Cần bảo tồn và phát huy bền vững giá trị di sản văn hóa cấp quốc gia

Tuy nhiên, hầu hết di tích ngoài trời, trải qua thời gian, cùng với nhiều biến động lịch sử, thiên tai nên nhiều di tích đã xuống cấp, đặc biệt là các di tích xếp hạng quốc gia.

Đơn cử, di tích Nhà tù số 9 Đào Duy Từ, ở phường Trần Hưng Đạo (TP Quy Nhơn) được Bộ VH-TT&DL công nhận, xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia vào năm 1998. Tuy nhiên, hiện nay di tích này đang bị xuống cấp nghiêm trọng. Các vách tường bị bong dộp từng mảng, thấm ướt mỗi khi có mưa; hệ thống đà gỗ, mái ngói bị mục, hư hỏng nghiêm trọng, gây nhiều ảnh hưởng đến công tác lưu trữ, bảo vệ các tài liệu, hiện vật đang trưng bày trong di tích.

Di tích cụm tháp Bánh Ít được xếp hạng Di tích quốc gia vào năm 1982, đến nay, nhiều hạng mục đã xuống cấp, cần tu bổ kịp thời.

Theo ông Phan Thành Lang, Chủ tịch Hội Cựu tù chính trị cách mạng tỉnh Bình Định, di tích Nhà tù số 9 Đào Duy Từ là bằng chứng khẳng định tội ác dã man của kẻ thù, chứng minh hùng hồn tinh thần đấu tranh bất khuất của tập thể tù nhân.

Đây còn là nơi để cho các thế hệ hôm nay và mai sau đến tưởng nhớ anh linh các anh hùng liệt sĩ, những người đã xả thân trong nhà tù này vì độc lập dân tộc. Vì vậy, việc sửa chữa, nâng cấp nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị lịch sử, văn hóa của di tích này là việc rất cần thiết.

Ông Tạ Xuân Chánh, Giám đốc Sở VH&TT tỉnh Bình Định cho biết, những năm qua, bằng nhiều nguồn kinh phí, nhiều công trình di tích lịch sử, văn hóa được trùng tu, nâng cấp và hoàn thành, có ý nghĩa trong việc tôn vinh và phát huy giá trị di sản lịch sử văn hóa Việt Nam nói chung và tỉnh Bình Định nói riêng.

Qua đó, gắn kết với phát triển du lịch, kinh tế - xã hội, đáp ứng nhu cầu nghiên cứu khoa học, học tập, cung cấp thông tin, phổ biến tri thức về lịch sử, đáp ứng nguyện vọng của chính quyền, nhân dân Bình Định và của cả nước.

Tuy nhiên, việc tổ chức triển khai thực hiện đầu tư xây dựng, bảo tồn các di sản gắn với chương trình hành động, quy hoạch tổng thể phát triển du lịch của tỉnh trong giai đoạn vừa qua còn những khó khăn, hạn chế. Nguyên nhân là do hệ thống các công trình di sản văn hóa và cơ sở hạ tầng kỹ thuật, cảnh quan đi cùng xuống cấp, thiếu nguồn vốn để đầu tư, bảo tồn và phát huy giá trị các di sản.

Để bảo tồn và phát huy giá trị di sản, các công trình có giá trị tiêu biểu quốc gia, góp phần xây dựng, phát triển văn hóa con người Việt Nam nói chung và tỉnh Bình Định nói riêng; Sở VH&TT tỉnh Bình Định đã tham mưu UBND tỉnh kiến nghị Bộ VH-TT&DL, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính xem xét đưa các danh mục của 10 di sản văn hóa tiêu biểu vào kế hoạch bố trí kinh phí để thực hiện theo chương trình bảo tồn và phát huy bền vững giá trị di sản văn hóa Việt Nam, giai đoạn 2021 - 2025 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, gồm: di tích Tháp Chăm Dương Long, di tích lịch sử Nhà tù số 09 - Đào Duy Từ, khu di tích quốc gia về vụ thảm sát Gò Dài, di tích cụm tháp Bánh Ít, di tích mộ danh nhân nghệ thuật tuồng Đào Tấn, Trung tâm võ thuật cổ truyền Bình Định, khu di tích Thành Hoàng Đế - giai đoạn 2 (xây dựng khu Đền thờ Thái Đức Nguyễn Nhạc)…

“Việc quy hoạch, bảo tồn các di tích đã bị xuống cấp sẽ đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch trong giai đoạn mới, tạo tiền đề thuận lợi để triển khai chương trình hành động phát triển du lịch và các dự án đầu tư phát triển du lịch của tỉnh trên cơ sở quản lý, khai thác hợp lý các nguồn lực du lịch một cách hiệu quả và bền vững lâu dài, phù hợp với chiến lược phát triển du lịch Việt Nam và các quy hoạch phát triển du lịch quốc gia, vùng đã được duyệt, định hướng tốt cho hoạt động du lịch trong những năm tiếp theo”, ông Chánh nói.