Bó tay với nạn sử dụng đèn pha vô tội vạ, nhiều hãng xe đưa giải pháp mới

Sử dụng đèn pha, nhất là ban đêm tiền nhiều nguy cơ mất an toàn với xe đi ngược chiều

Khi tham gia giao thông tại Việt Nam, không khó gặp tình trạng lóa mắt, khó chịu do xe đi ngược chiều hay phía sau bật đèn pha. Sử dụng đèn pha không đúng còn gây ảnh hưởng rất lớn đến khả năng quan sát, thị lực, tâm lý, và còn là nguyên nhân gián tiếp gây ra va chạm giao thông.

Hầu hết các dòng xe, hệ thống đèn có hai chế độ: đèn pha (chiếu xe) và đèn cốt (chiếu gần). Đèn pha có ký hiệu các luồng sáng thẳng, song song với mặt đường, đèn cốt có ký hiệu các luồng sáng chếch xuống dưới.

Đèn cốt có tầm chiếu sáng gần, giúp quan sát mặt đường ở cự ly ngắn, phù hợp khi lưu thông trong thành phố hoặc khu đông dân cư, khoảng cách các xe gần nhau, di chuyển với tốc độ vừa phải. Trên những đoạn đường cao tốc có dải phân cách thấp, hoặc chỉ có vạch ngăn cách cũng nên sử dụng đèn cốt để tránh gây lóa mắt, cản trở tầm nhìn của xe đi ngược chiều.

Đèn pha có tầm chiếu sáng xa và mạnh giúp quan sát tốt hơn mặt đường, vật cản, các biển báo… người lái có tầm nhìn tốt, dễ dàng xử lý các tình huống bất ngờ. Tuy nhiên, đèn pha lại là tác nhân gây cản trở tầm nhìn, gây khó chịu những lái xe đi ngược chiều và cả những xe cùng chiều ở phía trước, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn. Vì vậy, chỉ nên sử dụng đèn pha khi đi trên các tuyến đường cao tốc có dải phân cách cao. Trên các tuyến đường trường, lượng xe lưu thông ít, người lái cũng có thể sử dụng đèn pha, nhưng nên chuyển về cốt khi có xe đi ngược chiều.

Sử dụng đèn pha sai cách không chỉ thể hiện văn hóa giao thông kém mà còn vi phạm Luật Giao thông. Cụ thể, Nghị định 171/2013/NĐ-CP quy định hành vi sử dụng đèn chiếu xa khi tránh xe đi ngược chiều sẽ bị phạt tiền từ 600.000 đồng đến 800.000 đồng đối với ô tô. Phạt tiền từ 600.000 đồng đến 800.000 đồng đối với hành vi vi phạm sử dụng đèn chiếu xa trong đô thị, khu đông dân cư.

Trước tình trạng văn hóa sử dụng đèn ô tô chưa được định hình như hiện nay, các nhà sản xuất xe hơi đã đưa ra giải pháp bằng các công nghệ đèn hiện đại, công nghệ tự động điều chỉnh pha - cốt khi phát hiện có xe phía trước. Mới đây nhất, Mercedes-Benz đã áp dụng hệ thống đèn Multibeam gồm 84 bóng đèn LED hiệu suất cao, tự động điều chỉnh thích ứng theo điều kiện giao thông và thời tiết.

Trong hệ thống này, từng bóng LED được kiểm soát độc lập nhằm tạo ra luồng sáng chính xác mà không gây chóa cho các phương tiện đi ngược chiều. Tại Việt Nam, hệ thống đèn Multibeam đang được trang bị cho các dòng xe C-Class, E-Class và S-Class.

Mercedes là một thương hiệu đi đầu về công nghệ đèn xe thông minh

Trên một số mẫu xe hạng sang cỡ lớn như Mercedes S-Class, Maybach còn được trang bị hệ thống Night View Assist. Hệ thống này với sự hỗ trợ của camera hồng ngoại và các cảm biến sẽ phát hiện phương tiện, người đi bộ di chuyển phía trước xe trong phạm vi 160 m hiển thị cho người lái thông qua hệ thống màn hình điều khiển phía trước. Động vật và chướng ngại vật cỡ lớn được phát hiện trong phạm vi 100 m.

Hệ thống hỗ trợ lái xe ban đêm Night View Assist Plus trên Mercedes-Benz S450L Luxury

Các đối tượng này sẽ được khoanh vùng, hiển thị hướng di chuyển và nhấp nháy màu đỏ, giúp người lái dễ dàng quan sát và tránh va chạm. Tia hồng ngoại không thể nhìn thấy bằng mắt người nên hệ thống Night View Assist Plus không gây chói mắt cho các phương tiện ngược chiều.

Không chỉ Mercedes, cả Audi và BMW đều có công nghệ đèn thông minh, với tên gọi khác theo từng hãng. Audi dùng hệ thống đèn chiếu sáng Matrix LED sử dụng 24 bóng LED, có cùng các tính năng tương tự Mercedes. Trên các dòng xe cao cấp như Audi A8 hay Mercedes S-Class, camera sẽ cảnh báo người lái, trên bảng đồng hồ sau vô-lăng, khi có người đi bộ hoặc động vật phía trước. Khi vật thể ở khoảng cách từ 100-150 m, camera sẽ chuyển tín hiệu thể hiện dạng đồ họa lên màn hình sau vô-lăng để người lái chú ý.

Hệ thống đèn chiếu sáng Matrix LED trên Audi A8

Trong khi đó, BMW dùng đèn thông minh tên gọi BMW Adaptive LED. Tương tự hai hãng xe Đức kể trên, chùm sáng sẽ được điều chỉnh theo điều kiện thực tế. Khi gặp xe ngược chiều, một phần chùm sáng sẽ chuyển sang chiếu gần, giảm bớt cường độ sáng, phần còn lại vẫn giữ nguyên khoảng chiếu xa nhất.

Hệ thống đèn chiếu sáng Matrix LED trên những xe BMW 5 - Series

Với hệ thống đèn thông minh, người lái chỉ cần kích hoạt tính năng tự động ngay từ đầu, việc còn lại do xe tự quyết định. Người lái sẽ tránh được những tình huống quên không chuyển về chế độ chiếu gần khi gặp xe ngược chiều. Trường hợp có xe đi cùng chiều phía trước, cụm đèn tự động giảm chùm sáng, để tránh gây khó chịu cho lái xe trước và tăng thêm an toàn.

Sự phát triển của những hệ thống đèn thông minh giúp người lái ô tô thêm an toàn khi di chuyển trời tối, khi tần suất xảy ra tai nạn giao thông cao hơn. Mặc dù vậy, những hệ thống đèn này mới chỉ xuất hiện trên một số dòng phiên bản trung, cao cấp của các hãng xe sang.

Tuy nhiên, với thực trạng giao thông hiện tại ở Việt Nam, số lượng xe được trang bị hệ thống đèn pha - cốt thông minh cũng chỉ ở mức độ ít, nên chủ yếu vẫn là ý thức của các bác tài, không chỉ đem lại sự an toàn cho các tài xế đi xung quanh mà nó còn là một nét văn hóa đẹp.

Hoàng Anh