Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng chỉ đạo 'gỡ' 2 điểm nghẽn cao tốc Bắc-Nam đoạn qua Phú Yên
Dự án cao tốc Bắc-Nam là dự án trọng điểm của quốc gia và khu vực, tuy nhiên địa phương lại hưởng lợi trực tiếp, chính vì vậy phải chung trách nhiệm để dự án về đích đảm bảo tiến độ và chất lượng…
Sáng 28/2, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng có buổi làm việc cùng UBND tỉnh Phú Yên và các cơ quan, đơn vị liên quan để trao đổi, xử lý những vướng mắc thúc đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án đường bộ cao tốc Bắc-Nam đang triển khai trên địa bàn tỉnh Phú Yên.
Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng khẳng định, Dự án cao tốc Bắc-Nam là dự án trọng điểm của quốc gia và khu vực, tuy nhiên địa phương lại hưởng lợi trực tiếp, chính vì vậy phải chung trách nhiệm để dự án về đích đảm bảo tiến độ và chất lượng…
Theo báo cáo, hiện tỉnh Phú Yên có 2 Dự án đường bộ cao tốc Bắc –Nam giai đoạn 2021 - 2025 (giai đoạn 2) đi qua gồm: đoạn Quy Nhơn - Chí Thạnh và đoạn Chí Thạnh - Vân Phong với tổng chiều dài trên địa bàn tỉnh là 90,2km. Các dự án đã được khởi công từ ngày 01/01/2023, các nhà thầu cũng đã tập trung huy động nhân lực, máy móc vào hiện trường. Tuy nhiên, hiện nay công tác GPMB và nhu cầu vật liệu xây dựng vẫn đang trở thành những rào cản lớn nhất để các nhà thầu triển khai thi công.
Mặt bằng "xôi đỗ", giá vật liệu cao “chót vót”
Báo cáo với đoàn công tác của Bộ trưởng, đại diện Ban QLDA cho biết, đến nay các địa phương tỉnh Phú Yên đã bàn giao mặt bằng được 629/727ha, tương đương 73,5/90,2km (đạt 81,5%), tuy nhiên phạm vi mặt bằng bàn giao chỉ tổ chức thi công được chỉ 35,24/90,2km (đạt 39,1%).
Vướng chủ yếu hiện nay do mặt bằng bàn giao không liên tục, xôi đỗ, vướng mắc công trình hạ tầng kỹ thuật, khối lượng mồ mả chưa được di dời rất lớn, một số vị trí người dân cản trở chưa cho thi công do còn tranh chấp, chưa nhận tiền đền bù; một số trường hợp đất do dân khai hoang chưa đủ thủ tục để bồi thường, chờ địa phương xem xét quyết định…
Trên toàn tuyến có 5.184 hộ bị ảnh hưởng, trong đó có 377 hộ phải bố trí tái định cư và 12 khu với tổng diện tích 18,65ha. Đến nay các địa phương đang triển khai thi công 02/12 khu tái định cư (huyện Phú Hòa); 10/12 khu đang triển khai các thủ tục liên quan dự kiến triển khai thi công trong tháng 3/2023. Khối lượng GPMB còn lại khoảng 17km tập trung chủ yếu trên địan bàn huyện Sông Cầu (6km) và huyện Tuy An (6,1km).
Thiếu vật liệu và đội giá là nỗi lo lớn của cao tốc Bắc-Nam hiện nay
Phần tồn tại GPMB gây ra những đường găng của dự án do nhà thầu không thể thi công đường công vụ để tiếp cận công trường, tập kết nguyên, vật liệu thi công; cũng như chưa có mặt bằng để tiến hành triển khai từ sớm các công trình có quy mô lớn như hầm, cầu… điều này nếu không sớm được giải quyết chắc chắn sẽ ảnh hưởng lớn đến tiến độ tổng thể chung của dự án, chưa tính đến điều kiện khí hậu, thiên tai, mưa lũ bất thường trên địa bàn.
