Bảo Yên: Đổ xô đi tìm kiếm đá quý từ tin đồn thất thiệt

Từ cuối năm 2021, khi một người dân xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên đi đánh cá trên sông Chảy bất ngờ nhặt được viên đá màu đỏ được cho là đá quý hiếm và bán được hơn 50 triệu đồng. Sau đó có tin đồn viên đá đó tiếp tục được bán lại với giá cao hơn. Một đồn mười, mười đồn trăm, vậy là dòng người quanh khu vực đổ về để tìm kiếm. Họ chờ sau khi thủy điện Phúc Long đóng cửa xả, nước sông Chảy cạn trơ đáy là ào xuống đào bới tìm kiếm với niềm tin vận may sẽ đến.

Đoạn sông Chảy thuộc địa phận xã Phúc Khánh và xã Việt Tiến - nơi được người dân đồn đoán có đá quý.

Theo bà Nguyễn Thị Tiu, một người cao tuổi ở thôn Cóc, xã Việt Tiến cho biết: Tôi sống ở đây đã lâu lắm rồi, nay mới nghe thấy người ta đồn dưới lòng sông Chảy có đá quý, vừa rồi tôi đã trực tiếp xuống tìm thử, nhưng có thấy gì đâu. Chỉ toàn thấy viên cuội có màu khác lạ chút. Loại đá này ở trên sông Chảy chỗ nào chả có. Nói đoạn, bà mang cho phóng viên xem một đĩa đá cuội màu sắc lạ mà bà vừa nhặt dưới lòng sông lên.

Mỗi khi thủy điện chặn dòng tích nước thì nhiều người dân lại mang dao, cuốc ra đào bới tìm đá quý.

Có người mang cả rổ ra đãi sỏi tìm đá.

Trước tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022, có thời điểm số người đến khúc sông Chảy đoạn gần cầu Cóc tìm đá đỏ đông đột biến. Không kể ngày lẫn đêm, cả thanh niên, người già, phụ nữ, trẻ em hì hục đào bới mong một lần được chạm tay vào giấc mơ mang tên đá đỏ. Phía trên bờ sông, một số người buôn đá quý cũng tìm đến chờ sẵn để thu mua.

Nhiều người cặm cụi cả ngày mong tìm kiếm vận may.

Danh tính người đào được đá quý và bán với giá vài chục triệu đồng chỉ do mọi người truyền tai nhau, chứ thực tế chưa một ai tận mắt nhìn thấy hoặc công bố mình tìm được đá quý và cũng chưa có cuộc giao dịch mua bán đá quý nào được công khai.

Một người chuyên thu mua đá quý tên Hoàng Văn B đến từ huyện Lục Yên, Yên Bái cho biết đã mua một viên đá do người dân ở khu vực trên tìm đãi được, nhưng chất lượng ở mức trung bình thấp.

Ông Hoàng Văn B khẳng định: Theo kinh nghiệm nhiều năm làm nghề buôn đá quý, khu vực sông Chảy thuộc xã Việt Tiến, huyện Bảo Yên không có mỏ đá quý mà đấy chỉ là những hạt đá có màu sắc lạ được cuốn từ trên thượng nguồn về. Hầu hết những hạt đá đỏ người dân tìm được chỉ nhỏ như hạt gạo hoặc mắt tôm thường chỉ dùng làm tranh.

Từ sau tết Nguyên đán Nhâm Dần đến nay, khi chính quyền địa phương vào cuộc ngăn chặn việc đào, đãi đá quý trái phép, số người ra sông tìm vận may có giảm nhưng mỗi ngày lại có thêm những đối tượng lạ tìm đến.

Tin đồn có đá quý ở Việt Tiến có thể chỉ do một số đầu nậu, tư thương tung ra để nhằm mục đích trục lợi. Nếu không tỉnh táo, nhiều người rất dễ bị lôi vào các đường dây buôn bán đá giả, hoặc thổi giá đá để bán kiếm lợi của các đầu nậu. Đồng thời, việc người dân ra sông tìm đá còn tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự, làm lây lan dịch bệnh Covid-19, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng khi thủy điện xả nước.

Mặc dù chưa có viên đá quý nào do người dân đào được mang ra giao dịch mua bán công khai, nhưng vì tin đồn, một số người vẫn hằng ngày cất công tìm kiếm dưới lòng sông Chảy.

Theo đồng chí Trần Văn Vũ, Phó Chủ tịch UBND xã Việt Tiến, huyện Bảo Yên, cho biết: Trước tình trạng người dân vì nghe tin đồn mà bỏ công, bỏ việc xuống lòng sông Chảy tìm kiếm đá quý, chính quyền xã đã cử lực lượng công an và dân quân đến nơi tuyên truyền, vận động nhân dân không tập trung đông người, không tự ý đào bới lòng sông để đảm bảo an toàn và an ninh trật tự.

Hiện, UBND xã Việt Tiến đã cho cắm biển cảnh báo và cắt cử lực lượng công an thường trực để xử lý những người cố tình vi phạm- Phó Chủ tịch UBND xã Việt Tiến Trần Văn Vũ cho biết thêm.

Trao đổi với phóng viên, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Bảo Yên Trần Trung Kiên, cho biết: Ngay khi xuất hiện tình trạng người dân xuống lòng sông Chảy tìm đá quý theo tin đồn thất thiệt, Phòng đã đi kiểm tra thực tế, kết quả cho thấy, những viên đá cuội mà người dân tìm được có màu sắc lạ mắt nhưng không phải đá quý. Để có căn cứ cụ thể xác định khu vực xã Việt Tiến và Phúc Khánh có mỏ đá quý hay không, Phòng cũng đã tham mưu với UBND huyện tham vấn ý kiến Sở Tài nguyên và Môi trường; theo đó, trong dữ liệu tài nguyên, khoáng sản cho thấy khu vực lòng sông mà người dân tìm kiếm đá quý không có mỏ đá quý.

Để làm tốt công tác quản lý tài nguyên và môi trường, ngày 14/1/2022, UBND huyện Bảo Yên đã có văn bản chỉ đạo UBND các xã, thị trấn; các cơ quan chuyên môn, Công an huyện tăng cường quản lý hoạt động khai thác khoáng sản. Vì thế, trong thời gian tới, Phòng Tài nguyên và Môi trường, Công an huyện Bảo Yên sẽ tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật các trường hợp vi phạm quy định về hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn, ông Trần Trung Kiên khẳng định.

Đá quý chưa thấy, chỉ thấy thời gian qua nhiều người dân đã bỏ bê ruộng, nương, bỏ việc ở các công trình kéo nhau đi tìm vận may. Vì vậy, chính quyền huyện Bảo Yên cần có biện pháp ngăn chặn kịp thời, sớm chấm dứt tình trạng người dân đổ xô ra sông tìm đá quý, trả lại sự bình yên vốn có của làng quê.