Bảo Yên: Thủy điện tích nước, nhiều hộ dân bị lún, nứt nhà cửa

Nhà máy Thủy điện Phúc Long do Công ty Cổ phần Thủy điện Phúc Long đầu tư nằm trên sông Chảy, có khu vực lòng hồ nằm trên địa bàn các xã Phúc Khánh, Xuân Thượng, Xuân Hòa, Lương Sơn, Tân Dương và thị trấn Phố Ràng, huyện Bảo Yên. Vào tháng 4/2021, chủ đầu tư Nhà máy Thủy điện Phúc Long đã triển khai tích nước chạy thử và đến tháng 6/2021 thì chính thức phát điện thương mại. Sau khi thủy điện tích nước, nhiều vị trí ven hai bên bờ sông Chảy bị ngập và sạt lở đất làm ảnh hưởng đến nhà ở, công trình dân sinh của hàng trăm hộ dân. Tuy nhiên, vì nhiều lý do như việc khảo sát chưa chính xác, do không tính đến những vấn đề phát sinh sau khi tích nước phát điện, nên chủ đầu tư chưa bàn giao trích lục phục vụ thu hồi đất giải phóng mặt bằng, khiến công tác thống kê chưa kịp thời, dẫn đến tình trạng các hộ dân bị ảnh hưởng chưa được xác định thiệt hại để khắc phục và đền bù kịp thời.

Nhà máy Thủy điện Phúc Long nằm trên sông Chảy có công suất lắp máy 22,0MW nằm trong địa phận xã Phúc Khánh và vùng thượng lưu khu vực lòng hồ nằm trên địa bàn các xã Phúc Khánh, Xuân Thượng, Xuân Hòa, Lương Sơn, Tân Dương và thị trấn Phố Ràng, huyện Bảo Yên.

Dự án Nhà máy Thủy điện Phúc Long được UBND tỉnh Lào Cai phê duyệt chủ trương đầu tư tại Quyết định số 5689/QĐ-UBND ngày 19/12/2017 với tổng diện tích sử dụng đất và mặt nước là 220,06 ha, diện tích xây dựng là 89.122,6 m2 (8,9 ha) khi hoàn thành đưa vào vận hành sẽ cung cấp sản lượng điện trung bình năm khoảng 74,02x106kWh.

Tổng số hộ đã thống kê, kiểm đếm, lập biên bản kiểm tra hiện trạng khi triển khai dự án là 759 hộ và 1 tổ chức.

Từ khi Nhà máy Thủy điện Phúc Long tích nước đã gây ra hiện tượng sạt lở, lún nứt nhiều nhà dân ven hai bờ sông sông Chảy.

Đã gần 4 tháng nay, khi không còn đủ can đảm để sống trong căn nhà của chính mình, bà Đỗ Thị Nghiệp, tổ dân phố 2A, thị trấn Phố Ràng đã phải đi thuê nhà để gia đình mình ở tạm lánh nạn, bởi khi thủy điện Phúc Long tích nước, gây ra hiện tượng sạt lở bờ sông, khiến ngôi nhà của bà đứng trước nguy cơ đổ sập.

Vết nứt xuất hiện phía sau căn nhà giáp với sông Chảy của một hộ dân thuộc tổ 2A, thị trấn Phố Ràng

Nằm kế bên nhà bà Nghiệp là nhà của hộ chị Nguyễn Thị Thúy (Tổ 2A, thị trấn Phố Ràng), Căn nhà được xây dựng khá kiên cố và khang trang, nhưng giờ nền nhà bị sụt lún nghiêm trọng, tường nhà nhiều chỗ đã xuất hiện những vết nứt kéo dài có thể nhìn thông sang bên nhà hàng xóm. Theo chị Thúy, gia đình chị làm nhà và đã ở ổn định nhiều năm nay, tuy nhiên, từ giữa tháng 6 khi Nhà máy Thủy điện Phúc Long đóng đập dâng nước trên sông Chảy thì nhà cửa và công trình phía giáp bờ sông bắt đầu bị sạt lở. Ngay khi xảy ra hiện tượng này, gia đình chị Thúy đã có kiến nghị với cơ quan chức năng và đơn vị thủy điện nhưng đến nay mọi việc vẫn chưa được xem xét có hướng giải quyết.

Theo ghi nhận của phóng viên, hiện tượng sụt lún bờ sông kéo theo lún nứt tường nhà ảnh hưởng đến kết cấu, gây nguy cơ sập đổ xuống lòng sông Chảy xảy ra ở nhiều tổ dân phố khác như: Tổ 1, tổ 2B, tổ 5, tổ 6B, tổ 7 của thị trấn Phố Ràng.

Công trình phụ nằm giáp bờ sông Chảy của hộ chị Nguyễn Thị Thúy (Tổ 2A, thị trấn Phố Ràng) bị sụt lún nghiêm trọng.

Là một trong số gần 20 hộ ở tổ 6B bị ảnh hưởng về nhà cửa, ông Vũ Hồng Hiền rất bức xúc trước sự chậm trễ của chủ đầu tư Nhà máy Thủy điện Phúc Long trong việc kiểm tra tìm giải pháp khắc phục sự cố. Theo ông Hiền, một số nhà dân đang ở trong tình trạng rất nguy hiểm, móng nhà bị sụt lún, nền nhà nứt do việc nhà máy thủy điện liên tục dâng nước rồi lại xả đi; nếu cứ theo nhịp độ này mà không có biện pháp xử lý kịp thời thì chỉ một thời gian ngắn nữa nhiều nhà dân sẽ bị đổ ập xuống lòng sông Chảy.

