Bầu cử Mỹ 2024: Tại sao Đảng Cộng hòa màu đỏ và Đảng Dân chủ màu xanh?

Trong một sự kiện bầu cử tại trụ sở Đảng Cộng hòa ở Washington DC năm 1984, một bản đồ lớn đã được dựng lên trên bức tường phía sau. Bản đồ được phủ một lớp bìa màu xanh lá cây cho mỗi tiểu bang. Khi người tổ chức xé bỏ những tấm bìa ấy, những tấm vải xàu xanh lam lấp lánh hiện ra đại diện cho 49 tiểu bang đã tuyên bố ủng hộ ứng cử viên Đảng Cộng hòa khi ấy là ông Ronald Reagan.

Trên thế giới, màu xanh lam thường gắn liền với sự giàu có và chủ nghĩa bảo thủ, vì theo truyền thống, đây là màu đắt nhất để sản xuất. Trong khi đó, màu đỏ từ lâu đã gắn liền với chủ nghĩa cấp tiến.

Giống như máu của những người lao động nổi dậy chống lại áp bức, các đặc điểm màu đỏ trên lá cờ còn là biểu tượng cho các tổ chức chính trị thiên tả, từ những người cộng sản cấp tiến cho đến các đảng dân chủ xã hội của Tây Âu, Canada và Úc.

Do đó, một số bản đồ bầu cử sớm nhất, như Atlas thống kê Mỹ năm 1883, đã sử dụng sơ đồ màu đỏ cho Đảng Dân chủ, màu xanh cho Đảng Cộng hòa.

Màn hình tivi phát sóng cuộc tranh luận tổng thống tại một quán bar ở Washington, DC vào năm 2020. Ảnh: GI

Khi mạng truyền hình màu ra đời, màu sắc của lá cờ Mỹ trở thành tông màu chủ đạo được các mạng lưới sử dụng vào đêm bầu cử.

Năm 1976, NBC tung ra bản đồ bầu cử được thắp sáng bằng hàng nghìn bóng đèn. Roy Wetzel, khi đó là tổng giám đốc đơn vị bầu cử của NBC, giải thích: "Chúng tôi đã nói màu xanh dành cho những người bảo thủ, vì đó là hệ thống nghị viện ở London, màu đỏ dành cho đảng cấp tiến hơn. Thế là hết. Chúng tôi chỉ làm vậy thôi".

Tuy nhiên, từ năm 1984, CBS đã tham gia cùng ABC trong việc dán nhãn Đảng Cộng hòa là đỏ và Đảng Dân chủ là xanh. CNN cũng chuyển sang màu này trong cuộc bầu cử tổng thống năm 1992 và NBC cũng làm theo vào năm 1996.

Có thể các mạng lưới truyền hình này chỉ sao chép lẫn nhau. Cựu phó chủ tịch điều hành của NBC News, William Wheatley, đã nói vào năm 2016 rằng kênh của ông đã quyết định làm theo như vậy "để không gây nhầm lẫn cho người xem".

Bản tin đêm bầu cử năm 1980 của CNN cho thấy bản đồ Mỹ gần như chuyển hoàn toàn sang màu xanh khi ứng cử viên Đảng Cộng hòa Ronald Reagan giành chiến thắng áp đảo. Ảnh: CNN

Năm 1980, hai ấn phẩm có ảnh hưởng đã quyết định sử dụng màu đỏ cho cựu Tổng thống Mỹ George W. Bush thuộc Đảng Cộng hòa. Một biên tập viên đồ họa cho ấn phẩm đã giải thích: "Tôi dùng màu đỏ chỉ vì nó bắt đầu bằng 'r' (red), và Đảng Cộng hòa cũng bắt đầu bằng 'r' (Republican Party)".

Keating Holland, giám đốc thăm dò ý kiến và phân tích bầu cử của CNN từ năm 1993 đến năm 2014, cho biết: "Tôi tin chắc trong bản đồ quốc gia mà tờ USA Today chạy vào ngày sau cuộc bầu cử năm 2000, đỏ là Đảng Cộng hòa và xanh là Đảng Dân chủ".

Từ đó, việc tuyên bố cử tri của bang, quận hoặc cá nhân là "đỏ" hoặc "xanh" đã trở thành cách hữu ích để định hình các cuộc thảo luận chính trị của Mỹ. Màu tím, sự pha trộn giữa xanh lam và đỏ, cuối cùng đã trở thành màu của lưỡng đảng hoặc các tiểu bang dao động.

Ngọc Ánh (theo CNN)