Chuyển đổi tư duy quản lý sang tư duy khơi thông mọi nguồn lực, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp

Đồng chí Lê Thành Long, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) Trung ương tham dự và phát biểu chỉ đạo tại diễn đàn.

Đồng chí Nguyễn Hải Ninh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp chủ trì diễn đàn. Tham dự diễn đàn có đại diện lãnh đạo các cơ quan của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ban, ngành, đại diện các doanh nghiệp.

Tại điểm cầu các địa phương có sự tham gia của hơn 3.000 đại biểu là đại diện lãnh đạo của UBND, Chủ tịch Hội đồng phối hợp PBGDPL các địa phương, đại diện các sở ngành, hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp trong cả nước.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long phát biểu tại diễn đàn.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh cho biết, với tinh thần lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, chủ thể, mục tiêu và động lực phát triển, Chính phủ, các bộ, ngành chức năng đã phối hợp triển khai nhiều giải pháp để giải quyết các vấn đề pháp lý cho doanh nghiệp, trọng tâm là những giải pháp thúc đẩy xây dựng thể chế, hoàn thiện pháp luật.

Vừa qua, Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua 4 luật quan trọng về các lĩnh vực đất đai, nhà ở, kinh doanh bất động sản, tổ chức tín dụng, đã đề xuất Quốc hội đẩy sớm thời điểm có hiệu lực của 4 đạo luật liên quan đến đất đai, bất động sản từ ngày 1/8/2024, nhằm tạo hành lang pháp lý thúc đẩy sự phát triển các hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh.

Tại Kỳ họp thứ 8 sắp tới của Quốc hội, Chính phủ sẽ trình Quốc hội các dự luật quan trọng theo tinh thần 1 luật sửa nhiều luật về thuế, chứng khoán, đầu tư… theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với các doanh nghiệp tổ chức ngày 21/9/2024, đó là: “Tháo gỡ cho doanh nghiệp là góp phần tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, doanh nghiệp phát triển là đất nước phát triển, tinh thần là vướng ở đâu thì ở đó phải tháo gỡ, mắc ở đâu thì ở đó phải tháo gỡ, không đùn đẩy, không né tránh, không gây phiền hà, sách nhiễu”. Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh khẳng định, Diễn đàn Kinh doanh và Pháp luật năm 2024 là một hoạt động thiết thực mà Hội đồng phối hợp PBGDPL Trung ương thực hiện để triển khai chủ trương nhất quán này.

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu tại diễn đàn.

Sau phát biểu khai mạc của Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh, diễn đàn đã tập trung thảo luận 2 vấn đề lớn gồm giải quyết một số vấn đề pháp lý về dự án đầu tư có sử dụng đất và một số vấn đề pháp lý về thuế và giải pháp tháo gỡ. Tại phiên thảo luận thứ nhất do ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội điều hành, các đại biểu cùng nhau trao đổi, nhìn nhận cụ thể hơn các vấn đề pháp lý vướng mắc trong triển khai các dự án đầu tư sử dụng đất, phổ biến ở khâu nào, quy trình nào; kiến nghị các giải pháp để giải quyết các vướng mắc này.
Từ thực tiễn doanh nghiệp triển khai dự án đầu tư có sử dụng đất, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội nhà thầu xây dựng Việt Nam cho biết, vướng mắc phổ biến nhất hiện nay của doanh nghiệp nằm ở khâu thủ tục hành chính và giải phóng mặt bằng. Bên cạnh đó, pháp luật liên quan đến lĩnh vực bất động sản rất phức tạp, hiện có tới khoảng 15 luật liên quan đến lĩnh vực này nhưng tính đồng bộ còn chưa cao. Vì vậy, Chính phủ đã sửa Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản và Luật Nhà ở đã góp phần hạn chế sự thiếu đồng bộ của quy định trước đây, thể hiện sự cam kết đồng hành của Chính phủ với doanh nghiệp.

