Bầu cử Mỹ 2024: Sáu kịch bản chiến thắng của ông Trump, bà Harris

Các cuộc thăm dò cho thấy về trung bình tỉ lệ ủng hộ Phó Tổng thống Kamala Harris và cựu Tổng thống Donald Trump ở cả 7 tiểu bang dao động đều rất sít sao. Như vậy, rất khó để đoán định chắc chắn ai là người chiến thắng. Với sự không chắc chắn đó, tờ Washington Post đã hình dung một số kịch bản có thể xảy ra trong cuộc bầu cử Mỹ 2024.

Bà Harris thắng nhờ “Bức tường xanh”

Theo các cuộc thăm dò ý kiến của tờ Washington Post, đây có vẻ là kịch bản có thể xảy ra nhất nhưng không có nghĩa là nó chắc chắn xảy ra.

Lý do là bà Harris hiện đang dẫn trước một chút ở 4 trong số 7 bang chiến trường, gồm Michigan, Nevada, Wisconsin và Pennsylvania. Điều này giúp bà có được 276 phiếu đại cử tri, trong khi ứng cử viên tổng thống chỉ cần 270 phiếu đại cử tri để giành chiến thắng.

Tất cả những gì bà Harris thực sự cần là giành phiếu ở 3 bang "bức tường xanh" - Michigan, Wisconsin và Pennsylvania, với tổng cộng là 44 phiếu đại cử tri. Thêm vào Quận quốc hội số 2 của Nebraska (Nebraska’s 2nd Congressional District) - nơi bà Harris dẫn trước khoảng 10%, là bà Harris sẽ đạt được chính xác 270 phiếu. (Nebraska và Maine là hai bang trao phiếu đại cử tri theo quận).

Kịch bản Phó Tổng thống Kamala Harris thắng ở "Bức tường xanh". Ảnh: WASHINGTON POST

Có nhiều nguyên nhân lý giải kịch bản bà Harris giành chiến thắng tương đối sít sao thông qua “bức tường xanh”.

Một nguyên nhân quan trọng và có phần nghịch lý là do cử tri da trắng và lớn tuổi. Những nhóm nhân khẩu học này thường ủng hộ đảng Cộng hòa, nhưng đảng Dân chủ đã có thành tích tương đối tốt với họ và 3 bang “bức tường xanh” này có nhiều người già và da trắng hơn các tiểu bang chiến trường khác. Cạnh đó, đảng Dân chủ cũng đã có chương trình nghị sự được lòng các cử tri da trắng không có bằng đại học — một nhóm cử tri chính của ông Trump, ở các tiểu bang này.

Một yếu tố quan trọng khác làm nên sự khác biệt giữa 3 bang này với các bang chiến trường khác là trước thời ông Trump làm tổng thống, chúng tương đối nghiêng về Dân chủ.

Năm 2016, ông Trump đã phá vỡ “bức tường xanh” và lấy được tổng cộng 306 phiếu đại cử tri, đánh bại ứng cử viên Dân chủ lúc đó là bà Hillary Clinton, mặc dù bà Clinton đã giành được nhiều hơn ông Trump gần 2,9 triệu phiếu phổ thông.

Có một bang thứ tư mà bà Harris hiện đang dẫn trước một cách sít sao là bang Nevada. Bang này cũng có xu hướng ngả xanh (theo Dân chủ) trước thời ông Trump.

Ông Trump thắng nhờ các bang ở miền Đông

Con đường ngắn nhất để ông Trump giành chiến thắng khó đoán hơn một chút. Tuy nhiên, con đường mà chiến dịch tranh cử của ông dường như đã dành nhiều sự chú ý trong những tháng gần đây liên quan đến 3 tiểu bang ở miền Đông: Georgia, North Carolina và Pennsylvania.

Hiện nay, các cuộc thăm dò ở Pennsylvania cho thấy khoảng cách giữa ông Trump và bà Harris đã thu hẹp, với việc bà Harris dẫn trước ít hơn 1%. Từ lâu, ông Trump đã dẫn trước một chút ở Georgia và các cuộc thăm dò ở North Carolina cho thấy ông có thể đang mở rộng khoảng cách dẫn trước với bà Harris ở đó.

Kịch bản cựu Tổng thống Donald Trump thắng ở các bang miền Đông. Ảnh: WASHINGTON POST

Nếu ông Trump có thể giành chiến thắng nhờ con đường này, thì lợi thế của ông với các cử tri da đen dường như đã góp một phần rất quan trọng. Georgia và North Carolina có dân số da đen đông nhất trong số 7 bang chiến trường và cử tri Pennsylvania cũng có gần 10% là người da đen.