Theo UBND huyện Bảo Yên, sau khi thủy điện Phúc Long đóng đập dâng nước phát điện thương mại vào tháng 6/2021 thì hiện tượng sạt lở bắt đầu xảy ra và đến tháng 9/2021, qua rà soát toàn huyện có 273 hộ nằm ven 2 bờ sông Chảy thuộc thị trấn Phố Ràng, xã Xuân Thượng, Tân Dương, Phúc Khánh, Xuân Hòa bị ảnh hưởng về nhà ở, công trình phụ, vật kiến trúc, trong đó có 44 hộ bị ảnh hưởng nặng.

Tuy nhiên, theo thông tin phóng viên có được, đến nay con số này đã tăng lên khá nhiều và chắc chắn sẽ không dừng lại ở đó. Hầu hết người dân đều rất lo lắng bởi tốc độ sạt lở và ảnh hưởng ngày càng diễn ra nhanh hơn, nhiều hộ dân đang đứng trước nguy cơ mất nhà cửa.

Căn nhà mới xây của hộ ông Vũ Hồng Hiền (Tổ 6B, thị trấn Phố Ràng) bị lún nền và nứt tường.

Điều khiến nhiều hộ dân bức xúc là mặc dù tình trạng sụt lún nhà cửa diễn ra khá phức tạp, người dân đã nhiều lần có ý kiến yêu cầu chủ đầu tư thủy điện Phúc Long cùng các cơ quan chức năng vào cuộc để có giải pháp khắc phục, nhằm đảm bảo an toàn cho các nhà dân ven sông Chảy qua địa phận thị trấn Phố Ràng, xã Tân Dương, Xuân Thượng, Phúc Khánh… nhưng đến nay tiến độ thực hiện rất chậm.

Thông tin về số hộ bị ảnh hưởng sau khi thủy điện tích nước nằm ngoài ranh giới giải phóng mặt bằng do Trung tâm Quỹ đất huyện Bảo Yên rà soát ngày 10/9/2021:

Tổng số hộ bị ảnh hưởng về đất đai, tài sản, hoa màu sau khi thủy điện tích nước và nằm ngoài ranh giới giải phóng mặt bằng đã thống kê, kiểm đếm là 593 hộ, số hộ lập biên bản kiểm tra hiện trạng ảnh hưởng sau khi thủy điện tích nước nằm ngoài ranh giới giải phóng mặt bằng là 199 hộ.

Trao đổi với phóng viên, đồng chí Nguyễn Việt Hà, Phó Chủ tịch UBND huyện Bảo Yên, cho biết: Ngay khi xảy ra tình trạng sạt lở, sụt lún nhà cửa của hộ dân các xã, thị trấn ven sông Chảy, UBND huyện đã yêu cầu các phòng, ban chức năng của huyện kiểm tra, lập danh sách hộ bị ảnh hưởng và ghi nhận thực trạng; đồng thời đã có văn bản yêu cầu chủ đầu tư Nhà máy Thủy điện Phúc Long khẩn trương rà soát và có phương án xử lý, khắc phục. Tuy nhiên, đến nay, Công ty Cổ phần Thủy điện Phúc Long còn chậm trễ đưa ra phương án để khắc phục.

Căn nhà của một hộ dân ở Tổ 6B, thị trấn Phố Ràng bị sụt lún, nứt tường.

Được biết, trước ý kiến phản ánh của các hộ dân, vào tháng 10/2021, HĐND huyện Bảo Yên đã thành lập đoàn giám sát chuyên đề về công tác giải phóng mặt bằng công trình Thủy điện Phúc Long, huyện Bảo Yên. Qua giám sát cho thấy tổng số hộ bị ảnh hưởng là 759; trong đó, số hộ đã thống kê, kiểm đếm là 593 hộ, số hộ lập biên bản kiểm tra hiện trạng ảnh hưởng sau khi thủy điện tích nước nằm ngoài ranh giới giải phóng mặt bằng là 166 hộ và mới có 351 hộ được phê duyệt đền bù.

Trước thực trạng này, HĐND huyện đã yêu cầu chủ đầu tư Nhà máy Thủy điện Phúc Long có phương án bồi thường, hỗ trợ các hộ bị ảnh hưởng về nhà ở, tài sản khác nằm ngoài ranh giới giải phóng mặt bằng, có phương án sớm nhất và làm việc với từng hộ để thống nhất cách khắc phục hậu quả, tránh tình trạng đơn, thư khiếu nại.

Lý giải trước việc chậm trễ trong kiểm tra, thống kê và có phương án khắc phục nhà cửa của các hộ dân bị ảnh hưởng sau khi thủy điện tích nước, ông Bùi Đình Trung, Giám đốc Nhà máy Thủy điện Phúc Long cho biết: Sau khi xảy ra tình trạng nhà cửa của người dân bị sụt lún và nứt tường, trần… Công ty đã mời đơn vị tư vấn thiết kế có chuyên môn về xây dựng xuống khảo sát đánh giá và đưa ra phương án xử lý. Trong tháng 12/2021 này, Công ty sẽ đưa ra phương án cụ thể để xử lý, đảm bảo an toàn lâu dài cho các hộ dân.

Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022 đã cận kề, hàng trăm hộ dân các xã, thị trấn của huyện Bảo Yên nằm ven bờ sông Chảy đang sống trong thấp thỏm, lo âu vì tình trạng sạt lở vẫn tiếp diễn ngày càng trầm trọng gây ảnh hưởng đến nhà cửa của họ và nguy hiểm vẫn đang rình rập vì nhà cửa có thể đổ ập xuống lòng sông bất cứ lúc nào. Người dân rất mong các cơ quan chức năng của tỉnh, huyện Bảo Yên sớm vào cuộc để yêu cầu Công ty Cổ phần Thủy điện Phúc Long có giải pháp xử lý kịp thời để nhân dân yên tâm đón tết.