Belarus khẳng định sẵn sàng mời lãnh đạo Nga, Mỹ cùng đối thoại

Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko. Nguồn: Sputnik

Ngày 26/5, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko tuyên bố sẵn sàng mời các nhà lãnh đạo Nga và Mỹ tới Minsk nếu họ muốn thảo luận "thẳng thắn" về mọi vấn đề trong quan hệ song phương.

Theo euronews.com, phát biểu tại quốc hội, Tổng thống Lukashenko nêu rõ Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Joe Biden "nên tới với chúng tôi (Belarus)" và "Tôi sẽ đón tiếp họ. Chúng tôi sẽ cùng thảo luận về tất cả các vấn đề". Nhà lãnh đạo Belarus cũng cho biết sẽ thảo luận với người đồng cấp Nga Putin tại TP Sochi, miền Nam nước Nga, vào ngày 28/5 tới.

Liên quan tới vụ Belarus chuyển hướng máy bay của hãng hàng không Ryanair (Ireland), Tổng thống Lukashenco tái khẳng định mục đích của chính phủ là bảo vệ người dân và nước này đã hành động theo luật pháp, phù hợp với các quy định quốc tế. Ông đồng thời cáo buộc phương Tây tiến hành một "cuộc chiến tranh" chống lại Nhà nước Belarus.

Tuyên bố của Tổng thống Lukashenko được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Belarus và các nước châu Âu gia tăng liên quan tới việc nước này buộc một máy bay chở khách của hãng hàng không Ryanair phải hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay ở Minsk để kiểm tra an ninh và sau đó bắt giữ nhân vật bị cáo buộc vi phạm luật pháp Belarus.

Trước đó, hãng tin RIA của Nga đưa tin Belarus đã đề xuất đối thoại với phương Tây về vụ việc này.

Cùng ngày, Mỹ và các nước châu Âu phương Tây là ủy viên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA LHQ) đã kêu gọi Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) nhanh chóng điều tra vụ máy bay của Ryanair phải hạ cánh khẩn cấp mà họ cho là "chưa có tiền lệ và không thể chấp nhận được".

Trong khi đó, theo thông báo của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) (nato.int) ngày 26/5, liên minh này “lên án mạnh mẽ” việc máy bay Ryanair bị ép hạ cánh tại Minsk (Belarus) hôm 23/5 cũng như việc bắt giữ Raman Pratasevich, một nhà báo người Belarus đi trên chuyến bay.

Theo NATO, hành động “không thể chấp nhận này” đã vi phạm nghiêm trọng các tiêu chuẩn quản lý hàng không dân dụng và gây nguy hiểm đến tính mạng của hành khách và phi hành đoàn. NATO ủng hộ các lời kêu gọi tiến hành một cuộc điều tra độc lập khẩn cấp, trong có sự tham gia của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO).

NATO ủng hộ các biện pháp do đồng minh thực hiện riêng lẻ và tập thể để đối phó với sự cố này. NATO kêu gọi Belarus tôn trọng các quyền và tự do cơ bản của con người, đồng thời tuân thủ trật tự quốc tế dựa trên luật lệ.

Cùng ngày, Ba Lan đã thông qua một lệnh cấm các chuyến bay của Belarus sử dụng không phận của Ba Lan, như một phần của các biện pháp trừng phạt lớn hơn của Liên minh châu Âu (EU) đã nhất trí trước đó, sau khi Belarus bắt giữ một nhà báo bất đồng chính kiến trên một chuyến bay bị đổi hướng.

Thông qua mạng xã hội Twitter, người phát ngôn chính phủ Ba Lan Piotr Muller nói: "Hội đồng Bộ trưởng đã thông qua một lệnh cấm các máy bay của các hãng hàng không Belarus đi vào không phận Ba Lan".

Trong khi đó, Nga vẫn duy trì quan điểm rằng máy bay này buộc hạ cánh khẩn cấp ở Minsk là do có đe dọa đánh bom. Theo kế hoạch, ICAO dự kiến sẽ thảo luận về vụ việc trên trong ngày 27/5.

Ngày 23/5 vừa qua, một máy bay chở khách của hãng hàng không Ryanair đang trên hành trình từ Athens (Hy Lạp) đến Vilnius (Litva) đã phải hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay ở Minsk sau khi phi hành đoàn nhận được thông báo có thiết bị nổ trên máy bay.

Lực lượng chức năng Belarus đã tiến hành kiểm tra sơ bộ cả trong và ngoài máy bay cũng như khoang hành lý, sau đó kiểm tra kỹ trong 2 tiếng rưỡi đồng hồ. Tuy nhiên, sau khi kiểm tra, các chuyên gia chất nổ không phát hiện vật thể khả nghi nào.

Nhà chức trách Belarus cho biết trong quá trình kiểm tra máy bay đã phát hiện trong danh sách hành khách có người đồng sáng lập kênh truyền hình Nexta Romat Protasevich mà chính quyền nước này năm ngoái cáo buộc phạm nhiều tội danh, trong đó có tổ chức bạo động quy mô lớn.

Cơ quan bảo vệ pháp luật Belarus đã bắt giữ người này. Máy bay chở hơn 100 hành khách sau đó đã tiếp tục hành trình và hạ cánh xuống sân bay Vilnius của Litva tối 23/5.

Một ngày sau đó, giới chức Bộ Giao thông vận tải Belarus cho biết Sân bay Quốc gia Minsk đã nhận được thư điện tử đe dọa sẽ cho nổ máy bay của hãng hàng không Ryanair trên nếu các yêu cầu đưa ra không được thực hiện.

Theo Cục trưởng Cục Hàng không Belarus Sikorsky, một bức thư điện tử bằng tiếng Anh gửi đến địa chỉ thư điện tử của Sân bay Quốc gia Minsk với nội dung yêu cầu Israel ngừng bắn ở Dải Gaza và EU ngừng hỗ trợ Israel trong cuộc chiến này, nếu không sẽ cho nổ máy bay.

Bộ Ngoại giao Belarus khẳng định cách thức xử lý của nước này trong vụ chuyển hướng máy bay nói trên hoàn toàn hợp pháp và tuân thủ các quy định hàng không quốc tế.

T.LÊ (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)