Bày tỏ đồng tình, bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Giám đốc Văn phòng Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân cho rằng, nếu sản xuất kinh doanh không tháo gỡ “rườm rà” về thủ tục hành chính, doanh nghiệp phải theo đuổi quy trình, giấy phép sẽ gây nên những rào cản. Chính phủ đã có nhiều nỗ lực giải quyết vấn đề này nhưng vẫn còn nhiều nội dung khó, nhất là liên quan đến dự án đầu tư nước ngoài. Vì vậy cần tập trung cao độ để giải quyết bài toán liên quan đến cải cách thủ tục hành chính và câu chuyện minh bạch thông tin tiến độ của các dự án đầu tư.

Từ thực tiễn nêu trên, ông Nguyễn Quốc Hiệp bày tỏ mong muốn cơ quan có thẩm quyền quan tâm tới việc phân cấp cho chủ đầu tư trong một số khâu điều chỉnh quy hoạch để tăng tính chủ động và tiết kiệm thời gian, đồng thời nên có quy trình kiểm tra, giám sát thủ tục hành chính.
Liên quan tới những đề xuất này, ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng cho biết, các thủ tục hành chính liên quan đến triển khai các dự án đầu tư xây dựng đã được giảm bớt, giảm áp lực cho cả cơ quan nhà nước và doanh nghiệp đầu tư. Còn Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, trong thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều nỗ lực trong việc đơn giản, cắt giảm thủ tục hành chính để cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, giúp doanh nghiệp gia nhập thị trường. Mới đây nhất, Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo rà soát xử lý vướng mắc trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, trong đó Bộ Kế hoạch và Đầu tư được giao nhiệm vụ tổng hợp vướng mắc của cộng đồng doanh nghiệp. Vừa qua, Bộ đã tham mưu trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản với nhiều quy định được cải cách. Bộ cũng đang được giao chủ trì đề nghị xây dựng dự án Luật sửa đổi 4 luật bao gồm: Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức công tư, Luật Đấu thầu. Theo đó, Luật Đầu tư tiếp tục phân cấp thẩm quyền chủ trương đầu tư với một số dự án sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho địa phương và tăng tính chủ động. Đối với các dự án PPP, thủ tục đấu thầu cũng tiếp tục được phân quyền. Đối với những dự án đầu tư trong khu công nghiệp, khu kinh tế, lĩnh vực công nghệ cao, Bộ đang kiến nghị thực hiện theo quy trình đặc biệt không phải thực hiện một số thủ tục để tiếp tục thu hút đầu tư, tháo gỡ vướng mắc.

Các đại biểu tham gia thảo luận tại diễn đàn về giải quyết một số vấn đề pháp lý về dự án đầu tư có sử dụng đất.

Tại phiên thảo luận thứ 2, các chuyên gia, đại biểu đã cùng nhau trao đổi giải quyết một số vấn đề pháp lý liên quan đến thuế giá trị gia tăng do ông Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính- tiền tệ quốc gia điều hành.

Theo bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, để doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước yên tâm thực hiện thủ tục hoàn thuế, cần “cắt khúc” từng khâu kinh doanh cụ thể, từ đó xác định trách nhiệm của mỗi cơ quan nhà nước với từng khâu. Bên cạnh đó, cũng cần có cơ chế bảo vệ cán bộ thuế trong trường hợp kiếm tra phát hiện các sai sót không thuộc trách nhiệm của doanh nghiệp kê khai hoặc của cán bộ thuế. Đồng tình với ý kiến của bà Cúc, ông Nguyễn Văn Phụng, Ủy viên BCH Trung ương Hiệp hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam, nguyên Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp lớn, Tổng cục Thuế kiến nghị các bộ, ngành, địa phương phải có chỉ đạo xuyên suốt trong việc giải quyết vi phạm thuế, vi phạm ở khâu nào sẽ giải quyết ở khâu đấy, không đổ dồn trách nhiệm cho một mình cơ quan thuế, công chức thuế…

