Cà phê được mùa, lợi nhuận vẫn không cao

Theo thống kê của Tổng Cục Hải quan Việt Nam, trong 15 ngày đầu tháng 11, nước ta đã xuất khẩu 55.400 tấn cà phê tương đương với kim ngạch 134,4 triệu USD. Lũy kế từ đầu năm, cả nước đã xuất khẩu 1,48 triệu tấn cà phê trị giá 3,42 tỷ USD. Như vậy, so với cùng kỳ năm ngoái, xuất khẩu cà phê tính đến ngày 15.11.2022 đã tăng 12% về lượng và tăng tới 34% về giá trị. Ghi nhận những ngày đầu tháng 12.2022 cho thấy, khu vực Tây Nguyên thu mua cà phê trong khoảng 40.700 - 41.300 đồng/kg.

Với hơn 18.000ha, trong đó 16.000ha là cà phê kinh doanh, Ia Grai là một trong những địa phương trọng điểm về cà phê của tỉnh Gia Lai. Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Ia Grai cho biết, năm nay cà phê trên địa bàn được mùa, sản lượng ước cao hơn năm ngoái 10%. Dự kiến năng suất cà phê bình quân của địa phương khoảng 3,5 tấn nhân/ha, cá biệt nhiều vườn cây áp dụng khoa học kỹ thuật, chăm sóc tốt có thể đạt năng suất từ 4,5 - 6 tấn nhân/ha.

Ông Trịnh Văn Lộc ở làng Út, xã Ia Hrung, huyện Ia Grai, có 3ha cà phê, dự kiến thu hoạch 10 - 12 tấn cà phê nhân. Với giá cà phê dao động ở mức 40.000 - 42.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí, gia đình ông Lộc thu về hơn 200 triệu đồng.

Toàn tỉnh Gia Lai hiện có hơn 87.000ha cà phê kinh doanh, tập trung tại các địa bàn trọng điểm như Đăk Đoa, Ia Grai, Chư Prông, Chư Păh, Mang Yang, Đức Cơ, Kbang, Chư Sê và Chư Pưh. Với hầu hết diện tích cà phê được tái canh giống mới, cộng với thời tiết năm nay thuận lợi giúp cà phê phát triển tốt, năng suất cà phê trên địa bàn huyện Chư Sê cũng ước đạt 4 - 5 tấn/ha…

Mặc dù cà phê được mùa, nhưng không phải ai cũng vui. Ông Nguyễn Văn Dụng, thôn 1, xã Đắk Mar, huyện Đắk Hà, tỉnh Kon Tum, cho biết, năm nay do ảnh hưởng của thời tiết, cà phê chín không đều, tỷ lệ quả xanh cao. Quả chín đều thì năng suất đạt 15kg/cây, chín thất thường thì chỉ đạt 13 - 14kg/cây vì những quả chín trước bị teo đi, người không sản xuất hạt nhân mà phải bán quả tươi thì vẫn thiệt, ông Dụng giải thích.

Nông dân được khuyến khích thu hái cà phê bảo đảm tỷ lệ quả chín
Nguồn: kontumtv.vn

Với 14 nhân công thu hái, hơn 2ha cà phê của gia đình bà Vũ Thị Nhung, thôn 4, xã Hà Mòn, huyện Đắk Hà, tỉnh Kon Tum, dự kiến thu hoạch trong khoảng 5 ngày. Công hái khoán tùy chỗ, những nơi thuận lợi giá 100.000 đồng/tạ, chỗ khó khăn đắt hơn, cà già quá thì phải 120.000 đồng/tạ. Vì thế, tuy phấn khởi vì cà phê được mùa nhưng do giá nhân công tăng, chưa kể giá phân bón, thuốc bảo vệ cao, cà chín không đẹp như mọi năm… bà Nhung cho biết, sau khi tính toán, trừ chi phí đầu tư, lợi nhuận không tăng so với mọi năm.

Không chỉ nông dân mà doanh nghiệp cũng bị ảnh hưởng. Hợp tác xã nông nghiệp Thế hệ mới Đắk Mar, huyện Đắk Hà, tỉnh Kon Tum, từ đầu vụ đến nay đã thu mua được khoảng 1.500 tấn cà phê, tuy nhiên vẫn chưa thu mua được nguyên liệu để chế biến cà phê chất lượng cao do tỷ lệ thu hái quả xanh cao. Ông Phạm Xuân Bé, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Thế hệ mới Đắk Mar, cho biết, muốn làm được cà phê chất lượng cao thì phải 80% quả chín. Hợp tác xã thu mua tăng 3 giá so với cà bình thường để bà con hái chín.

Những tháng cuối năm, thị trường cà phê trên thế giới thiếu hụt nguồn cung và nhu cầu tiêu thụ cà phê robusta ngày càng tăng. Do đó, người trồng cà phê Tây Nguyên rất kỳ vọng vào một mùa vụ cà phê được mùa, được giá để bù lại chi phí sản xuất. Nông dân các địa phương đang chú trọng thu hái cà phê bảo đảm tỷ lệ quả chín, vì sẽ được lợi từ 15 - 20% sản lượng so với hái xanh.

Để khuyến khích bà con hái quả chín, nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã cũng tăng giá thu mua cao hơn giá thị trường để có thể vừa chế biến các đơn hàng cà phê chất lượng cao, vừa giúp bà con tăng lợi nhuận. Có địa phương như tỉnh Đắk Lắk còn ban hành chỉ thị yêu cầu tăng cường công tác tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân không thu hái cà phê xanh, bảo đảm tỷ lệ cà phê chín khi hái đạt trên 85%. Trường hợp tận thu cuối vụ, tỷ lệ quả chín tối thiểu đạt 80%. Song song đó, có biện pháp, chế tài xử lý nghiêm đối với các trường hợp thu hái, mua bán cà phê non.

Quốc Minh