Cảnh 'mưa sao băng' đáng sợ khi Iran tập kích hàng trăm tên lửa vào Israel

Lực lượng Không gian Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC) đăng video các kỹ sư chuẩn bị tên lửa cho chiến dịch Lời hứa đích thực 2. Trong chiến dịch này, Iran đã bắn một loạt tên lửa vào các mục tiêu chiến lược ở Israel.

Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết Iran đã phóng hơn 180 tên lửa đạn đạo nhằm vào nước này, trong khi Lầu Năm Góc ước tính Tehran khai hỏa gần 200 quả đạn.

Tel Aviv tuyên bố phần lớn tên lửa bị đánh chặn, không quân Israel "vẫn đảm bảo năng lực hoạt động bình thường và sẽ tiếp tục tấn công quyết liệt ở Trung Đông".

Dù vậy, trong những video do Bộ Ngoại giao Israel công bố, chỉ có số ít tên lửa Iran bị bắn nổ trên không, một số quả đạn liên tiếp lao xuống và tạo ra những vụ nổ lớn trên mặt đất. Dữ liệu đối chiếu địa lý cho thấy những khu vực bị tập kích trong các video gồm sân bay Tel Nof và Nevatim.

Điều này đặt ra nghi vấn với năng lực của lưới phòng không đa tầng đang bảo vệ Israel, cũng như cho thấy chiến thuật "gây quá tải" có thể đã giúp Tehran vượt qua hệ thống phòng thủ của Tel Aviv và đồng minh trong cuộc tấn công đêm 1/10.

Hãng thông tấn Fars News thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) ngày 2/10 đưa tin lực lượng này đã sử dụng ba loại tên lửa đạn đạo tầm trung là Emad, Ghadr, Kheibar Shekan và tên lửa siêu vượt âm Fattah trong cuộc tập kích quy mô này.

Tên lửa Emad, Ghadr và Kheibar Shekan từng được Iran sử dụng cho cuộc tấn công bằng hơn 300 vũ khí các loại nhằm vào Israel hồi tháng 4, trong khi đó trận tập kích đêm 1/10 là lần đầu thực chiến của mẫu siêu vượt âm Fattah.

Emad và Ghadr được Iran phát triển trên cơ sở tên lửa đạn đạo Shahab-3 sử dụng nhiên liệu lỏng.

Bản thân dòng Shahab-3 được phương Tây đánh giá có nhiều điểm tương đồng với Hwasong-7 và Taepodong-1 của Triều Tiên, hai mẫu tên lửa này được Bình Nhưỡng phát triển từ dòng Scud-B Liên Xô.

Tên lửa Ghadr, còn gọi là Ghadr-101 và Ghadr-110, có khả năng cơ động cao hơn và thời gian chuẩn bị phóng ngắn hơn so với Shahab-3.

Thông tin về Ghadr lần đầu xuất hiện vào năm 2004, lần đầu ra mắt Ghadr năm 2007 và đi vào biên chế năm 2015.

IHS Jane's, công ty chuyên phân tích và tư vấn công nghiệp quốc phòng có trụ sở tại Anh, ước tính tên lửa Ghadr dài khoảng 15,86 m, khối lượng phóng 19 tấn và đạt tầm bắn 1.950 km.

Một số nguồn tin sau này cho biết Ghadr dài 16,6 m, dài hơn một mét so với Shahab-3, do khoang nhiên liệu được tăng kích thước để cải thiện tầm bắn.

Tên lửa Ghadr có phần mũi vuốt thuôn, gần giống bình sữa trẻ em, trong khi Shahab-3 nguyên bản có hình dạng bút chì.

Thu nhỏ mũi tên lửa khiến Ghadr chỉ mang được đầu đạn nặng 750 kg, so với mức 1.000 kg của Shahab-3, nhưng đổi lại tốc độ hồi quyển sẽ lớn hơn và khiến lưới phòng thủ đối phương khó đánh chặn hơn.

Iran hồi tháng 10/2015 thông báo thử nghiệm tên lửa tầm xa mới có tên Emad và cho biết đây là tên lửa đầu tiên của Iran có thể được điều khiển và dẫn đường cho tới khi đánh trúng mục tiêu.

Các chuyên gia phương Tây nhận định Emad không phải là tên lửa hoàn toàn mới, mà là sửa đổi từ Shahab-3 hoặc Ghadr được gắn phương tiện hồi quyển có cánh ổn định, giúp tăng khả năng cơ động và độ chính xác.

IRGC cũng tuyên bố lần đầu phóng tên lửa đạn đạo siêu vượt âm Fattah, phá hủy "radar thuộc hệ thống phòng thủ tên lửa َArrow 2/3" của Israel trong đêm 1/10.

IRGC ra mắt tên lửa siêu vượt âm Fattah hồi tháng 6/2023, mô tả đây là "bước nhảy vọt lớn trong lĩnh vực tên lửa" của nước này. Giới chức Iran cho hay Fattah có tầm bắn 1.400 km, tốc độ tối đa khoảng 15.000 km/h, có khả năng "xuyên thủng mọi lá chắn phòng thủ".

Bộ Quốc phòng Israel nhận định Fattah là tên lửa một tầng đẩy dùng nhiên liệu rắn, dựa trên thiết kế cơ sở của Kheibar Shekan. Nó mang được đầu đạn hồi quyển cỡ lớn có khả năng cơ động (MaRV), nhờ được lắp động cơ đẩy cỡ nhỏ để tăng tốc và thay đổi đường bay sau khi tách khỏi tầng đẩy.

Video của một nhiếp ảnh gia quay bầu trời thủ đô Amman của Jordan đêm 1/10 và đăng ngày 2/10 cho thấy cuộc đối đầu giữa tên lửa đạn đạo Iran và phòng không Israel. Cảnh tượng được ví như mưa sao băng.

"Nó vừa đẹp, vừa đáng sợ", chuyên gia phân tích quân sự người Mỹ Tyler Rogoway viết. Ban đầu Israel cho biết, phần lớn tên lửa bị đánh chặn, tuy nhiên sau đó thừa nhận một số căn cứ không quân đã bị tên lửa đạn đạo của Iran đánh trúng, song không ghi nhận thiệt hại nghiêm trọng.

Việt Hùng