Chuyện đầu hàng của một trung đoàn địch

Tượng đài chiến thắng trên điểm cao 241-Tân Lâm -Ảnh: Đ.T.T

Ở tuổi "thất thập cổ lai hi" và đang chống chọi với căn bệnh hiểm nghèo, Đại tá Anh hùng Lực lượng vũ trang (LLVT) Đặng Phi Thưởng vẫn còn nhanh nhẹn, tinh anh. Vui vẻ tiếp chúng tôi trong vô vàn câu chuyện nối dài bên tách cà phê buổi sáng, chúng tôi được nghe ông kể lại một sự kiện lịch sử mà theo ông đó là ký ức không thể nào quên trong cuộc đời binh nghiệp đầy oanh liệt của mình.

Đã 50 năm trôi qua nhưng những hình ảnh ác liệt của "mùa hè đỏ lửa" ở chiến trường Trị Thiên còn hiển hiện trong ông như mới diễn ra ngày hôm qua. Anh hùng LLVT Đặng Phi Thưởng tham gia chiến đấu ở chiến trường Quảng Trị trong thời gian từ tháng 11 năm 1971 đến tháng 3 năm 1973. Ông kể rằng: Ngày đó được trực tiếp tham gia chiến đấu ở chiến trường ác liệt là một vinh dự lớn, rất lớn của tất cả mọi thanh niên. Chính tôi, một người con sinh ra ở miền Nam cũng đã phải mấy lần viết đơn tình nguyện mới được chấp nhận và nhận nhiệm vụ Đại đội phó Đại đội 7, Tiểu đoàn 5, Trung đoàn 24, Sư đoàn 304.

Trong chiến dịch Trị Thiên, Sư đoàn 304 được giao nhiệm vụ phối hợp với Trung đoàn 28 pháo binh (Bông Lau) dùng hỏa lực tiêu diệt hỏa lực và công sự trận địa của địch, phối hợp với các cánh quân khác và LLVT địa phương tấn công vào căn cứ Tân Lâm 241 (Carroll), Thành Cổ, thị xã Quảng Trị và giải phóng tỉnh Quảng Trị. Nhằm khẳng định chiến thắng trên chiến trường tạo lợi thế thuận lợi ngoại giao cho ta trên bàn đàm phán ngoại giao ở Hội nghị Pari về kết thúc chiến tranh ở Việt Nam.

Đúng 11 giờ 30 phút ngày 30/3/1972, chiến dịch bắt đầu, pháo của ta dội hỏa lực vào các mục tiêu của địch ở dọc giới tuyến và thị xã Quảng Trị, Thành Cổ, căn cứ Carroll... làm tê liệt hoàn toàn hỏa lực địch. Cao điểm 241 căn cứ Carroll là một vị trí có tầm chiến lược quan trọng của Mỹ - ngụy do Trung đoàn 56, Sư đoàn 3, Quân đội Sài Gòn chốt giữ nhằm bảo vệ Quảng Trị. Trước những cơn mưa pháo kích chính xác của pháo binh, vòng vây của bộ binh ta ngày càng siết chặt căn cứ Carroll.

Đại đội của ông gồm Đại đội trưởng Hồ Hữu Lạc, Chính trị viên Lê Trọng Dóng và ông là Đại đội phó trong đội hình Tiểu đoàn 5, đánh chiếm hành lang và bao vây địch ở hướng Tây Bắc căn cứ Caroll. Ông được giao chỉ huy trung đội tăng cường, trang bị cối 60, đại liên, 10 bộc phá ống 1,2 m… Băng qua đường nhựa bố trí đội hình ở phía đông bắc Tân Lâm, đón lỏng đánh địch phía sau. Sau hơn một ngày pháo kích và vây lấn, khoảng 14 giờ 30 phút, khi ông đang chỉ huy bộ đội phá hàng rào, thông cửa mở, đánh sập lô cốt đầu cầu. Ông báo cáo Tiểu đoàn trưởng Toàn: Cửa mở thông, ta hy sinh 2, bị thương 4, trong đó có đồng chí Mẫn, trung đội trưởng, bị thương rất nặng. Ông cũng bị thương ở trán, máu chảy nhiều, nhưng vẫn tiếp tục chỉ huy chiến đấu. Tiểu đoàn trưởng thông báo lệnh của sư đoàn cho bộ đội tạm dừng nổ súng, để đón địch ra đầu hàng. Chấp hành mệnh lệnh, ông chỉ huy đơn vị khẩn trương làm công tác thương binh, tử sĩ, vừa củng cố trận địa, vừa hồi hộp chờ đợi. Hơn nửa giờ sau, nhận được thông tin toàn bộ quân địch ở căn cứ Carroll dưới sự chỉ huy của Trung đoàn trưởng Trung đoàn 56 đã kéo cờ trắng đầu hàng.

“Nhận được thông báo địch đầu hàng, tôi không tin ở tai mình, tôi còn hỏi lại tiểu đoàn trưởng để xác minh. Khi đã chắc chắn đúng là địch đã đầu hàng, tôi nhảy lên sung sướng hét to: Địch đầu hàng rồi, chiến thắng rồi... Chúng ta chiến thắng rồi! Tôi cùng cán bộ, chiến sĩ ôm nhau nhảy tưng bừng trong sự sung sướng, nước mắt trào ra giàn dụa…”, Đại tá Đặng Phi Thưởng nhớ lại. Sau đó, đơn vị ông nhận được lệnh tiếp tục củng cố công sự trận địa, sẵn sàng chiến đấu, đề cao cảnh giác địch có thể dùng pháo kích bắn phá hủy diệt vào các khu vực ta vừa chiếm được, nhất là đội hình di chuyển của Trung đoàn 56 địch vừa đầu hàng...

Sau này, tôi được biết khi bị ta tấn công, bao vây tại căn cứ Carroll, Trung tá Phạm Văn Đính - Trung đoàn trưởng Trung đoàn 56 đã lên hệ thống truyền tin để xin được đầu hàng. Tư lệnh Sư đoàn 304 Hoàng Đan cho phép địch được làm công tác chuẩn bị trong vòng 30 phút để hạ vũ khí và kéo cờ trắng ra hàng; giao cho Chính ủy Trung đoàn 24 Đồng Ngọc Vân cùng 2 sĩ quan làm nhiệm vụ tiếp nhận hướng dẫn địch. Theo sự chỉ dẫn của ta, Trung tá Phạm Văn Đính và Trung tá Nguyễn Vĩnh Phong, Phó chỉ huy Trung đoàn 56 dẫn gần 600 thuộc cấp kéo cờ trắng ra đầu hàng rời căn cứ Carroll. Nguồn báo chí phương Tây đã kịp lưu lại bức ảnh của chính ủy Đồng Ngọc Vân đang nói chuyện với Trung tá Phạm Văn Đính và quân lính Trung đoàn 56 ra đầu hàng.

Nguyễn Bá Thuyết