8 lĩnh vực ưu tiên trong hợp tác nông nghiệp ASEAN

Hội nghị AMAF lần thứ 46 được tổ chức theo hình thức trực tuyến. Ảnh: Lê Hồng Nhung/Mekong ASEAN

Sáng 24/10, các Bộ trưởng Nông Lâm nghiệp ASEAN (AMAF) đã tổ chức Hội nghị trực tuyến lần thứ 46 dưới sự chủ trì của Myanmar. Hội nghị tái khẳng định cam kết của ASEAN trong việc thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực thực thực phẩm, nông nghiệp và lâm nghiệp.

Nhận thức tầm quan trọng của nông nghiệp bền vững, quản lý rừng bền vững, khử carbon và số hóa trong khu vực ASEAN, hội nghị kêu gọi tất cả các bên liên quan, gồm giới học thuật, tổ chức quốc tế và khu vực tư nhân hợp tác với các quốc gia thành viên ASEAN, thông qua Ban thư ký ASEAN, thực hiện các chính sách lương thực thực phẩm, nông nghiệp, lâm nghiệp bền vững và tuần hoàn đã được ASEAN thông qua.

Hội nghị nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của việc tăng cường hợp tác, đổi mới sáng tạo và khả năng phục hồi trong các lĩnh vực lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp.

Về phía Việt Nam, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của Hội nghị dịp để các nước trong khu vực cùng nhau đánh giá và tổng kết kết quả hợp tác trong lĩnh vực lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp ASEAN trong năm 2024. Từ đó đưa ra định hướng ưu tiên hợp tác lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp ASEAN trong năm tiếp theo.

“Hội nghị hôm nay cũng là cơ hội để Bộ trưởng Nông Lâm nghiệp các quốc gia thành viên ASEAN có cơ hội trao đổi quan điểm và chia sẻ kinh nghiệm liên quan đến phát triển ngành lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp ASEAN,” Thứ trưởng NN&PTNT Việt Nam Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.

Trong năm 2024, hợp tác lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp ASEAN được triển khai có hiệu quả và đạt được nhiều kết quả quan trọng, đóng góp vào an ninh lương thực; phát triển nông nghiệp bền vững và phát thải thấp. Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định, Việt Nam đang tham gia tích cực và có trách nhiệm vào hợp tác lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp trong ASEAN, góp phần vào các kết quả chung.

Nói về những kết quả hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhắc lại, Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 44 – 45 vào tháng 10/2024 tại Lào đã thông qua Tuyên bố của các lãnh đạo ASEAN về Thúc đẩy nông nghiệp bền vững và ghi nhận Kế hoạch hành động về Nông nghiệp bền vững ở ASEAN.

Thứ trưởng NN&PTNT Phùng Đức Tiến khẳng định Việt Nam đang tham gia tích cực và có trách nhiệm vào hợp tác lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp trong ASEAN, góp phần vào các kết quả chung. Ảnh: Lê Hồng Nhung/Mekong ASEAN

“Việc thông qua Tuyên bố trên sẽ tăng cường hợp tác hơn nữa giữa các quốc gia thành viên ASEAN, Ban Thư ký ASEAN, đối tác và các tổ chức quốc tế để tiếp tục thực hiện Chiến lược của ASEAN về trung hòa carbon, đóng góp vào an ninh lương thực, phát triển nông nghiệp bền vững và phát thải thấp trong khu vực. Đồng thời, tăng lợi ích cho người nông dân và bảo vệ môi trường.

Việt Nam hoàn toàn ủng hộ mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 trong nông nghiệp vào năm 2050 và coi trọng Chiến lược của ASEAN về trung hòa carbon. Chúng tôi kêu gọi Văn phòng FAO khu vực châu Á – Thái Bình Dương cùng với các văn phòng quốc gia, các đối tác và tổ chức quốc tế đi đầu trong việc thực hiện chiến lược này. Việt Nam tiếp tục ủng hộ đề xuất của Malaysia về xây dựng tầm nhìn ASEAN về nông nghiệp đến năm 2045, đây là nhiệm vụ kinh tế ưu tiên trong năm Malaysia là Chủ tịch ASEAN 2025,” Thứ trưởng NN&PTNT Việt Nam Phùng Đức Tiến khẳng định tại Hội nghị.

Thứ trưởng Bộ NN & PTNT cũng nhấn mạnh về sự tin tưởng của Việt Nam đối với việc hợp tác lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp ASEAN sẽ tạo ra động lực và cơ hội mới để hướng tới phát triển nông nghiệp bền vững và phát thải thấp, đảm bảo an ninh lương thực cho toàn khu vực ASEAN.

8 lĩnh vực ưu tiên trong hợp tác nông nghiệp khu vực ASEAN

Hội nghị đã xác định một số lĩnh vực ưu tiên hợp tác trong những năm tới và khuyến khích các nhóm công tác chuyên ngành liên quan của ASEAN tiếp tục nỗ lực thực hiện sáng kiến quan trọng liên quan đến lương thực, thực phẩm, nông lâm nghiệp.

Thứ nhất, thúc đẩy nông nghiệp bền vững thông qua Kế hoạch hành động về nông nghiệp bền vững. Thứ hai, giảm thiếu việc đốt phế phụ phẩm cây trồng trong khu vực thông qua việc thực hiện Hướng dẫn ASEAN về giảm đốt phế phụ phẩm cây trồng.

