lương cao, nào ngờ khi tốt nghiệp mới thấy khốc liệt. Các doanh nghiệp thường đòi hỏi kinh nghiệm từ 1-3 năm, trong khi mình chưa được thử sức làm nên rất khó. Để trau dồi kỹ năng cũng như có việc làm trang trải cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, mình lựa chọn làm tự do (freelance) chuyên về xử lý hệ thống dữ liệu của web, app và phát triển sản phẩm. Dù vậy, việc lựa chọn làm tự do cũng không dễ dàng đối với những bạn trẻ chưa nhiều kinh nghiệm như mình," bạn Long chia sẻ với Mekong ASEAN.

AI có cướp việc của nhân sự IT?

Theo báo cáo của VietnamWorks, trí tuệ nhân tạo (AI) mang đến những đột phá trong thị trường lao động ngành công nghệ thông tin. Với khả năng tự động hóa và tăng cường hiệu quả, AI gia tăng đáng kể hiệu suất các công việc như lập trình viên (developers), kỹ sư kiểm thử phần mềm (testers), và thiết kế sản phẩm (UX/UI designers).

Do đó, hầu hết doanh nghiệp, công ty tham gia khảo sát đều sẵn sàng trả mức lương cho ứng viên mảng AI cao hơn so với các vị trí khác. Khoảng 43,7% doanh nghiệp cho biết, mức lương chi trả cho nhân sự mảng AI cao hơn từ 10-20% so với các bộ phận khác. Hơn 18% công ty khác phản hồi rằng, mức lương nhân sự AI cao hơn từ 20-50%.

Sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo AI đã tác động rõ rệt đến thị trường lao động IT. Công nghệ AI có thể đảm nhận các tác vụ của con người như xử lý các công việc có tính lặp lại và tự động hóa, xử lý dữ liệu và hỗ trợ chăm sóc khách hàng. Điều này dẫn đến nguy cơ nhân sự IT có thể bị thay thế bởi AI trong thời gian tới.

Về vấn đề này, ông Phan Thanh Hiền, Giám đốc sản phẩm và công nghệ của Navigos Group nêu quan điểm trong báo cáo rằng: "Trong ngắn hạn, trí tuệ nhân tạo không thể thay thế hoàn toàn bất kỳ vai trò nào trong ngành công nghệ thông tin. Hiện tại các giải pháp trí tuệ nhân tạo vẫn cần sự kết hợp chặt chẽ giữa con người và máy móc để đạt được hiệu quả tối ưu".

“Những người biết cách khai thác sức mạnh của AI sẽ vượt trội về năng suất so với những người vẫn theo đuổi phương pháp làm việc truyền thống, dẫn đến nguy cơ bị đào thải đối với những ai không thích ứng được. Thay vì tạo ra vai trò hoàn toàn mới, các vai trò hiện có sẽ được thực hiện theo cách thức mới nhờ AI. Điều này đòi hỏi sự dịch chuyển lớn về kỹ năng ở hầu hết các vị trí trong ngành IT. Nói cách khác, AI sẽ đẩy mạnh quá trình tự động hóa, nhưng vai trò của con người trong việc kiểm tra, đánh giá và tối ưu vẫn rất quan trọng”. Ông Phan Thanh Hiền, Giám đốc sản phẩm và công nghệ tại Navigos Group

Để nhân sự IT nâng cao kỹ năng và bắt kịp làn sóng AI, ông Hiền khuyến nghị, nhân sự cần có một chiến lược học tập và ứng dụng có định hướng rõ ràng. “Việc ứng dụng AI vào thực tế nên được thực hiện thông qua các dự án cụ thể, từ việc thử nghiệm công cụ AI trong công việc hàng ngày đến triển khai các giải pháp AI trong các dự án của doanh nghiệp. Ngoài ra, lao động IT cần liên tục tìm hiểu các trường hợp sử dụng thành công của AI trong các ngành khác nhau để tìm cảm hứng và ứng dụng phù hợp cho lĩnh vực của mình,” ông Hiền nói trong báo cáo.

Ở góc độ doanh nghiệp, để cạnh tranh và giữ chân các nhân sự IT giỏi, doanh nghiệp cần tạo ra môi trường làm việc hấp dẫn và cơ hội phát triển. Thông thường, các kỹ sư IT có xu hướng tham gia vào các dự án có độ khó cao, mang tính thách thức và tạo ra giá trị thực sự. Do đó, việc tạo ra các cơ hội công việc mới lạ, phức tạp và có tác động lớn sẽ thu hút và giữ chân họ.

Đồng thời, doanh nghiệp cần nhận thức rõ vai trò quan trọng của công nghệ thông tin và đặc biệt là AI trong việc tạo ra lợi thế cạnh tranh và sự đột phá trong giai đoạn chuyển đổi số. Điều này đòi hỏi phải đưa ra các mục tiêu mang tính thách thức và đột phá, đồng thời đầu tư tương xứng vào đội ngũ công nghệ thông tin.

Hà Anh