Chuyện thật như đùa

Lập hồ sơ khống để rút tiền ngân sách tại xã Bản Phiệt (Bảo Thắng):

Đường vào nghĩa trang nhân dân thôn Cốc Lầy - Làng Ói giờ vẫn là đoạn đường đất, trong khi trên hồ sơ chủ đầu tư lập để rút tiền nó đã biến thành đường bê tông.

Xây dựng công trình “trên giấy”

Từ nguồn tin của bạn đọc, phóng viên Báo Lào Cai vào cuộc tìm hiểu và được biết: Theo hợp đồng xây dựng công trình số 01 ký ngày 2/10/2018 giữa chủ đầu tư là UBND xã Bản Phiệt với Tổ đội thi công thôn Cốc Lầy do ông Lý Văn Sướng là Đội trưởng thì việc xây dựng công trình nghĩa trang nhân dân thôn Cốc Lầy - Làng Ói được giao cho Tổ đội thi công thôn Cốc Lầy thực hiện trong 3 tháng (từ 3/10/2018 đến 3/12/2018). Tổng giá trị hợp đồng là 842 triệu đồng, trong đó vốn ngân sách Nhà nước hỗ trợ 495 triệu đồng, vốn người dân đóng góp 347 triệu đồng. Công trình gồm các hạng mục: Cổng nghĩa trang, tường rào, nhà để xe đòn, nhà lư hương, đường vào nghĩa trang, cống thoát nước. Đến nay, đã quá thời hạn hoàn thành theo hợp đồng tới 15 tháng, công trình này vẫn chỉ dừng lại ở việc mở rộng hơn 100 m đường vào nghĩa trang, các hạng mục khác đều “án binh bất động”.

Nghĩa trang nhân dân thôn Cốc Lầy - Làng Ói với nhiều hạng mục đã được thanh toán, nhưng giờ vẫn chỉ là đồi cỏ hoang.

Dẫn chúng tôi đi tham quan công trình, ông Đoàn Văn Đậu, thôn Cốc Lầy cho biết, khi xã có chủ trương mở rộng đường lên nghĩa trang, gia đình ông đã tự nguyện hiến đất và phá 2 ngăn chuồng lợn mà không đòi hỏi tiền đền bù. Được đóng góp cho việc xây dựng nghĩa trang của thôn, ông không tiếc, điều khiến ông buồn là sự hy sinh của mình không mang lại hiệu quả bởi đến giờ công trình vẫn chưa có trên thực tế.

Ông Đặng Văn Cước nhận chức Trưởng thôn Cốc Lầy từ 1/4/2019 nên không biết về dự án, điều ông nắm được là hơn 100 hộ trong thôn và bà con thôn Làng Ói chưa có nghĩa trang dù họ đã cố gắng đóng góp sức người, sức của cho công trình hoàn thành.

Trong khi công trình nghĩa trang nhân dân thôn Cốc Lầy - Làng Ói chưa khởi động xây dựng thì ngày 20/12/2018, UBND xã Bản Phiệt tiếp tục ký hợp đồng xây dựng công trình số 02 với Tổ đội thi công thôn K8 do ông Phan Văn Hợi là Đội trưởng về việc thi công xây dựng nghĩa trang nhân dân thôn K8 - Bản Quẩn. Theo hợp đồng này, việc xây dựng nghĩa trang nhân dân thôn K8 - Bản Quẩn thực hiện trong 2 tháng (từ 21/12/2018 đến 21/2/2019) với tổng giá trị 536 triệu đồng (trong đó vốn ngân sách Nhà nước 492 triệu đồng), các hạng mục xây dựng cũng tương tự như công trình nghĩa trang nhân dân thôn Cốc Lầy - Làng Ói. Đến nay, đã qua hơn 1 năm, công trình nghĩa trang nhân dân thôn K8 - Bản Quẩn cũng chỉ là “trên giấy” cho dù tiền ngân sách hỗ trợ chủ đầu tư đã rút hết, người dân cũng đã đóng góp hơn 70 triệu đồng để giải phóng mặt bằng cho công trình.

Để tìm hiểu rõ sự việc, chúng tôi tìm gặp ông Phan Văn Hợi, Bí thư Chi bộ thôn K8, người đứng ra ký hợp đồng xây dựng nghĩa trang với UBND xã Bản Phiệt thì được biết, tổ thi công của thôn đã chủ động thuê máy móc mở đường vào công trình, nhưng từ khi ký hợp đồng đến nay chưa được ứng khoản tiền nào nên bỗng nhiên tổ thi công thành con nợ. Ông Hợi cũng thừa nhận là các hạng mục khác theo hợp đồng đến nay chưa được triển khai dù đã quá hạn nhiều tháng. Nguyên nhân theo ông Hợi là phần vì không có vốn, phần do vướng mắc trong quy hoạch, giải phóng mặt bằng bởi công trình liên quan đến dự án đầu tư xây dựng tuyến đường tuần tra biên giới do Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh làm chủ đầu tư.

