Chủ động cân đối ngân sách, sử dụng hợp lý, hiệu quả nguồn lực tài chính

Dây chuyền lắp ráp ô tô của Nhà máy ô tô Hyundai Thành Công (KCN Gián Khẩu). Ảnh: CTV

P.V: Trong bối cảnh nền kinh tế có những thuận lợi, khó khăn đan xen, công tác thu NSNN của tỉnh ta vẫn nỗ lực đạt được những thành tựu quan trọng, đáp ứng nhu cầu chi cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Xin đồng chí chia sẻ về những kết quả và những thách thức đối với công tác quản lý, điều hành NSNN năm 2021?

Đ/c Hoàng Văn Kiên: Năm 2021 là năm đầu thực hiện các mục tiêu Nghị quyết đại hội Đảng các cấp, Nghị quyết của HĐND tỉnh về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021-2025. Tuy nhiên, trong bối cảnh đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp đã tác động không thuận lợi đến sự phát triển kinh tế - xã hội và nhiệm vụ tài chính, NSNN.

Do đó, vấn đề đảm bảo các nguồn lực tài chính và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính là rất khó khăn. Đối với điều hành nhiệm vụ tài chính - NSNN trong năm 2021, tỉnh vừa phải phấn đấu hoàn thành dự toán thu NSNN đã được HĐND tỉnh quyết định, vừa lo các khoản chi cho công tác chống dịch và hỗ trợ về thuế, phí và lệ phí cho doanh nghiệp, người dân bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19. Điều đó có nghĩa, nguồn thu bị đe dọa hụt, giảm, nhưng đồng thời nhu cầu chi lại nhiều lên với nhiều khoản chi không có trong dự toán.

Đây thực sự là những thách thức, khó khăn tỉnh phải đối mặt trong thời gian qua cũng như thời gian tới. Chính vì vậy, tỉnh luôn chuẩn bị tâm thế sẵn sàng, chủ động vượt qua mọi khó khăn với tinh thần trách nhiệm cao nhất, hoàn thành tốt công tác quản lý, điều hành NSNN năm 2021, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội.

Trong bối cảnh đó, ngành Tài chính luôn bám sát sự chỉ đạo của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương và Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả chủ đề công tác năm 2021 của tỉnh "Kỷ cương, trách nhiệm, đẩy mạnh cải cách hành chính" từ đó phát huy dân chủ, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả, linh hoạt các giải pháp quản lý, điều hành ngân sách, các kịch bản về điều hành chính sách tài chính và quản lý NSNN phù hợp với mức tăng trưởng kinh tế cũng như diễn biến của dịch bệnh, phấn đấu hoàn thành ở mức cao nhất nhiệm vụ tài chính-NSNN; đồng thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho các doanh nghiệp trong sản xuất, kinh doanh do ảnh hưởng của dịch COVID-19, góp phần tích cực thực hiện tốt nhiệm vụ vừa phòng chống dịch, vừa duy trì phục hồi và phát triển các hoạt động kinh tế-xã hội, đảm bảo đời sống nhân dân.

Với các giải pháp đồng bộ, quyết liệt, liên tục, tốc độ tăng trưởng kinh tế GRDP của tỉnh năm 2021 đạt 5,73%, cao gấp hơn 2 lần so với bình quân chung cả nước (bình quân chung cả nước đạt 2,58%). Đến nay thu NSNN về tổng thể vượt dự toán HĐND tỉnh giao năm 2021, đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ chi đã bố trí dự toán đầu năm và đáp ứng nguồn lực cho công tác phòng, chống dịch bệnh và các nhiệm vụ cấp bách khác.

Tổng thu NSNN trên địa bàn ước thực hiện là 22.094 tỷ đồng, tăng 18,7% so với dự toán HĐND tỉnh giao. Cụ thể: Thu nội địa đạt 17.056 tỷ đồng, tăng 23,5% so với dự toán HĐND tỉnh giao, trong đó thu từ thuế, phí, lệ phí là 13.128 tỷ đồng, tăng 20,1% so với dự toán HĐND tỉnh giao.

Về chi NSNN, tỉnh điều hành ngân sách chủ động, tích cực, quản lý chi tiêu chặt chẽ, cắt giảm các nhiệm vụ chi chưa thực sự cần thiết hoặc chậm triển khai, triệt để tiết kiệm chi thường xuyên gắn với việc triển khai công tác sắp xếp lại bộ máy, tinh giản biên chế, đổi mới đơn vị sự nghiệp công lập theo Nghị quyết số 18-NQ/TW và Nghị quyết số 19-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 (khóa XII); tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, nâng cao kỷ luật, kỷ cương tài chính nhà nước; đồng thời thực hiện kiểm tra, rà soát, sắp xếp các nhiệm vụ chi, tập trung chi cho công tác phòng, chống dịch COVID-19.

P.V: Năm 2022, tỉnh Ninh Bình sẽ tự cân đối ngân sách và có điều tiết về ngân sách trung ương, theo đồng chí điều này sẽ có những thuận lợi, khó khăn, thách thức gì?

