ASEAN và Trung Quốc cùng tái khẳng định cam kết Biển Đông

Hội nghị trực tuyến Tham vấn Quan chức cao cấp ASEAN - Trung Quốc (ACSOC) lần thứ 26. Ảnh: Bộ Ngoại giao

Coi trọng vai trò của ASEAN tại Biển Đông

Vừa qua, ASEAN và Trung Quốc đã tái khẳng định những cam kết tích cực trước thềm Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và các nước Đối tác diễn ra trong nửa cuối năm nay. Tại Hội nghị Tham vấn Quan chức cao cấp ASEAN - Trung Quốc (ACSOC) lần thứ 26 được tổ chức vào ngày 1-7, ASEAN và Trung Quốc tiếp tục khẳng định cam kết hợp tác thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin nhằm đảm bảo môi trường hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, trong đó có Biển Đông. Đặc biệt là thực hiện nghiêm túc, đầy đủ Tuyên bố về ứng xử các bên ở Biển Đông (DOC) và thúc đẩy đàm phán Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) có hiệu lực, hiệu quả.

Theo Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Trần Hiểu Đông, trước vai trò dẫn dắt ASEAN của Việt Nam trong năm 2020, Trung Quốc đã tiếp tục khẳng định sự coi trọng vai trò của ASEAN trong vấn đề Biển Đông, nhất là nỗ lực thúc đẩy đối thoại, hợp tác duy trì ổn định và thịnh vượng tại khu vực.

Về phía Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Quốc Dũng - Trưởng nhóm Quan chức cao cấp (SOM) ASEAN của Việt Nam nhấn mạnh, ASEAN đã thể hiện quyết tâm chính trị ở mức cao nhất, đẩy mạnh phối hợp hành động và ứng phó chung với các nước đối tác ASEAN theo tinh thần chủ đề Năm ASEAN 2020 là “Gắn kết và Chủ động thích ứng”.

Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng, trong bối cảnh khu vực đang có nhiều thách thức và diễn biến phức tạp, ASEAN đã triển khai cách tiếp cận an ninh toàn diện. Đồng thời, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng đã đưa ra 3 nhóm giải pháp hợp tác. Cụ thể là đối thoại và hợp tác, xây dựng lòng tin và chia sẻ các chuẩn mực đóng vai trò then chốt trong giải quyết tất cả các thách thức an ninh. ASEAN và Trung Quốc cần đẩy mạnh hợp tác nâng cao năng lực chủ động ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống. Đồng thời, trong quan hệ và ứng xử giữa các quốc gia, cần đề cao nguyên tắc tin cậy, tôn trọng lẫn nhau, tuân thủ luật pháp quốc tế, kiềm chế và giải quyết hòa bình các tranh chấp và khác biệt.

Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng khẳng định, ASEAN sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Trung Quốc để triển khai đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố DOC và nỗ lực phấn đấu xây dựng COC mới phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Luật Biển của Liên hợp quốc năm 1982.

Cũng tại Hội nghị trực tuyến Quan chức Quốc phòng cấp cao các nước ASEAN mở rộng (ADSOM+) diễn ra tuần qua, các lãnh đạo ASEAN cùng khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì, thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, bảo đảm Biển Đông là một vùng biển hòa bình, ổn định và thịnh vượng.

Tại Hội nghị ADSOM+, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Trưởng ADSOM+ Việt Nam khẳng định, ASEAN tôn trọng mối quan hệ giữa các nước lớn với nhau nhưng mối quan hệ đó phải tuân thủ luật pháp quốc tế, tôn trọng các nước trong ASEAN, đem lại hòa bình, ổn định.

“Với tôn chỉ ASEAN là trung tâm nên mối quan tâm của ASEAN là chiến lược của các nước lớn với nhau có ảnh hưởng tới lợi ích của các nước ASEAN hay không, có tạo ra xung đột trên Biển Đông hay không, có tuân thủ luật pháp quốc tế hay không, có đơn phương và sử dụng vũ lực hay không. ASEAN không đồng tình nếu những điều đó xảy ra” - Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh nhấn mạnh.

Cũng tại Hội nghị ADSOM+, Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam nhấn mạnh, Bộ Quốc phòng Việt Nam hết sức chú trọng và dành ưu tiên cao cho duy trì đà hợp tác. Đại tướng Ngô Xuân Lịch cũng đánh giá cao những cách làm sáng tạo, phù hợp với tình hình mới, mang lại sự hợp tác thực chất, hiệu quả giữa các nước ASEAN và các nước đối tác.

Giữ nhịp tăng trưởng

Theo phân tích của giới chuyên gia quốc tế, dù tình hình Biển Đông diễn biến phức tạp, nhưng cũng có nhiều tín hiệu tích cực trong việc đảm bảo an ninh, an toàn. Điển hình trong đó là sự hợp tác ASEAN – Trung Quốc đang có những bước tiến tích cực, có hiệu quả cao và mang tới lợi ích thực chất và hiệu quả. Trên thực tế, ASEAN và nước đối tác Trung Quốc đã nỗ lực hợp tác vượt qua những khó khăn, thách thức như đại dịch Covid-19. Trong đó, thương mại 2 chiều vẫn giữ nhịp tăng trưởng ổn định từ đầu năm đến nay ở mức 4,2%. Sự hợp tác giữa ASEAN và Trung Quốc khá toàn diện và mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực như phát triển kinh tế số, an ninh mạng, ứng phó thiên tai, hợp tác biển...

Các nước ASEAN cũng khẳng định, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN và đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hòa bình, ổn định và hợp tác ở khu vực. Đặc biệt, từ đầu năm đến nay, Trung Quốc đã nỗ lực hợp tác trong kiểm soát dịch bệnh và duy trì ổn định, phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời tích cực ủng hộ các sáng kiến của ASEAN về Quỹ Ứng phó Covid-19 và Kho dự phòng vật tư y tế khẩn cấp của khu vực, cũng như triển khai nhiều hoạt động hợp tác thiết thực với ASEAN.

Trong thời gian tới, ASEAN và Trung Quốc cùng nhất trí tiếp tục cách tiếp cận song trùng hướng tới việc phục hồi từng bước kinh tế, giao thương sau thời gian dài chịu tác động tiêu cực của đại dịch toàn cầu Covid-19. Mặt khác, ASEAN và Trung Quốc cũng tiếp tục hoàn tất xây dựng Kế hoạch hành động ASEAN - Trung Quốc giai đoạn 2021-2025 nhằm định hướng các ưu tiên hợp tác. Trong năm nay, ASEAN và Trung Quốc thể hiện quyết tâm cao sớm hoàn tất ký kết Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), đồng thời triển khai hiệu quả Nghị định thư nâng cấp Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc (ACFTA) nhằm thực hiện cam kết thương mại đa phương tự do và rộng mở.

Thanh Trúc