Thứ ba, giảm việc sử dụng các loại hóa chất nông nghiệp độc hại, chấm dứt tình trạng đốt phế phụ phẩm cây trồng. Thứ tư, thúc đẩy các giải pháp dựa vào thiên nhiên thông qua thực hiện Chiến lược ASEAN về quản lý bền vững hệ sinh thái rừng ngập mặn.

Thứ năm, phòng chống kháng kháng sinh (AMR) trong chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và đánh bắt thủy sản. Thứ sáu, thúc đẩy việc sử dụng các tác nhân kiểm soát sinh học (BCA) trong lĩnh vực nông nghiệp, bao gồm trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và đánh bắt thủy sản.

Thứ bảy, đảm bảo bền vững nguồn tài nguyên đất và nước cho hoạt động sản xuất nông nhiệp. Thứ tám, khuyến khích áp dụng nông nghiệp tái tạo và công nghệ số trong lĩnh vực lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp.

Đối với các lĩnh vực ưu tiên này, các quốc gia thành viên ASEAN được khuyến khích điều chỉnh các sáng kiến của mình phù hợp với các ưu tiên khu vực.

Ban Thư ký ASEAN sẽ hỗ trợ các quốc gia thành viên ASEAN và hợp tác với nhiều đối tác khác nhau để tạo điều kiện thực hiện các sáng kiến trên. Cách tiếp cận hợp tác này không chỉ nhằm giải quyết những thách thức trước mắt mà khu vực ASEAN đang phải đối mặt mà còn thúc đẩy sự bền vững và khả năng phục hồi lâu dài trong các lĩnh vực quan trọng làm nền tảng cho tăng trưởng kinh tế và an ninh lương thực.

Hội nghị có sự tham gia trực tuyến của các thành viên trong khối ASEAN. Ảnh: Lê Hồng Nhung/Mekong ASEAN

Hai vấn đề lớn của nông nghiệp khối ASEAN

Tại hội nghị, đại diện Ban Thư ký ASEAN cũng nhấn mạnh về hai vấn đề quan trọng trong ngành nông nghiệp khu vực hiện nay là kháng thuốc kháng sinh và nông nghiệp thuận thiên.

Trước hết, việc chống kháng kháng sinh trong lĩnh vực chăn nuôi nói chung và nuôi trồng thủy sản nói riêng cần được các quốc gia thành viên nghiên cứu kỹ, tích hợp vào trong hướng dẫn cũng như quy định của mình. Từ đó các bên cũng nhau hợp tác giám sát để giảm thiểu tác động của việc sử dụng kháng sinh trong lĩnh vực chăn nuôi và thủy sản.

Thứ hai về nông nghiệp thuận thiên. Ban Thư ký ASEAN cho rằng, các nước có thể xây dựng một số thí điểm để tích hợp sản xuất nuôi cá kèm với trồng cây đước ở rừng ngập mặn, nhờ đó góp phần đạt mục tiêu giảm thiểu phát thải carbon cho khu vực.

“Chúng tôi đã làm một số nghiên cứu, khảo sát để xem khả năng mà chúng ta có thể giảm thiểu phát thải carbon. Thông qua đó tăng cường hợp tác khu vực để xây dựng thị trường mới như thị trường tín chỉ carbon,” đại điện Ban Thư ký ASEAN cho biết tại Hội nghị.

Trong khi đó, theo đại diện Singapore đánh giá, một năm qua, hợp tác các thành viên trong ASEAN rất tích cực, hoạt động được tiến hành ở trên nhiều lĩnh vực như giảm thiểu phế thải, giảm thiểu sử dụng hóa chất nông nghiệp.

Singapore đề xuất cách thức hợp tác của ASEAN để có thể chuyển đổi hệ thống lượng thực, biến đổi khí hậu. “Thách thức về biến đổi khí hậu không chỉ một quốc gia xử lý mà cần sự hợp tác của các thành viên trong khu vực,” đại diện Singapore nhấn mạnh.

Tại Hội nghị, Brunei cũng cam kết hợp tác của nước này với các thành viên khu vực ASEAN. Đồng thời đề nghị tập trung nhiều hơn vào nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp tuần hoàn, giảm thiểu nông nghiệp hóa chất, đảm bảo hợp tác chống xói mòn đất.

“Chúng tôi hy vọng các kết quả đạt được của chúng ta trong năm 2024 tiếp tục được phát huy, thúc đẩy trong năm 2025, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hóa trong thương mại,” đại diện Brunei kỳ vọng.

Đại diện Philippines cũng cam kết thực hiện các thống nhất tại Hội nghị Bộ trưởng Nông lâm nghiệp ASEAN lần thứ 45 và 46. Philippines đánh giá cao về giải pháp đề xúat và các đề xuất liên quan đến nông nghiệp thuận thiên; đánh giá cao 18 ưu tiên sáng kiến thông qua. “Chúng tôi tin tưởng hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản của ASEAN sẽ giúp ngành nông nghiệp khu vực ngày càng phát triển bền vững,” đại diện Philippines nhấn mạnh.

Philippines cho biết, nước này sẽ tập trung áp dụng công nghệ đổi mới sáng tạo, các giải pháp thuận thiên, giảm thiểu carbon, bảo vệ nguồn tài nguyên đất và nước, công nghệ số.

Lê Hồng Nhung