Cano Cristales - kỳ quan thiên nhiên của Colombia

“Dòng sông cầu vồng” Cano Cristales là một trong những kỳ quan thiên nhiên ngoạn mục nhất thế giới.

Điều kỳ diệu của thiên nhiên

Cano Cristales được nhà thám hiểm Andres Hurtado phát hiện vào năm 1980. Con sông dài 62,1 dặm nằm trong vườn quốc gia Serrania de la Macarena là một trong những kỳ quan thiên nhiên ngoạn mục nhất của Colombia cũng như của thế giới nhờ màu sắc sống động của nó. Từ khoảng giữa tháng 5 đến tháng 11, dòng sông mang 5 màu rực rỡ: Đáy sông hiện lên như một bức tranh với những dòng màu đỏ tươi, vàng, lục, lam và đen. Nhưng nếu đến đây vào những tháng còn lại, Cano Cristales không khác gì những dòng sông bình thường khác. Điều gì đã tạo nên sự kỳ diệu này?

Màu sắc độc đáo này được tạo ra trong quá trình sinh sản của thực vật thủy sinh ở sông, có tên khoa học là Macarenia Clavigera, một loài thuộc họ rong sông Podostemaceae. Màu sắc khác nhau của hoa rong Macarenia Clavigera sinh sống dưới đáy sông đã tạo nên điều kỳ diệu không nơi nào khác trên thế giới có được.

Theo các nhà khoa học, đó là vì Cano Cristales nằm trong “điểm nóng về đa dạng sinh học”, nơi hội tụ của dãy núi Andes và lưu vực các sông Amazon và Orinoco - với những điều kiện lý tưởng cho các loài sinh vật đặc hữu. Tuy nhiên, trong mùa mưa, nước sông chảy xiết và dâng cao, ánh sáng mặt trời không đủ chiếu xuống đáy sông khiến cho loài tảo không có điều kiện phát triển. Còn vào mùa khô, dòng sông gần như cạn, không đủ nước để nuôi tảo nên cũng không có được bức tranh màu sắc kỳ diệu. Vì vậy, du khách muốn bắt gặp cảnh tượng “đỉnh cao mà mẹ thiên nhiên ban tặng” thì phải đến công viên quốc gia vào những tháng mà hoa rong nở rộ nhất.

Bên cạnh việc chiêm ngưỡng cảnh sắc kỳ lạ của dòng sông, du khách đến đây còn bị lôi cuốn bởi hệ động thực vật hoang dã rất phong phú. Vườn quốc gia Serrania de la Macarena là nơi sinh sống của hơn 400 loài chim và nhiều loại động vật quý hiếm như rùa, cự đà và aguilas - loài chim là biểu tượng quốc gia của Colombia.

Trong nhiều thập niên, khách du lịch - bao gồm cả người Colombia - tránh xa Cano Cristales vì nó nằm trong khu vực do quân du kích FARC kiểm soát. Tuy nhiên, sau hiệp định hòa bình được ký kết vào năm 2016, khu vực này đã mở cửa cho khách du lịch quốc tế. Thị trấn La Macarena và các khu vực lân cận hiện nay do quân đội kiểm soát, và hầu hết đều an toàn đối với du khách.

Lời nhắc nhở về bảo vệ môi trường

Màu sắc kỳ diệu của dòng sông đã thu hút hàng trăm nghìn khách du lịch đổ xô đến đây để chiêm ngưỡng mỗi năm. Điều này mang đến nguồn lợi không nhỏ nhưng cũng khiến môi trường sống của loài tảo đặc hữu bị đe dọa.

Ông Flavia Santoro, người đứng đầu ProColombia - Ủy ban Du lịch quốc gia cho biết, nhiều biện pháp đã được thực hiện để bảo vệ một trong những kỳ quan thiên nhiên đẹp nhất thế giới này: “Chúng tôi đã hạn chế tối đa việc phát triển cơ sở hạ tầng du lịch. Các tour có sẵn trong công viên đều được điều hành độc quyền bởi người dân địa phương".

Ủy ban Du lịch quốc gia cũng đã áp dụng mức giới hạn đối với khách du lịch đến thăm sông, chỉ cho phép tối đa 200 người mỗi ngày, theo nhóm không quá 7 người. Và thêm một điều nữa là bạn chỉ được thăm thú thiên nhiên, bơi lội trên sông với điều kiện không dùng kem chống nắng cũng như thuốc xịt chống côn trùng bởi các nhà khoa học cho rằng loại rong này rất nhạy cảm với hóa chất. ProColombia cũng đặc biệt khuyến khích phát triển những điểm lưu trú thân thiện với môi trường, thúc đẩy việc bảo tồn các hệ sinh thái và phát triển các chương trình bền vững cho cộng đồng địa phương.

Nhưng các mối đe dọa đối với khu vực này không chỉ đến từ du lịch tràn lan. Việc khai thác dầu mỏ ở gần đó, rồi nạn phá rừng... cũng đều có những ảnh hưởng lớn đến kỳ quan thiên nhiên này. Đặc biệt, nạn phá rừng là một trong những vấn đề cấp bách nhất của Colombia khi diện tích rừng rộng “hơn 40 sân bóng đá” bị đốn hạ mỗi ngày - điều được cho là có ảnh hưởng rất nhiều đến lượng mưa. Nếu khu vực này ít mưa hơn, có nghĩa là nước của Cano Cristales sẽ chuyển từ trong sang màu nâu đục - khiến rong Macarenia Clavigera tuyệt chủng.

Sự mong manh, nhạy cảm với thay đổi môi trường của “dòng sông cầu vồng” Cano Cristales là lời nhắc nhở chung với toàn nhân loại: Cần nỗ lực bảo vệ môi trường nếu không muốn những kỳ quan thiên nhiên dần biến mất.

Hải Yến