Gần 1 tỷ đồng đang ở đâu?

“Tập giá trị hoàn thành” thi công công trình được chủ đầu tư lập khống để rút tiền ngân sách.

Làm việc với phóng viên, đại diện chủ đầu tư, ông Đào Văn Tuấn, Chủ tịch UBND xã Bản Phiệt (đã chuyển công tác khác từ cuối tháng 3/2020) cho biết, hiện gần 1 tỷ đồng ngân sách hỗ trợ đầu tư 2 công trình nói trên có một phần chi trả thi công, phần còn lại đang để trong nguồn quỹ của xã. Chủ tịch UBND xã Đào Văn Tuấn cũng thừa nhận, để rút được khoản tiền nói trên, chủ đầu tư đã phải hoàn thiện hồ sơ có liên quan, trong đó có việc lập khống biên bản nghiệm thu khối lượng, “Tập giá trị hoàn thành” công trình nghĩa trang nhân dân thôn Cốc Lầy - Làng Ói vào ngày 1/12/2018 (khớp với thời điểm hoàn thành công trình theo hợp đồng xây dựng) và hồ sơ khống như trên với nghĩa trang nhân dân thôn K8 - Bản Quẩn vào ngày 31/1/2019 (trước thời hạn hoàn thành theo hợp đồng hơn 20 ngày). Điều đáng nói là các bộ hồ sơ khống nói trên đều có chữ ký của tổ trưởng thi công, bên giám sát cộng đồng và đại diện chủ đầu tư (Chủ tịch UBND xã Đào Văn Tuấn ký tên và đóng dấu).

Sai phạm nghiêm trọng nhất trong vụ việc này là các bên liên quan cùng bắt tay gian dối, công trình chưa triển khai trên thực tế nhưng đã làm khống hồ sơ với nội dung đã hoàn thành khối lượng thi công để chủ đầu tư rút hết phần tiền ngân sách Nhà nước hỗ trợ. Chủ tịch UBND xã Đào Văn Tuấn nói một phần số tiền đã dành ứng vốn cho bên thi công nhưng ông Phan Văn Hợi, Tổ trưởng thi công công trình nghĩa trang nhân dân thôn K8 - Bản Quẩn lại khẳng định đến nay tổ thi công chưa nhận được khoản tiền nào. Mặt khác, dù số tiền có đang ở trong quỹ của xã thì việc làm trên hoàn toàn trái nguyên tắc tài chính và các quy định về giải ngân đầu tư vốn ngân sách Nhà nước.

Sai phạm đã rõ ràng

Khi nói đến sai phạm trong lập khống hồ sơ công trình để rút vốn, Chủ tịch UBND xã Bản Phiệt có nói về sức ép giải ngân vốn ngân sách Nhà nước, khi tìm hiểu thêm sự việc, chúng tôi nhận thấy điều này có cơ sở.

Trở lại với nguồn vốn ngân sách, cuối tháng 6/2018, UBND huyện Bảo Thắng có quyết định phân bổ chi tiết kế hoạch vốn ngân sách trung ương đầu tư cơ sở hạ tầng thuộc chương trình xây dựng nông thôn mới năm 2018 trên địa bàn (công trình khởi công mới) với tổng vốn hơn 9 tỷ đồng, trong đó có 2 công trình nói trên với số vốn gần 1 tỷ đồng. Vốn ghi năm 2018, nhưng đến cuối tháng 9/2018, Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Bảo Thắng mới có báo cáo kết quả thẩm định hồ sơ xây dựng và kế hoạch lựa chọn nhà thầu công trình nghĩa trang nhân dân thôn Cốc Lầy - Làng Ói và đến cuối tháng 12/2018 mới có báo cáo kết quả thẩm định hồ sơ xây dựng và kế hoạch lựa chọn nhà thầu thi công công trình nghĩa trang nhân dân thôn K8 - Bản Quẩn, trong khi thời gian thực hiện hợp đồng là 60 và 90 ngày.

Rõ ràng, việc phê duyệt nguồn vốn vào cuối năm là bài toán không dễ giải đối với chủ đầu tư, nhất là với cấp xã, bởi từ khi có báo cáo thẩm định của phòng Tài chính - Kế hoạch huyện tới khi triển khai đầu tư, thi công trên thực tế còn phải giải quyết nhiều thủ tục khác. Nhưng để rút toàn bộ khoản tiền hỗ trợ của ngân sách với 2 công trình trong khi chưa thi công là điều “không tưởng”, nếu không có sự “tạo điều kiện” của cơ quan chuyên môn của huyện thì quy định đang có lỗ hổng đáng báo động.
Theo nguồn tin chúng tôi mới nhận được thì cơ quan điều tra đã vào cuộc và điều này được đại diện lãnh đạo UBND huyện Bảo Thắng lấy làm lý do để từ chối trả lời phóng viên những vấn đề liên quan đến vụ việc.

Nhóm phóng viên thời sự