Ông Trump cùng các đồng minh đã khơi gợi ý tưởng rằng việc ông bị truy tố có thể khiến ông trở nên hấp dẫn đối với những người đàn ông da đen cảm thấy bị hệ thống tư pháp nhắm mục tiêu một cách bất công. Còn đảng Dân chủ cũng lo ngại rằng đàn ông da đen sẽ miễn cưỡng bỏ phiếu cho một phụ nữ làm tổng thống.

Nếu ông Trump thắng theo kịch bản này, đây sẽ là chiến thắng của Trump tại các tiểu bang truyền thống của đảng Cộng hòa - Georgia và North Carolina và khoản đầu tư khổng lồ của ông vào bang dao động quan trọng nhất - Pennsylvania, được đền đáp xứng đáng.

Ông Trump giành bang “Vành đai Mặt trời”

Một con đường khác có thể mang lại chiến thắng cho ông Trump chủ yếu chạy qua nửa phía Nam của nước Mỹ nhưng vẫn cần có thêm một bang chiến trường ở phía Bắc.

Những cuộc thăm dò cho thấy ông Trump có lợi thế các bang Vành đai Mặt trời (Sun Belt), đặc biệt là Arizona, Georgia và North Carolina, vốn là 3 bang mà tỉ lệ ủng hộ ông dẫn trước so với bà Harris. Còn ở bang Nevada, với số lượng thăm dò ý kiến công chúng hạn chế, là một “lá bài” chưa thể đoán định.

Tuy nhiên, nhược điểm của con đường này là nó đòi hỏi ông Trump phải giành chiến thắng ở nhiều bang chiến trường hơn. Và ngay cả khi ông Trump giành chiến thắng ở cả 4 bang đó, ông cũng phải giành chiến thắng ở một trong 3 bang ở phía Bắc.

Ông Trump thắng nhờ "Vành đai Mặt trời". Ảnh: WASHINGTON POST

Nếu ông Trump được lòng phần đa cử tri ở Vành đai Mặt trời, nguyên nhân chính có thể là các cử tri ở những bang này đa dạng. Bốn tiểu bang nói trên có đối tượng cử tri đa dạng hơn so với những bang chiến địa phía Bắc và các cuộc thăm dò cho thấy ông Trump đang giành được nhiều sự ủng hộ của cử tri da đen và gốc Tây Ban Nha.

Cạnh đó, các vấn đề nổi cộm trong những bang này bao gồm chi phí nhà ở, vốn tăng nhiều hơn so với các tiểu bang phía Bắc, là vấn đề ông Trump có lợi thế hơn bà Harris. Ngoài ra, vấn đề nhập cư bất hợp pháp sẽ đóng vai trò quan trọng nếu ông Trump có thể lật Arizona và Nevada thành “màu đỏ” - theo đảng Cộng hòa, do các tiểu bang này gần biên giới và tỉ lệ người nhập cư không có giấy tờ sinh sống ở đó cao hơn.

Ba bang chiến trường mà ông Trump dẫn trước bà Harris cũng là những bang cho đến nay, vẫn theo đảng Cộng hòa. Trước năm 2020, Arizona và Georgia chưa từng chuyển sang màu xanh kể từ những năm 1990. Còn North Carolina chỉ chuyển sang màu xanh một lần vào năm 2008 kể từ những năm 1970.

Do đó, nếu giành được phiếu ở các bang này thì câu hỏi sẽ là liệu ông Trump có thể thắng ở bang phía Bắc nào? Có thể là bang Wisconsin - nơi ông Trump thua trong kỳ bầu cử gần nhất là năm 2020. Hoặc khả dĩ hơn là ở Pennsylvania khi các cuộc thăm dò cho thấy với tỉ lệ ủng hộ sít sao và ông Trump có cơ hội thắng.

Bà Harris thắng lớn

Cũng có khả năng rằng bà Harris sẽ thắng lớn ở các bang chiến trường.

Nếu dẫn trước ở các cuộc thăm dò trên toàn quốc khoảng 2%, bà Harris có thể giành chiến thắng ở cả 7 tiểu bang dao động. Nếu các cuộc thăm dò chênh lệch nhiều như năm 2012 (khi họ đánh giá thấp chiến thắng của ông Barack Obama), bà Harris sẽ giành chiến thắng ở ít nhất 5 trong số 7 tiểu bang dao động và gom được tổng cộng khoảng 300 phiếu đại cử tri.

