Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch tại Việt Nam - TS Hoàng Dương Tùng: Cần cải thiện hệ thống quan trắc không khí

Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch tại Việt Nam - TS Hoàng Dương Tùng.

Xung quanh vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch tại Việt Nam - TS Hoàng Dương Tùng.

Theo ông nguyên nhân nào gây nên ô nhiễm nhất thời ở Hà nội trong thời gian qua?

- Trong thời gian vừa qua, có ngày Hà Nội ô nhiễm ban đêm, có lúc ban ngày, đó có thể xem là hiện tượng ô nhiễm nhất thời. Ngoài việc các nguồn ô nhiễm của chúng ta chưa kiểm soát tốt. Ô nhiễm còn do yếu tố khí hậu và thời tiết không thuận tiện cho việc khuếch tán không khí lên nên những khối không khí đó không khuếch tán lên cao được và không khuyếch tán được trên diện rộng thành ra cứ quanh quẩn. Ngoài ra, còn do yếu tố khí hậu và do cả đốt rác, rơm rạ gây ra hiện tượng ô nhiễm nhiều trong thời gian vừa qua.

Vậy, ông có cảnh báo gì về sức khỏe với người dân trong những ngày ô nhiễm không khí tăng cao ?

- Chúng ta nên theo dõi Chỉ số chất lượng không khí (AQI) để xem lúc nào ảnh hưởng đến sức khỏe. Những lúc cao như vậy, người già và trẻ em không nên ra đường, đặc biệt vào buổi sáng. Kể cả người bình thường đi đâu có việc cần cũng nên xem chất lượng không khí như thế nào để hạn chế hít thở không khí ô nhiễm, tránh có hại cho sức khỏe.

Chỉ số AQI đa số người dân đều hiểu ở mức độ báo động đỏ là ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Tuy nhiên người dân vẫn chưa hiểu thực sự AQI là như thế nào?

- Chỉ số AQI là chỉ số được tính toán từ nồng độ các chất gây ô nhiễm. Tại Việt Nam ô nhiệm bụi mịn PM 2,5 là chính. Do đó, AQI sẽ được tính từ nồng độ quan trắc PM 2.5, cứ 5 phút một lần, máy sẽ được đo và tính toán để xem khả năng phơi nhiễm của con người như thế nào. Vì người dân không thể hiểu PM 2.5 là như thế nào, nồng độ bao nhiêu, micromet bao nhiêu g/m3. Do vậy chuyển sang hiển thị bằng bảng màu cho người dân dễ hiểu.

Có nhiều ý kiến cho rằng, sự quá tải của các phương tiện giao thông là một trong những nguyên nhân rất lớn gây ô nhiễm không khí tại đô thị. Ông có ý kiến gì về vấn đề này?

- Đây là ý kiến đúng, vì hiện nay Hà Nội có khoảng 7 triệu xe máy và 800.000 ô tô. Với lượng phương tiện giao thông lớn như vậy đã phát thải rất nhiều. Ô tô đã kiểm soát được chất lượng nhưng xe máy thì chưa, những xe máy cũ chất lượng không tốt lại phát thải càng nhiều.

Ông có đánh giá như thế nào về nhận thức của người dân đối với chất lượng không khí?

- Những ngày qua, người dân Hà Nội cũng như các TP khác cũng biết nhiều hơn về chất lượng không khí qua các ứng dụng và hệ thống quan trắc. Như vậy, người dân có ý thức hơn về môi trường, điều đó không chỉ tốt cho người dân mà tốt cho cả chính quyền và DN, để họ thấy rằng họ cần có trách nhiệm trong việc giảm thiểu tác hại không khí. Vì vậy, những hệ thống quan trắc cho cơ quan quản lý, nhưng cũng có hệ thống cảnh báo cho người dân để có thể tự bảo vệ mình hơn.

Ông nhận xét như thế nào về hệ thống quan trắc không khí ở Việt Nam?

- Việt Nam đã có hệ thống quan trắc tự động thiết bị cố định hoặc đo bằng tay rồi về phân tích ở phòng thí nghiệm, hoặc các trạm cảm biến. Như vậy có rất nhiều thiết bị để quan trắc các thông số. Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận rằng, công nghệ chưa cho phép chúng ta quan trắc được tất cả thông số ô nhiễm cũng như độ chính xác nên cần phải cải thiện nhiều.

Xin cảm ơn ông!

Hà Ánh (ghi)