Các cơ quan chức năng cùng vào cuộc

Hiện trường vụ tai nạn do lái xe Mercedes đâm vào xe máy khiến 2 người thương vong ngày 30/1/2020 tại quận Phú Nhuận, TP. HCM. (Ảnh: Đ.V)

Nhiều lái xe dương tính với ma túy

Theo báo cáo của Bộ Công an, năm 2019 toàn quốc đã phát hiện 621 trường hợp lái xe dương tính với ma túy, tập trung ở độ tuổi từ 22-35. Ba tháng đầu năm 2020 cũng đã xảy ra những vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng do lái xe sử dụng ma túy gây nên.

Điển hình như ngày 30/1, Nguyễn Trần Hồng Phong (32 tuổi, TP. HCM) điều khiển xe Mercedes tông vào xe máy ở đường Hồng Hà, phường 9, quận Phú Nhuận khiến một người tử vong và một người bị thương nặng. Sau khi gây tai nạn Phong bỏ trốn lên Đà Lạt. Ngày 1/2, được gia đình vận động, tài xế đã tới cơ quan công an trình diện. Kết quả kiểm tra nhanh Phong dương tính với ma túy.

Mới đây, vào ngày 17/3, một tổ công tác thuộc Đội CSGT số 3, Công an tỉnh Quảng Ninh, làm nhiệm vụ tại Km 277+900, quốc lộ 18 đoạn qua phường Hải Yên, thành phố Móng Cái (tỉnh Quảng Ninh), trong quá trình sử dụng máy đo tốc độ, tổ công tác đã phát hiện xe ôtô chạy quá tốc độ. Khi lực lượng CSGT ra tín hiệu dừng xe, lái xe đã đạp ga bỏ chạy và đâm vào cột điện bên đường. Qua kiểm tra, trên xe đang có 3 người gồm 1 nam, 2 nữ.

Lái xe khai tên Trịnh Văn Nguyên (26 tuổi, người địa phương) không xuất trình được giấy phép lái xe và có biểu hiện không tỉnh táo. Tổ công tác đã bàn giao cho công an địa phương để tiến hành khám nghiệm hiện trường đồng thời đưa cả 3 đi kiểm tra ma túy tại Trung tâm Y tế thành phố Móng Cái. Kết quả kiểm tra, cả 3 người trên xe đều dương tính với ma túy. Công an đã lập biên bản tạm giữ người và phương tiện để điều tra, làm rõ theo quy định…

Dùng công nghệ để quản lý

Theo đại diện Cục CSGT, kiểm tra nồng độ cồn, ma túy đối với lái xe điều khiển phương tiện trên đường là một trong những khâu quan trọng trong quản lý lái xe, nhất là lái xe đường dài. Khi tai nạn xảy ra, việc kiểm tra nồng độ cồn và ma túy là nội dung pháp lý cơ quan điều tra phải tiến hành để xét hành vi cấu thành tăng nặng trong xử lý vi phạm. Ông Nguyễn Văn Huyện – Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ (Bộ Giao thông vận tải), cho biết, Tổng cục Đường bộ sẽ xây dựng phần mềm quản lý người lái xe trọn đời, tức quản lý từ khi đăng ký đi học, thi sát hạch cho đến mọi hoạt động bên ngoài.

Trước thực trạng lái xe điều khiển phương tiện giao thông mà trong cơ thể có chất ma túy, Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt đã tăng mức xử phạt đối với tài xế ô tô hoặc xe máy điều khiển xe trên đường mà trong cơ thể có chất ma túy.

Cụ thể, người lái ô tô sẽ bị phạt từ 30-40 triệu đồng, người lái xe máy sẽ bị phạt từ 6-8 triệu đồng; đồng thời cả 2 trường hợp này tài xế đều bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 22-24 tháng. Trong khi đó, mức phạt cũ được xác định là 16-18 triệu đồng đối với ô tô, còn xe máy là 3-4 triệu đồng. Trường hợp không chấp hành yêu cầu kiểm tra nồng độ cồn, chất ma túy của người thi hành công vụ, người lái ô tô bị phạt từ 30-40 triệu đồng, người lái xe máy sẽ bị xử phạt từ 6-8 triệu đồng. Đồng thời, cả hai trường hợp trên đều bị tước giấy phép lái xe từ 22-24 tháng.

Sau khi phần mềm được đưa vào khai thác, Tổng cục sẽ cung cấp tài khoản truy cập cho lực lượng công an, các sở giao thông vận tải theo dõi, doanh nghiệp cũng sẽ cập nhật thông tin lái xe lên hệ thống. Với phần mềm này sẽ không còn tình trạng người không đủ điều kiện vẫn đi học, đi thi sát hạch; không còn lái xe nghiện ma túy, lái xe không đủ điều kiện sức khỏe bị loại ở doanh nghiệp này rồi lại sang doanh nghiệp khác làm việc.

Hiện nay, toàn quốc có khoảng 355.000 lái xe tải và hơn 110.000 lái xe container đang hoạt động. Cũng có thời điểm xe tải đăng ký tăng đến 400%/năm và xe container tăng 500%. Chính vì thế, áp lực về thời gian, doanh thu của các doanh nghiệp khiến lái xe không đủ sức kham nổi khối lượng công việc lớn, dẫn đến việc lái xe sử dụng chất kích thích để tạo cảm giác hưng phấn. Với công tác xử lý vi phạm của lực lượng công an thì chỉ mang tính tình thế, với các chế tài hiện hành như: Phạt tiền, tước giấy phép lái xe.

Để công tác kiểm soát sức khỏe lái xe, trong đó có lái xe sử dụng chất kích thích, ma túy phải có sự phối hợp quyết liệt giữa các cơ quan chức năng. Phía y tế phải kiểm tra chặt chẽ khâu khám sức khỏe bởi có những doanh nghiệp vận tải có cho lái xe đi khám nhưng không phải khám đột xuất mà khám định kỳ, trong quá trình đó, tài xế vẫn đối phó để khi kiểm tra không bị phát hiện dương tính với ma túy.

Vì thế, cần thiết doanh nghiệp vận tải phải cho tài xế đi khám đột xuất, kiểm tra thường xuyên. Bên cạnh đó, đơn vị chức năng của Bộ Giao thông vận tải cần kiểm soát chặt chẽ mảng đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe, nâng cao nhận thức của lái xe. Bản thân lực lượng phòng chống tội phạm cần ngăn chặn hiệu quả hành vi buôn bán chất ma túy. Lực lượng cảnh sát giao thông cần nâng cao việc kiểm tra thường xuyên trong quá trình tuần tra chứ không chỉ kiểm tra theo chuyên đề.

Quá trình tuần tra kiểm soát, nhất là kiểm tra đối tượng lái xe lạm dụng, sử dụng chất ma túy, lực lượng làm nhiệm vụ trên đường đã tiến hành các bước thử nhanh như thử nước tiểu và thử máu. Tuy nhiên, quá trình làm việc, lực lượng làm nhiệm vụ gặp không ít khó khăn, nhiều lái xe tỏ rõ sự chống đối, vài tiếng sau mới cho thử nước tiểu. Thời gian tới, các cấp chức năng cũng cần xem xét, đầu tư thêm phương tiện, thiết bị kiểm tra nhanh, hỗ trợ cho các lực lượng, đáp ứng việc thử được nhanh và chính xác nhất việc sử dụng/lạm dụng chất kích thích, ma túy của người lái xe.

H.Phong