Cơ sở khoa học bổ sung đa vi chất vào sữa học đường?
Trước những băn khoăn về Thông tư số 31/2019/TT-BYT mới ban hành của Bộ Y tế, Viện Dinh dưỡng Quốc gia khẳng định, quy định các sản phẩm sữa tươi sử dụng trong Chương trình Sữa học đường phải bổ sung đủ 21 loại vi chất là có cơ sở khoa học.
Bộ Y tế nêu rõ, trong quá trình xây dựng Thông tư, Viện Dinh dưỡng Quốc gia đã nghiên cứu và có văn bản đề nghị bổ sung 21 loại vi chất với hàm lượng cụ thể của từng loại vào sản phẩm sữa tươi sử dụng trong Chương trình Sữa học đường.
Về vấn đề này, đại diện Viện Dinh dưỡng Quốc gia, ThS.BS Trần Khánh Vân, Phó trưởng khoa Vi chất dinh dưỡng cho biết, nghiên cứu tại Việt Nam và trên thế giới cho thấy tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng đã ảnh hưởng tới suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ em.
Bà Trần Khánh Vân nhấn mạnh, có khoảng 40 vi chất dinh dưỡng cơ thể không tự tổng hợp được, trong đó có 21 vi chất mà trẻ em nước ta cũng như trẻ em các nước Đông Nam Á đều có tỷ lệ thiếu ở mức cao. Các vi chất này ảnh hưởng đến quá trình phát triển cơ thể thông qua vai trò tham gia các phản ứng trong cơ thể. “Toàn bộ các vi chất dinh dưỡng đều được sử dụng trên cơ sở Hướng dẫn của Tổ chức Y tế thế giới và Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp, đồng thời dựa trên Bảng Nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam năm 2016”, bác sĩ Vân khẳng định.
Cũng qua nghiên cứu, hầu hết chất khoáng và vitamin này có trong sữa nhưng hàm lượng dao động theo mùa và theo loại thức ăn bò ăn vào. Do vậy, việc đưa khuyến nghị tăng cường 21 vi chất vào sữa học đường là nhằm bảo đảm hàm lượng các vi chất dinh dưỡng ổn định đạt được mức bảo đảm giá trị dinh dưỡng cho bữa ăn của trẻ em đang trong giai đoạn tăng trưởng và phát triển.
Các nghiên cứu can thiệp được Tổ chức Y tế Thế giới tiến hành tại nhiều quốc gia cũng đã cho thấy việc bổ sung một vài vi chất đơn lẻ không có ý nghĩa đối với sự phát triển chiều cao của trẻ em. Thí dụ phổ biến là để tăng chiều cao, các bậc phụ huynh thường chú trọng hàm lượng can-xi. Tuy nhiên, thực tế là tham gia vào quá trình chu chuyển xương có rất nhiều vi chất khác như Vitamin D, Kẽm, Magie... Các nghiên cứu chỉ ra đối với những người thiếu cả Can-xi và Magie nhưng chỉ bổ sung can-xi mà thiếu các vi chất cần thiết khác sẽ không có tác dụng hoặc thậm chí dẫn đến chuyển hóa lệch.
Việc bổ sung các vitamin và khoáng chất cần thiết vào sữa, một loại thực phẩm thiết yếu, đã được thực hiện từ rất lâu trên thế giới và tại Việt Nam. Người tiêu dùng dễ dàng tìm mua được những sản phẩm sữa tươi bổ sung thêm các loại vi chất từ nhiều nhãn hiệu cả trong nước và nước ngoài sản xuất để đáp ứng cho nhu cầu dinh dưỡng thiết yếu của con em và gia đình.
Vì vậy, có thể nói, việc sản phẩm sữa của chương trình sữa học đường có các vitamin và khoáng chất cần thiết sẽ góp phần đáp ứng được nhu cầu về vi chất dinh dưỡng của trẻ em ở lứa tuổi học đường, cải thiện tình trạng thiếu hụt vi chất tại nước ta. Theo thông tin của Bộ Y tế, việc bổ sung 21 vi chất vào sữa học đường là rất cần thiết và giúp đáp ứng khoảng 30% nhu cầu về vitamin và khoáng chất hàng ngày của trẻ.
Quá trình đề xuất bổ sung 21 vi chất vào sữa học đường
Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trong quá trình góp ý xây dựng Thông tư của Bộ Y tế về sữa học đường, Viện này đã tổng hợp các bằng chứng khoa học và quy định của Tổ chức Y tế Thế giới và đã gửi công văn số 351/VDD-DDHD&NN ngày 6-7-2017 kèm theo báo cáo kỹ thuật về việc khuyến nghị tăng cường 21 vi chất dinh dưỡng vào sữa.
Ngày 28-8-2018, Bộ Y tế tổ chức họp tiếp thu ý kiến phản hồi của các doanh nghiệp sản xuất sữa. Theo đó, để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có thể đáp ứng được công nghệ trong sản xuất sữa học đường thì trước mắt tập trung tăng cường ba chất dinh dưỡng vào sữa học đường. Sau này khi các doanh nghiệp có điều kiện công nghệ tốt hơn sẽ bổ sung toàn bộ 21 vi chất dinh dưỡng vào sữa học đường.
Vì thế, Viện Dinh dưỡng đã làm lại công văn số 437/VDD-DDHD&NN ngày 17-9-2018 theo chỉ đạo của Bộ Y tế dựa trên kết luận của cuộc họp này về việc trước mắt tạm tăng cường ba vi chất dinh dưỡng nói trên.
Mới đây nhất, theo tinh thần cuộc họp ngày 18-6-2019 của Bộ Y tế, Thứ trưởng Y tế Trương Quốc Cường chủ trì và đã hỏi ý kiến từng doanh nghiệp sữa tham dự thì đều khẳng định hiện nay công nghệ sản xuất sữa đã có khả năng thực hiện tăng cường đa vi chất dinh dưỡng vào sữa. Vì thế, Viện Dinh dưỡng Quốc gia khẳng định bảo lưu khuyến nghị tổng số 21 vi chất dinh dưỡng mà Viện đã đề xuất tại công văn số 351/VDD-DDHD&NN ngày 6-7-2017 và công văn số 363/VDD-VCDD ngày 3-7-2019.
Bộ Y tế công bố 21 vi chất dinh dưỡng phải có trong sữa học đườngCần thiết bổ sung 21 vi chất trong sữa học đường