Nếu bà Harris làm được điều đó thì lý do lớn nhất có thể giải thích là phụ nữ đã rất ủng hộ bà, không chỉ vì bà sẽ là nữ tổng thống đầu tiên, mà còn vì quyền phá thai. Ở phía ngược lại, ông Trump đã mất đi vị thế trong mắt phụ nữ da trắng, khi các cuộc thăm dò cho thấy hiện tại tỉ lệ ủng hộ ông đang tụt dốc đáng kể so năm 2016 và 2020.

Cựu Tổng thống Donald Trump và Phó Tổng thống Kamala Harris dường như đang ngang tài ngang sức tại các bang chiến trường. Ảnh: AFP

Một yếu tố quan trọng nữa có thể là cử tri Dân chủ có động lực bỏ phiếu hơn, không nhất thiết là vì họ thích bà Harris, mà là vì họ sợ ông Trump. Các cuộc thăm dò cho thấy những người ủng hộ bà Harris có nhiều khả năng "tức giận" và "bực bội" hơn nếu ứng cử viên kia giành chiến thắng.

Ông Trump thắng lớn

Các thăm dò trong cuộc bầu cử 2016 đã đánh giá thấp ông Trump và nếu như điều đó lại tái diễn trong năm nay thì sẽ như thế nào?

Nếu các cuộc thăm dò ở mỗi tiểu bang chênh lệch nhiều như năm 2016, ông Trump sẽ thắng mọi tiểu bang chiến trường, ngoại trừ Nevada. Trong trường hợp đó, số phiếu đại cử tri mà ông Trump giành được sẽ giống với năm 2016 là 306 phiếu.

Nếu kịch bản này diễn ra, gần như chắc chắn có sự gia tăng đáng kể về số người ủng hộ ông Trump là các cử tri da đen và gốc Tây Ban Nha, đặc biệt là nam giới. Cạnh đó, cũng sẽ có một số đối tượng khác sẽ chuyển sang bầu cho ông Trump vì dường như không muốn bầu cho một phụ nữ làm tổng thống, vốn là điều mà các cuộc thăm dò không thể hiện được.

Một yếu tố khác góp phần tạo nên viễn cảnh này là trên thực tế, ông Trump có vẻ được ưa chuộng hơn so với chiến dịch năm 2016 hoặc 2020, lúc đó chỉ có khoảng 4 trong số 10 người Mỹ thích ông.

Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy tỉ lệ ủng hộ trung bình dành cho ông Trump lên tới trên 43% và tỉ lệ hài lòng đối với nhiệm kỳ tổng thống của ông thậm chí còn cao hơn. Tuần trước, một cuộc thăm dò của Washington Post-Schar School cho thấy 51% cử tri trên 7 tiểu bang chiến trường ủng hộ ông Trump trong nhiệm kỳ tổng thống. Con số này cao hơn bất kỳ thời điểm nào khi ông còn tại nhiệm, trừ những ngày đầu tiên.

Ông Trump, bà Harris hòa nhau

Kịch bản hai ứng cử viên hòa nhau với 269 phiếu đại cử tri rất khó xảy ra trên thực tế, nhưng về mặt lý thuyết thì vẫn có thể xảy ra.

Viễn cảnh có khả năng xảy ra nhất là bà Harris thắng ở Michigan, Pennsylvania và Wisconsin nhưng thua phần còn lại và Quận quốc hội số 2 của Nebraska (nơi bà dẫn trước khá xa trong các cuộc thăm dò).

Ông Trump, bà Harris hòa nhau. Ảnh: WASHINGTON POST

Giả sử bà Harris thắng như dự kiến ở Quận bầu cử thứ 2 của Nebraska, thì kịch bản có khả năng xảy ra nhất là ông Trump thắng ở Pennsylvania, Michigan và North Carolina hoặc Georgia và không thắng ở tiểu bang dao động nào khác.

Thời điểm đó sẽ xuất hiện cái gọi là "cuộc bầu cử có điều kiện", trong đó Hạ viện sẽ bầu tổng thống bằng cách bỏ một lá phiếu cho mỗi đoàn đại biểu của tiểu bang. Đảng nào kiểm soát nhiều đoàn đại biểu nhất sẽ quyết định kết quả bầu cử năm 2024.

ĐỨC HIỀN