Ba nước Châu Âu tuyên bố công nhận nhà nước Palestine

Tây Ban Nha và Ireland cho biết quyết định này không chống lại Israel hay ủng hộ Hamas mà là ủng hộ hòa bình.

Israel phản ứng giận dữ, cảnh báo động thái này sẽ đồng nghĩa với bất ổn hơn trong khu vực và triệu hồi đại sứ cả ba nước.

Cả Hamas và chính quyền Palestine đều hoan nghênh sự công nhận này. Na Uy là nước đầu tiên đưa ra thông báo hôm 22/5 trong một động thái phối hợp với hai nước còn lại.

Thủ tướng Jonas Gahr Støre cho biết trong một bài phát biểu rằng động thái này là "để hỗ trợ các lực lượng ôn hòa đang rút lui trong một cuộc xung đột kéo dài và tàn khốc".

Ông nói thêm: “Đây là giải pháp duy nhất có thể mang lại hòa bình lâu dài ở Trung Đông”, đề cập đến cái gọi là “giải pháp hai nhà nước”, trong đó một nhà nước Israel và một nhà nước Palestine tồn tại hòa bình bên cạnh nhau.

Ireland và Tây Ban Nha cũng có động thái tương tự ngay sau đó. Ngoại trưởng Ireland - Micheál Martin cho biết: “Hôm nay, chúng tôi tuyên bố rõ ràng sự ủng hộ của chúng tôi đối với quyền bình đẳng về an ninh, phẩm giá và quyền tự quyết của người dân Palestine và Israel”.

Thủ tướng nước này, Simon Harris, sau đó nhấn mạnh: Quyết định công nhận Palestine hôm nay được thực hiện nhằm giúp tạo ra một tương lai hòa bình.

Bản đồ Israel và Palestine - Ảnh: BBC

Bình luận của ông Harris được lặp lại bởi Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez, người nói rằng động thái này "không chống lại Israel, không chống lại người Do Thái. Điều đã được nói ra không có lợi cho Hamas. Sự công nhận này không chống lại bất kỳ ai, nó ủng hộ hòa bình và cùng tồn tại".

Israel phản ứng với thông báo này một cách giận dữ. Ngoại trưởng Israel Katz cho biết ông đã ra lệnh ngay lập tức triệu hồi đại sứ Israel ở cả ba nước về để "tham vấn". Ông nói: “Israel sẽ không giải quyết vấn đề này trong im lặng - sẽ có những hậu quả nghiêm trọng khác”.

Ông Katz cũng nói rằng đại sứ của ba nước ở Israel sẽ được triệu tập để nghe phản đối từ Tel Aviv, trong thời gian đó họ sẽ được xem đoạn video về vụ bắt cóc nữ quân nhân Israel.

Hamas, lực lượng kiểm soát Gaza và hiện đang có chiến tranh với Israel, cho biết các thông báo hôm 22/5 sẽ là một "bước ngoặt trong lập trường quốc tế về vấn đề Palestine".

Trong một tuyên bố với AFP, Bassem Naim, một nhân vật cấp cao của Hamas, cho biết "sự phản kháng dũng cảm" của người dân Palestine là nguyên nhân đằng sau động thái này. Trong khi đó, chính quyền Palestine (PA) – nơi kiểm soát các phần của Bờ Tây do Israel chiếm đóng – cho biết Na Uy, Tây Ban Nha và Ireland đã thể hiện “cam kết kiên định” của họ trong việc “mang lại công lý vốn đã quá hạn lâu cho người dân Palestine”.

Vấn đề nhà nước Palestine đã gây 'đau đầu' cho cộng đồng quốc tế trong nhiều thập kỷ.

Kể từ sau vụ tấn công ngày 7/10, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã tăng cường phản đối kế hoạch như vậy, nói rằng việc thành lập một nhà nước Palestine sẽ làm tổn hại đến an ninh của Israel.

Bộ Ngoại giao Israel cho biết trong một bài đăng trên mạng xã hội hôm 21/5 rằng việc công nhận một nhà nước Palestine sẽ dẫn đến thêm "khủng bố, bất ổn trong khu vực và gây nguy hiểm cho mọi triển vọng hòa bình".

Khoảng 1.200 người đã thiệt mạng trong các cuộc tấn công chưa từng có vào ngày 7/10, khi các tay súng Hamas xông vào Israel. Họ bắt 252 người khác trở lại Gaza làm con tin.

Kể từ đó, hơn 35.000 người, chủ yếu là dân thường, đã thiệt mạng trong cuộc tấn công vào Gaza của Israel, theo Bộ Y tế do Hamas điều hành.

Hầu hết thế giới đã công nhận Palestine là một nhà nước. Đầu tháng này, 143 trong số 193 thành viên của Đại hội đồng Liên hợp quốc đã bỏ phiếu ủng hộ việc Palestine gia nhập Liên hợp quốc, điều mà chỉ các quốc gia mới có thể làm được.

Trước thông báo hôm 22/5, chỉ có 9 quốc gia châu Âu ủng hộ quy chế nhà nước của Palestine và hầu hết các quốc gia này đã đưa ra quyết định này vào năm 1988 khi họ còn là một phần của khối Xô Viết.

Hầu hết các nước châu Âu khác và Mỹ vẫn tin rằng sự công nhận chỉ nên đến như một phần của giải pháp lâu dài giữa hai nhà nước cho cuộc xung đột.

Slovenia và Malta gần đây cũng cho biết họ đang xem xét việc công nhận chính thức.

Thủ tướng Na Uy hôm 22/5 cũng cho biết ông hy vọng việc ba nước công nhận nhà nước Palestine sẽ mang lại động lực mới cho các cuộc đàm phán hòa bình.

Các cuộc đàm phán kéo dài ở Cairo nhằm đảm bảo một lệnh ngừng bắn và thả thêm con tin hiện đang bị đình trệ.

Trong khi đó, tình hình nhân đạo ở Gaza tiếp tục xấu đi. Đầu tuần này, Liên Hợp quốc cho biết việc phân phối thực phẩm ở thành phố Rafah ở phía nam Gaza đã bị đình chỉ do thiếu nguồn cung và mất an ninh.

Công tố viên trưởng của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) gần đây đã nộp đơn xin lệnh bắt giữ ông Netanyahu và lãnh đạo Hamas ở Gaza, Yahya Sinwar vì tội ác chiến tranh. Cả Israel và Hamas đều lên án hành động này.

Israel nói rằng cần phải tiến hành một cuộc tấn công ở Rafah để loại bỏ Hamas nhưng cộng đồng quốc tế đã cảnh báo chống lại điều đó, nói rằng nó sẽ làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Gaza.

Anh Duy