Đ/c Hoàng Văn Kiên: Việc tỉnh tự cân đối ngân sách có nghĩa là không dựa vào nguồn vốn từ Trung ương cấp hàng năm, điều này sẽ giúp tỉnh chủ động hơn trong cân đối bố trí các nguồn vốn để thực hiện các chính sách an sinh xã hội, đảm bảo các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Đảm bảo được tính công bằng trong việc thực hiện các chính sách thuế và các khoản thu khác theo quy định của pháp luật. Việc tự cân đối ngân sách nhà nước sẽ góp phần phân bổ, sử dụng nguồn lực tài chính có hiệu quả hơn.

Để đảm bảo được vai trò này, ngay từ khi lập dự toán NSNN đã lựa chọn ưu tiên hợp lý trong phân bổ NSNN và sự gắn kết chặt chẽ giữa chiến lược phát triển kinh tế-xã hội với công tác lập kế hoạch ngân sách. Tuy nhiên, việc tự cân đối ngân sách cũng đặt ra những khó khăn, thách thức như: Trong điều hành ngân sách, chúng ta phải đáp ứng cả 2 mục tiêu, một là phải bố trí ngân sách để thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh đã đặt ra, nhưng mặt khác, cũng phải đảm bảo an sinh xã hội, an ninh, quốc phòng. Đây đúng là bài toán rất khó trong điều hành ngân sách. Đặc biệt, trong điều kiện độ mở nền kinh tế cao, rủi ro về kinh tế, thiên tai và dịch bệnh phức tạp thì yêu cầu ổn định kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng càng quan trọng, nhưng cũng nhiều khó khăn hơn. Ninh Bình vẫn là một tỉnh nguồn thu có hạn, trong khi nhu cầu chi lại quá lớn, đặc biệt chi đầu tư xây dựng cơ bản, thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản.

Cùng với đó, nhu cầu kinh phí thực hiện các chương trình, đề án, kế hoạch của tỉnh và nhu cầu chi các chính sách mới do trung ương ban hành địa phương đảm bảo nguồn, chi an sinh xã hội, phòng chống dịch bệnh, gây áp lực lớn đến việc điều hành cân đối ngân sách địa phương. Trong khi đó, nguồn thu ngân sách nhà nước của tỉnh chưa thực sự bền vững. Chính vì thế, cần phải có biện pháp hợp lý để huy động có hiệu quả nguồn thu vào NSNN và thu hút đầu tư các doanh nghiệp, các tập đoàn kinh tế mạnh để phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đóng góp bền vững vào thu NSNN, giúp cân đối ngân sách địa phương thuận lợi hơn.

P.V: Thưa đồng chí, áp lực thu - chi ngân sách ngày càng lớn, vậy Ninh Bình sẽ ưu tiên các giải pháp trọng tâm nào để hoàn thành nhiệm vụ tài chính - NSNN năm 2022 cũng như phấn đấu hoàn thành các mục tiêu cơ bản của Kế hoạch tài chính 5 năm giai đoạn 2021 - 2025?

Đ/c Hoàng Văn Kiên: Để đảm bảo cân đối ngân sách năm 2022 cũng như phấn đấu hoàn thành các mục tiêu cơ bản của Kế hoạch tài chính 5 năm giai đoạn 2021-2025, cần ưu tiên một số giải pháp trọng tâm trong thời gian tới như: Một là: tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, góp phần tạo dựng môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch, từ đó tạo nguồn thu hợp lý, bền vững cho NSNN.

Tiếp tục thu hút các nguồn vốn trong và ngoài nước đầu tư vào địa bàn, đặc biệt thu hút các dự án công nghệ cao, công nghệ sạch, phát triển bền vững, có số thu ngân sách lớn, các nhà đầu tư chiến lược phát triển du lịch nhằm tạo ra nguồn thu mới và tăng thu ngân sách bền vững theo đúng các chương trình trọng tâm đã đề ra tại Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ XXII. Hai là: thực hiện quyết liệt các giải pháp quản lý thu NSNN, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, hiện đại hóa công tác quản lý thuế, hải quan, kho bạc Nhà nước. Ba là: tiếp tục rà soát, đánh giá, sắp xếp và cơ cấu lại các nhiệm vụ, nhu cầu chi ngân sách địa phương. Tổ chức điều hành chi ngân sách địa phương chặt chẽ, hiệu quả. Ưu tiên cấp phát kinh phí để chi tiền lương, thực hiện các chính sách an sinh xã hội, phòng chống thiên tai, dịch bệnh; chỉ thực hiện giải ngân vốn cho các công trình, dự án đầu tư xây dựng cơ bản, chi thực hiện chương trình, kế hoạch, đề án, theo tiến độ thu NSNN. Trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn, thách thức, để hoàn thành nhiệm vụ tài chính - ngân sách Nhà nước là rất khó khăn và nặng nề.

Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ; sự quan tâm, phối hợp, chia sẻ của các bộ, ngành Trung ương, đặc biệt là của cấp ủy, chính quyền các địa phương, của cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân trong tỉnh, tỉnh sẽ nỗ lực phấn đấu vượt qua khó khăn, thách thức, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ tài chính - ngân sách Nhà nước năm 2022 cũng như các mục tiêu cơ bản của Kế hoạch tài chính 5 năm giai đoạn 2021-2025 ở mức cao nhất, tạo tiền đề thuận lợi cho việc phục hồi và phát triển kinh tế của tỉnh.

PV: Xin cảm ơn đồng chí!

Nguyễn Thơm

(thực hiện)