Ông Mai Xuân Thành, Tổng Cục trưởng Tổng Cục Thuế, Bộ Tài chính cho biết thêm, trong quá trình xây dựng Luật Thuế Giá trị gia tăng sửa đổi dự kiến thông qua vào Kỳ họp thứ 8 Quốc hội XV này, Tổng cục Thuế đã báo cáo Bộ Tài chính đề xuất bổ sung vào Luật quy định công chức thuế chịu trách nhiệm hoàn thuế theo đúng chức trách, nhiệm vụ, tuân thủ các quy định của pháp luật về thuế giá trị gia tăng, pháp luật về quản lý thuế trong phạm vi hồ sơ, tài liệu cung cấp, văn bản thông tin của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cung cấp có liên quan đến giải quyết hồ sơ hoàn thuế để đảm bảo chặt chẽ và phạm vi trách nhiệm của công chức thuế trong giải quyết hồ sơ hoàn thuế.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long và các đại biểu tham dự diễn đàn.

Phát biểu chỉ đạo tại diễn đàn, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đánh giá các đại biểu, diễn giả, các ý kiến phát biểu, người điều phối với thái độ, tinh thần xây dựng đã đóng góp vào thành công, giá trị của diễn đàn mang tính khoa học rất rõ ràng, thẳng thắn nhiều vấn đề, đề xuất nêu lên. Phó Thủ tướng Lê Thành Long nhấn mạnh, qua các phương tiện thông tin đại chúng và qua thảo luận tại diễn đàn cho thấy quyết tâm, quyết liệt của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ban, ngành, địa phương trong công tác hoàn thiện thể chế, pháp luật - một trong ba đột phá chiến lược của nước ta. Diễn đàn là hành động cụ thể hóa chủ trương chuyển đổi tư duy quản lý sang tư duy khơi thông mọi nguồn lực. Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng đề cập, các đồng chí lãnh đạo, đặc biệt là Thủ tướng Chính phủ rất nhiều lần nhấn mạnh đến phân cấp, phân quyền và đảm bảo cho các tổ chức, người được phân cấp, phân quyền có đủ khả năng tổ chức, thực hiện được công việc. Vì vậy, sử dụng công cụ một luật sửa nhiều luật là một trong nhiều việc chúng ta phải làm. Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV tới đây có hàng chục dự án luật, nghị quyết quy phạm và có thể còn đề xuất thêm, trong đó có nhiều văn bản đề xuất theo phương án một luật sửa nhiều luật - tức là chúng ta sử dụng công cụ này thường xuyên hơn, chứng tỏ sự đòi hỏi bức thiết từ cuộc sống.

Nêu một số kết quả đạt được trong phát triển kinh tế - xã hội, Phó Thủ tướng cho biết, tăng trưởng GDP 9 tháng năm 2024 đạt 6,82%; cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 11,41%; thu ngân sách nhà nước tăng mạnh, tăng 17,9% so với cùng kỳ. Từ đó cho thấy cố gắng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và chắc chắn trong thành tích này có sự đóng góp của thể chế.

Ngoài ra, cũng theo Phó Thủ tướng, còn khá nhiều vấn đề phải xử lý để đẩy mạnh hơn nữa phát triển sản xuất kinh doanh. Mục tiêu của diễn đàn là chung tay giải quyết các vấn đề pháp lý và tập trung lại hai nhóm vấn đề mà Ban tổ chức đã chọn để giải quyết. Dẫn chứng sắp tới sẽ sửa đổi Luật Đầu tư công, Luật sửa đổi 4 luật về đầu tư xây dựng cơ bản và Luật sửa đổi một số luật trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, ngân sách, Phó Thủ tướng lưu ý, vấn đề không nằm ở chỗ văn bản quy phạm không đúng hay vướng mắc trong tổ chức thi hành mà có rất nhiều vấn đề cần chúng ta xử lý về quan điểm, cách tiếp cận, cách giải quyết vấn đề còn khác nhau. Thực tế này đòi hỏi chúng ta phải căn chỉnh cho phù hợp. Công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật là tập hợp nhiều yếu tố.

Về phía các doanh nhân, doanh nghiệp, Phó Thủ tướng yêu cầu cũng cần phát huy yếu tố đạo đức doanh nghiệp, doanh nhân. Doanh nghiệp cần làm theo pháp luật, nghiêm túc tuân thủ với một nền văn hóa doanh nhân tốt trong quá trình sản xuất kinh doanh.

Nguyễn Hương