Bàn giao ao chống chịu biến đổi khí hậu để kịp ứng phó với mùa khô hạn sắp tới tại Đắk Lắk

Đây là hoạt động trong khuôn khổ Dự án "Tăng cường khả năng chống chịu của sản xuất nông nghiệp quy mô nhỏ trước tình trạng mất an ninh nguồn nước do biến đổi khí hậu ở khu vực Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ, Việt Nam" (còn gọi là Dự án SACCR). Dự án do Quỹ Khí hậu Xanh tài trợ và được triển khai bởi UNDP, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cùng với UBND các tỉnh Đắk Lắk, Đắk Nông, Khánh Hòa, Ninh Thuận và Bình Thuận.

Những tháng cao điểm mùa khô từ tháng 12 năm trước đến tháng 3 hàng năm sau, Đắk Lắk luôn đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn nước tưới cho cây trồng. Nhiều công trình thủy lợi, chủ yếu là hồ đập nhỏ rơi vào mực nước “chết”, khiến hoạt động sản xuất nông nghiệp ở đây gặp rất nhiều khó khăn, bởi nguồn nước mặt hiện có chỉ đáp ứng khoảng 40% so với nhu cầu. Theo thống kê sơ bộ của ngành nông nghiệp Đắk Lắk, tính đến cuối tháng 3/2023 đã có hơn 1.300ha (lúa, cây trồng cạn) khô kiệt nước, dẫn đến khả năng mất trắng; gần 160.000ha (cà phê, sầu riêng, hồ tiêu, mắc ca và cây ăn trái) thiếu hụt nguồn nước tưới cho những đợt tiếp theo.

Trước thực trạng hạn hán xảy ra ngày càng gay gắt và nghiêm trọng, giải pháp chống hạn luôn là yêu cầu cấp thiết. Dự án này đã và đang hỗ trợ thi công các ao chống chịu biến đổi khí hậu cho các hộ dân nghèo, cận nghèo, phụ nữ trụ cột dân tộc thiểu số. Tính riêng tại tỉnh Đắk Lắk, đến 30/10/2023, Dự án đã triển khai xong 70 ao tại 2 huyện Krông Pắc và Ea Kar, gồm: Huyện Krông Pắc (34 ao), huyện Ea Kar (36 ao). Tổng dung tích 70 ao là hơn 60.000m3 với diện tích tưới hơn 52ha.

Tại buổi lễ bàn giao ao chống chịu biến đổi khí hậu, ông Lê Văn Thắng - đại diện hộ dân hưởng lợi, đã cảm ơn sự hỗ trợ mà Dự án đã mang lại. Ông cho biết: “Trước đây nhà tôi có một cái ao nhỏ để chứa nước nhưng hàng năm chỉ đủ tưới khoảng 2 đợt trong mùa khô là hết nước, nên số cây trồng trong vườn rẫy nhà tôi thường xuyên bị thiếu nước, làm giảm năng suất và giảm thu nhập của gia đình. Rất nhiều lần gia đình dự tính đào mở rộng ao để có đủ nước tưới vào mùa khô nhưng vì điều kiện kinh tếkhó khăn nên tôi chưa thể thực hiện được. Vừa qua, gia đình tôi rất vui và may mắn khi được Dự án SACCR tỉnh Đắk Lắk quan tâm, hỗ trợ đưa máy móc vào đào thêm ao cho rộng và sâu hơn, từ đó ao nhà tôi đã chứa được nhiều nước hơn. Thay mặt cho các hộ dân hưởng lợi, tôi xin cảm ơn sự hỗ trợ thiết thực này của Dự án”,

“Ngành Nông nghiệp của tỉnh cũng đã có nhiều giải pháp đồng bộ hỗ trợ nông dân canh tác trong tình hình biến đổi khí hậu, như: Xây mới và nâng cấp các công trình thủy lợi, hệ thống kênh mương và chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp. Tuy nhiên, việc hỗ trợ cho các nông hộ sản xuất nhỏ vẫn còn nhiều khó khăn và hạn chế. Chính vì thế mà hoạt động hỗ trợ ao cho các hộ dân vùng Dự án SACCR có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong tình hình biến đổi khí hậu như hiện nay”, ông Nguyễn Hoài Dương - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chia sẻ.

Bà Ramla Khalidi - Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam chia sẻ: “Đây là 1 trong 70 ao chúng tôi đang bàn giao lần này, trong tổng số 260 ao chúng tôi sẽ giao tại Đăk Lắk thông qua Dự án SACCR. Ao này là kết quả của sự hợp tác hiệu quả giữa cộng đồng xã Ea Kênh, chính quyền địa phương, chính quyền tỉnh, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các nhà thầu xây dựng. Dự án này có mục tiêu xây dựng và cải tạo hơn 1.500 ao thu nước mưa, trong đó có 260 ao ở Đắk Lắk. Nước là một trong những yếu tố quan trọng nhất để cây trồng phát triển. Hạn hán, El Nino và biến đổi khí hậu đang có tác động tiêu cực đến nguồn nước. Đào ao để hứng nước mưa là một giải pháp tốt để thích ứng với tác động của Biến đổi khí hậu. Chúng tôi mong các hộ dân sẽ tìm hiểu mô hình ao chống chịu của Dự án này và nhân rộng”.

Ông Phạm Đình Văn - Trưởng Ban Quản lý Trung ương các Dự án thủy lợi (CPO) thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đánh giá cao những nỗ lực của cộng đồng địa phương và dự án: “Đến nay tại Đắk Lắk đã hoàn thành thi công được 70/260 ao. Ao hộ Ông Lê Văn Thắng xã Ea Kênh là một trong ao của dự án đã hoàn thành và bàn giao. Chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng các hộ quản lý ao không chỉ ở Đắk Lắk mà trên toàn Dự án trong các hoạt động đào tạo, tập huấn, hướng dẫn để đảm bảo sử dụng có hiệu quả nguồn nước quý hiếm trong mùa khô”.

Dự án "Tăng cường khả năng chống chịu của sản xuất nông nghiệp quy mô nhỏ trước tình trạng mất an ninh nguồn nước do biến đổi khí hậu ở khu vực Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ, Việt Nam” được triển khai nhằm cải thiện an ninh nguồn nước và bảo vệ sinh kế của các nông hộ nhỏ trong khu vực. Đến năm 2026, dự kiến sẽ có 1.507 ao chống chịu khí hậu được xây dựng, bàn giao và vận hành đưa vào sử dụng. Tính riêng tại tỉnh Đắk Lắk, Dự án sẽ xây mới 917 hệ thống kết nối điểm cuối; xây mới và cải tạo 260 ao chống chịu biến đổi khí hậu, hỗ trợ thiết lập 2335 hệ thống tưới tiết kiệm nước nội đồng, tập huấn về nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu thông qua các Lớp học đồng ruộng (FFS) cho 5838 hộ, hỗ trợ vật tư nông nghiệp cho 2335 hộ và cải thiện khả năng tiếp cận tới thông tin thị trường, tín dụng và dịch vụ thông tin khí hậu nông nghiệp cho 29.980 hộ sản xuất nông nghiệp tại địa bàn dự án.

Tuyết Hạnh