Mua mỏ, “găm” hàng chờ tăng giá
Liên quan đến mỏ vật liệu: Tổng nhu cầu vật liệu của 02 dự án, khối lượng đá khoảng 2,47 triệu m3; khối lượng cát khoảng 2,1 triệu m3; tổng khối lượng đát đắp khoảng 7,0 triêu m3. Hiện nay đã xác định được vị trí các mỏ khoáng sản để khai thác, trữ lượng và chất lượng đảm bảo nhu cầu; tuy nhiên hiện nay công suất khai thác không đáp ứng được nhu cầu theo tiến độ thi công; các nhà thầu vẫn đang phải triển khai các thủ tục để xin cấp phép khai thác trực tiếp theo cơ chế đặc thù…
Trong khi chờ cấp phép được giao mỏ, một thực tế rất khó khăn và bất cập đó là giá vật liệu theo thông báo giá của tỉnh là rất cao so với mặt bằng chung của các địa phương lân cận và giá mà nhà thầu phải mua thực tế cao “chót vót” so với giá niêm yết của các mỏ…
Đại diện nhà thầu gói thầu 12-XL đoạn Quy Nhơn-Chí Thạnh cho biết, đầu tuyến phải đào hơn 1 triệu khối trên tổng 5km nhưng chưa có mặt bằng, trong khi đó phạm vi xử lý nền đất yếu thì lại không có đất để đắp; Trên tuyến có đặc thù lấy khối lượng đất đào để điều phối cho phần đắp nên nếu không có mặt bằng thì sẽ dẫn đến ách tắc cho cả gói thầu….
“Riêng tại gói 13-XL có công trình Cầu Kỳ Lộ là cầu lớn dài hơn 2km, cao gần 60m, ở đây có địa hình địa chất phức tạp phụ thuộc rất lớn vào thời tiết và ảnh hưởng bởi mùa lũ cũng chưa có mặt bằng để thi công nên đây sẽ là đường găng rất lớn đối với Dự án…”, đại diện nhà thầu cho biết.
Nhiều đoạn cao tốc Bắc-Nam đang băng băng về đích năm 2023
Cùng đó, đại diện nhà thầu gối thầu XL-01 đoạn Chí Thạnh - Vân Phong (Tập đoàn Đèo Cả) cho biết, hiện tại đường công vụ ngoại vụ chủ yếu là các đường bê tông nhỏ, phải dùng đường công vụ nội tuyến để huy động vật liệu nên công tác GPMB phải đảm bảo tính liên tục; bên cạnh đó, công suất các mỏ cát 10.000m3/năm chưa đáp ứng được yêu cầu của dự án.
“Giá bán thực tế cao hơn rất nhiều so với công bố của tỉnh. Nhà thầu khảo sát các mỏ cát dự toán 190.000 đồng/m3 nhưng giá bán thực tế gần 300.000 đồng/m3. Các khu tái định cư trên tuyến chưa triển khai được; khu vực mồ mả cũng chưa được di dời nên chưa tiếp cận để triển khai công trình hầm…”, đại diện Tập đoàn Đèo Cả lo lắng.
Tỉnh phải trực tiếp vào cuộc “khống chế” giá vật liệu
Liên quan đến giá vật liệu xây dựng thông thường, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Phú Yên cho biết, các mỏ mua sẵn hiện nay niêm yết bán theo giá công bố của Sở Xây dựng.
“Nếu có chứng cứ niêm yết một giá mà bán vật liệu một giá thì đề nghị các nhà thầu báo ngay về cho Sở Xây dựng để xử lý ngay; vừa rồi chúng tôi đi kiểm tra thì thấy giá bán trên hóa đơn thì đều phù hợp với giá niêm yết…”, đại diện Sở Xây dựng cho hay.
Sau khi nghe Lãnh đạo Sở Xây dựng Phú Yên trình bày, Bộ trưởng Bộ GTVT không đồng tình vì những phát biểu còn chung chung, không thực tế. Vì rõ “ràng các nhà thầu, báo chí đã nhiều lần lên tiếng là giá mua thực tế bị “ép” giá”.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng thẳng thắn yêu cầu Giám đốc Sở Xây dựng Phú Yên quán triệt nhận thức đây là công trình quốc gia, không thể để ai được phép lợi dụng, trục lợi.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhiều lần đi kiểm tra cao tốc cao tốc Bắc-Nam và yêu cầu giám sát chặt về chất lượng thi công và không để chậm tiến độ, đội giá
“Yêu cầu Sở Xây dựng phải mời các chủ mỏ và các nhà thầu lên để trao đổi, thống nhất; Sở Xây dựng phải cầm trịch, thống nhất giá niêm yết của mỏ là bao nhiêu, nhà thầu cần mua bao nhiêu… thống nhất giá là ký hợp đồng ngay. Chủ mỏ nào không chấp thuận có thể thu hồi giấy phép! Phải nhìn thẳng vào sự thật là thực trạng tăng giá, “ép” giá trên địa bàn Phú Yên là có và gây khó khăn, bức xúc cho nhà thầu...”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đề nghị.
