Cần giảm phí để hỗ trợ người sử dụng

Doanh số kinh doanh thẻ giảm mạnh

Theo thống kê của Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, trong thời gian qua, doanh số của hoạt động kinh doanh thẻ tại các ngân hàng liên tục giảm. Đối với mảng phát hành, tính tới tháng 3-2020, doanh số sử dụng thẻ trong nước đã giảm 21% và ở nước ngoài đã giảm 28% so với cùng kỳ năm ngoái. Còn trong mảng thanh toán, trong tuần đầu của tháng 4-2020, doanh số thanh toán bình quân giảm 78% so với cùng kỳ và giảm 93% so với tháng 3-2020. Tại nhiều đơn vị chấp nhận thẻ, như hàng không, giáo dục, du lịch lữ hành, khách sạn, doanh số thanh toán trung bình của thẻ trong nước và nước ngoài trong tháng 3-2020 giảm 80% so với tháng trước. Con số này được dự kiến sẽ tiếp tục giảm mạnh trong các tháng tới.

Các tổ chức thẻ quốc tế hiện đang thu nhiều loại phí trong phí xử lý giao dịch. Ví dụ, trên một giao dịch thẻ, Visa và Mastercard có thể thu phí cấp phép (authorization), phí thanh toán (settlement), phí thương hiệu, phí chi tiêu trong/ngoài Việt Nam, phí dịch vụ và các loại phí khác theo giao dịch. Việc vừa thu theo số lượng giao dịch, vừa thu theo doanh số giao dịch đã dẫn đến tình trạng phí chồng phí trong từng giao dịch. Điều này gây ảnh hưởng lớn tới nhiều bên, trong đó có cả người sử dụng thẻ, đơn vị chấp nhận thẻ và các ngân hàng thanh toán, ngân hàng phát hành.

Khách hàng sử dụng thẻ thanh toán tại hệ thống ATM của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank). Ảnh: ANH VIỆT

Trao đổi với chúng tôi, chị Nguyễn Mỹ Linh, người sử dụng thẻ thanh toán quốc tế Visa và Mastercard, cho biết: “Tôi không thực sự quan tâm tới phí thanh toán qua Visa và Mastercard bởi phí này do đơn vị chấp nhận thẻ chịu trách nhiệm chi trả. Tuy nhiên, dịch bệnh cũng ảnh hưởng tới việc tiêu dùng qua thẻ của tôi do chi tiêu ít nên cũng ít dùng thẻ hơn”. Hiện tại, mức phí trao đổi các tổ chức thẻ quốc thu cao nên các ngân hàng thanh toán cũng phải thu của đơn vị chấp nhận thẻ cao tương ứng. Đặc biệt, dịch Covid-19 đang khiến doanh số thanh toán sụt giảm mạnh, dẫn đến việc ngân hàng thanh toán thu không đủ bù chi. Các ngân hàng này rơi vào tình trạng không có doanh thu từ phí thanh toán trong khi vẫn phải tiếp tục chịu chi phí đầu tư, bảo dưỡng và vận hành hệ thống thanh toán thẻ và trả phí trao đổi rất cao cho ngân hàng phát hành cùng các phí khác cho tổ chức thẻ quốc tế.

Đề nghị Visa, Mastercard miễn, giảm các loại phí

Trước thực trạng trên, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã có văn bản gửi Tổ chức thẻ quốc tế Visa và Mastercard phản ánh và kiến nghị xem xét chính sách miễn, giảm các loại phí để hỗ trợ các ngân hàng tại Việt Nam, ít nhất áp dụng cho 12 tháng. Đối với phí xử lý giao dịch (processing fee), đề xuất giảm ít nhất 50% đối với cả ngân hàng thanh toán và ngân hàng phát hành, gồm cả phí khi thanh toán thẻ trực tuyến qua các cổng thanh toán quốc tế; chỉ thu 1 loại phí đối với 1 giao dịch, hạn chế thu phí chồng phí; không thu phí với giao dịch lỗi.

Đối với phí trao đổi (interchange fee), đề nghị giảm theo các nhóm ngành nghề căn cứ vào mức độ ảnh hưởng của dịch bệnh. Nhóm chịu tác động nhiều từ dịch bệnh mà không phải là các đơn vị kinh doanh dịch vụ (thiết bị y tế, bệnh viện, trường học, nhóm ngân sách, chi tiêu công, viễn thông) nên được miễn phí. Nhóm chịu tác động nhiều từ dịch bệnh nhưng thuộc các đơn vị kinh doanh dịch vụ (khách sạn, du lịch, ăn uống, vận tải) và các nhóm ngành khác (siêu thị, siêu thị điện máy) nên được giảm 50%. Đối với phí trao đổi tại thị trường châu Âu, về chiều phát hành, các giao dịch tại khu vực EEA nên được giảm 70% phí xử lý giao dịch mà các Tổ chức thẻ quốc tế thu của các ngân hàng phát hành thẻ Visa, Mastercard tại Việt Nam. Về chiều thanh toán, kiến nghị giảm phí trao đổi đối với thẻ do ngân hàng ngoài Việt Nam phát hành trả cho các ngân hàng phát hành thuộc khối EEA tương tự như chính sách phí mà Visa và Mastercard đang áp dụng cho thẻ phát hành tại thị trường Việt Nam và được chi tiêu tại khối EEA.

Sau động thái trên của Hiệp hội Ngân hàng, đại diện của Visa cho biết: “Visa luôn đồng hành cùng Chính phủ, doanh nghiệp và người dân Việt Nam để vượt qua khó khăn do dịch bệnh Covid 19 gây nên. Tuy nhiên, với chiến lược toàn cầu, tổ chức này ưu tiên hỗ trợ thị trường trong dài hạn, chú trọng đến hỗ trợ năng lực phục hồi sau khủng hoảng, về việc giảm chi phí trong ngắn hạn cho hệ thống ngân hàng sẽ tiếp tục được xem xét và có thông tin sớm”.

KHÁNH LINH