Bất chấp yêu cầu của chủ nhà Mỹ, Trung Quốc nói sẽ không đóng cửa lãnh sự quán Houston

Du khách cố gắng vào Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston vào thứ Tư 22-7-2020. | Ảnh AP / David J. Phillip

Người đứng đầu Lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston đã chống lại yêu cầu đóng cửa văn phòng của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, yêu cầu phải đóng cửa trước thứ Sáu 23-7.

Trong một cuộc phỏng vấn với POLITICO, Cai Wei, Tổng lãnh sự Trung Quốc tại Houston, cho biết Trung Quốc đang phản đối lệnh đóng cửa và văn phòng của ông sẽ vẫn mở cho đến khi có thông báo mới.

“Hôm nay, chúng tôi vẫn hoạt động bình thường, vì vậy chúng tôi sẽ xem điều gì sẽ xảy ra vào ngày mai”, ông nói, từ chối giải thích thêm.

Cai cho biết Bắc Kinh đã yêu cầu Hoa Kỳ hủy bỏ lệnh đưa ra hôm thứ Ba (21-7) về việc đóng cửa lãnh sự quán, mà Trung Quốc cho rằng vi phạm các thỏa thuận quốc tế về quan hệ ngoại giao.

“Chúng tôi nghĩ rằng yêu cầu từ phía Hoa Kỳ không theo công ước Viên về các vấn đề lãnh sự và cũng không theo thông lệ quốc tế hoặc các quy tắc ngoại giao, và nó vi phạm hiệp ước lãnh sự Trung Quốc-Hoa Kỳ”, Cai nói. “Chúng tôi đã chuẩn bị cho kịch bản tồi tệ nhất nhưng chúng tôi cũng đã đưa ra một cuộc phản kháng mạnh mẽ vì vậy chúng tôi kêu gọi Hoa Kỳ từ bỏ và hủy bỏ quyết định sai lầm đó”.

Nhận xét của Cai Cai được đưa ra khi tờ South China Morning Post báo cáo rằng Bắc Kinh có khả năng đóng cửa một lãnh sự quán Hoa Kỳ ở thành phố phía Tây Nam là Thành Đô, nơi có chiến lược quan trọng đối với Hoa Kỳ vì đã quan tâm đến Tây Tạng. Nhưng người đứng đầu lãnh sự quán Houston từ chối bình luận về cách Bắc Kinh nên đáp lại lệnh đóng cửa văn phòng của ông.

Cai nhấn mạnh rằng ông là đại diện chính thức của chính phủ Trung Quốc tại Houston, nhưng các chuyên gia Trung Quốc cho biết ông khó có khả năng tự quyết định liệu có nên giữ lãnh sự quán mở hay không.

Ho-Fung Hung, giáo sư kinh tế chính trị và xã hội học, chuyên gia về Trung Quốc tại Trường Nghiên cứu Quốc tế Tiên tiến Johns Hopkins, nói: "Tôi sẽ rất ngạc nhiên nếu lãnh sự quán có thể quyết định mà không nghe Bắc Kinh. Họ phải chờ lệnh từ Bắc Kinh để biết phải làm gì”.

“Bắc Kinh có thể hướng dẫn cho lãnh sự quán vào phút cuối về những việc cần làm”, ông nói thêm.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.

Các chuyên gia cho rằng việc từ chối đóng lãnh sự quán sẽ là điều chưa từng có trong lịch sử quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc, lưu ý rằng ngay cả chính phủ Nga cũng không kháng cự khi Hoa Kỳ đóng hai cơ sở ngoại giao vào năm 2017.

Nếu Trung Quốc cố gắng giữ cho lãnh sự quán của mình mở cửa, các chuyên gia nói rằng Hoa Kỳ có thể thu hồi thị thực cho Cai và nhân viên của ông, cho phép các đặc vụ liên bang bắt giữ và có khả năng trục xuất họ.

Không rõ liệu nhu cầu đóng cửa có bao gồm trục xuất Cai và nhân viên của ông hay không, nhưng ông nói với POLITICO rằng ông không có kế hoạch rời Mỹ vào lúc này.

Vài giờ sau những bình luận của Cai, Ngoại trưởng Mike Pompeo đã có một bài phát biểu mạnh mẽ chê bai chính phủ Trung Quốc và biện minh cho việc đóng cửa lãnh sự quán bằng cách gọi đó là "một trung tâm gián điệp và ăn cắp sở hữu trí tuệ."

Các quan chức Hoa Kỳ khác cũng cáo buộc Lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston là một phần của hoạt động gián điệp của Bắc Kinh tại Hoa Kỳ.

Hôm thứ Tư 22-7, Thượng nghị sĩ Marco Rubio, một thành viên của Ủy ban Tình báo và Đối ngoại, đã tweet rằng văn phòng là trung tâm của mạng xã hội của các hoạt động gián điệp và ảnh hưởng của Bắc Kinh tại Hoa Kỳ.

Vĩnh Cẩm