Phát biểu tại cuộc họp, ông Tạ Anh Tuấn Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên cũng khẳng định, đến nay toàn bộ hệ thống chính trị của tỉnh đã vào cuộc, tuy nhiên tỉnh cũng ghi nhận những nhiệm vụ theo trách nhiệm của địa phương vẫn còn chậm, một phần cũng do địa phương cũng còn thiếu kinh nghiệm trong triển khai các dự án, công trình có quy mô lớn…
“Tỉnh sẽ tiếp tục quán triệt và chỉ đạo quyết liệt các Sở, ngành, địa phương liên quan phải vào cuộc phối hợp tích cực, hiệu quả với Ban QLDA và các nhà thầu để tháo gỡ mọi khó khăn, thúc đẩy tiến độ các Dự án cao tốc Bắc- Nam”, ông Tạ Anh Tuấn cho biết.
Theo “tư lệnh" ngành giao thông, thực sự lý do hôm nay đoàn công tác của Bộ GTVT phải đến với tỉnh Phú Yên cũng là do sốt ruột, mặc dù so với thời điểm cuối năm 2022 thì hiện nay, các công việc của địa phương đã có những biến chuyển rất đáng ghi nhận, tuy nhiên thực tế hiện nay những khó khăn của các Dự án cao tốc Bắc-Nam trên địa bàn tỉnh Phú Yên vẫn chưa thực sự được tháo gỡ, đặc biệt vẫn đang gặp phải 02 “điểm nghẽn”, mà đã có bài học rất sâu sắc từ giai đoạn 1 đó là mặt bằng và vật liệu thi công.
“Hiện nay trong khi Bộ GTVT đang ép các nhà thầu phải đảm bảo bố trí máy móc thiết bị, tăng cường các ca kíp, mũi thi công nhưng nếu ko giải quyết được vấn đề mặt bằng và vật liệu thì sẽ không thể có sản lượng, không thể giải ngân; chúng ta không còn con đường nào khác đó là phải làm, khó khăn thì vẫn phải làm, tập trung, quyết tâm để làm…”, ông Thắng bày tỏ.
Bộ trưởng Bộ GTVT mong muốn, do tất cả mọi thứ rất gấp gáp, vừa phải thi công vừa phải lo mặt bằng, vật liệu, hạ tầng…“vừa chạy vừa xếp hàng”...Sau cuộc họp, yêu cầu Ban QLDA và các nhà thầu báo cáo các vị trí mặt bằng cụ thể cho các địa phương, sở ngành liên quan để thực hiện một cách sớm nhất; khẩn trương triển khai xây dựng các khu tái định cư, giải quyết vấn đề di dời hạ tầng kỹ thuật.
“Phải đảm bảo chất lượng của các khu tái định cư để người dân yên tâm và sẵn sàng về nơi ở mới. Riêng về cung ứng vật liệu xây dựng, đề nghị tỉnh Phú Yên phải vào cuộc, UBND tỉnh phải chỉ đạo trực tiếp việc cấp mỏ cho các nhà thầu thi công, đặc biệt phải đảm bảo việc quản lý giá; đề nghị lực lượng chức năng như công an và thanh tra phải vào cuộc xử lý ngay nếu phát hiện vi phạm, xử lý phải thật nghiêm để đảm bảo kỷ cương; chúng ta cùng chung nhận thức đây là dự án trọng điểm của quốc gia và khu vực, tuy nhiên địa phương lại hưởng lợi trực tiếp, chính vì vậy phải chung cộng đồng trách nhiệm, phối hợp, hỗ trợ với nhau tích cực, trong sáng và hiệu quả để dự án về đích đảm bảo tiến độ và chất lượng…”, ông Thắng nhấn mạnh./.
