'Con người' của Tùng Dương và vị trí chưa ai đủ sức thay thế

Giới quan sát hay định nghĩa Tùng Dương như một giọng ca “kén người nghe”. Nhưng nghịch lý là tất cả live show của Tùng Dương đều kín khán giả. Không gian Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô tối 28/11 cho Human, đêm nhạc cá nhân thứ 12 của giọng ca Con cò, là ví dụ điển hình và mới nhất.

Rất khó để tìm một chỗ trống trong khán phòng, cũng như, rất khó để kết luận Tùng Dương là cá thể âm nhạc chỉ thuyết phục tai nghe chuyên môn nhà nghề. Bơỉ̀ từ lâu, anh đã hấp dẫn (hoặc níu kéo) được khán giả đại chúng.

Tùng Dương và concept đầy thử thách

20h15, chủ nhân đêm nhạc từ hậu trường đi nhanh ra sân khấu. Như thường lệ, với Tùng Dương, bao giờ cũng phải micro chân đứng. Trong tràng pháo tay của khán giả, nam ca sĩ cất tiếng hát đầu tiên trong ca khúc Oa Oa, mở đầu cho concept (chủ đề nghệ thuật) chưa từng được live show nào ở Việt Nam khai thác trọn vẹn: Human - Con người.

Con người bắt đầu từ đâu và phải trải qua những gì, chịu những chi phối ra sao và tương lai về đâu có lẽ là tứ nghệ thuật của Human?

Oa Oa - sáng tác của Sa Huỳnh trong lần đầu giới thiệu đến công chúng Hà Nội đã nhận được cảm tình. Một ca khúc hoàn toàn mới, nhưng đã mang đến một hứng cảm rõ nét trong cảm thụ, rất Sa Huỳnh và cũng rất Tùng Dương.

Tùng Dương vừa có live show thứ 12 trong sự nghiệp âm nhạc. Ảnh: Tùng Đoàn.

“Oa oa” như âm thanh đầu tiên bật ra trong cõi hỗn mang, báo hiệu sự sống đang đến. Không chỉ đóng vai trò mở đầu live show, Oa Oa thực tế còn là ca khúc đầu tiên trong album phòng thu mới ra mắt của Tùng Dương, cũng có tựa đề là Human. Đó là màn “khai hỏa” rất hợp lẽ cho một concept chắc chắn không hề dễ thực hiện và rất ít người dám thực hiện.

Ngay sau Oa Oa là Mang thai, cũng một sáng tác của Sa Huỳnh. Mầm sống đã trở nên rõ nét hơn, thiêng liêng hơn, có hình có dạng hơn qua câu chữ.

Dù không hề là một ca khúc mới vì đã nhiều lần được Tùng Dương hát trên sân khấu, câu hát “Đàn ông mang thai cuộc đời / Đàn bà mang thai đàn ông” mỗi lần xuất hiện đều kết tụ được triết lý về âm dương và quy luật nhân sinh, có gốc văn hóa phương Đông mà có cả lý trí của phương Tây, hợp lý và hợp tình.

Oa Oa và Mang thai được Tùng Dương hát trước khi anh gửi lời chào đầu tiên đến khán giả đang ngồi kín phía dưới. Nhưng khi chưa có lời dạm ngõ, nam ca sĩ đã viết một mở bài rất đẹp, dẫn dụ người nghe vào câu chuyện âm nhạc của mình.

Live show sau đó chuyển đến chùm sáng tác của Lê Minh Sơn - Trần Tiến - Phó Đức Phương. Những sáng tác quen thuộc qua tiếng hát Tùng Dương bao giờ cũng chiều lòng được công chúng.

Tuy về mặt concept, loạt ca khúc này (hoặc cách sắp xếp) chưa hẳn phục vụ hiệu quả cho thông điệp “human” nhưng với thông điệp tri ân những nhạc sĩ gạo cội, những tâm hồn âm nhạc rất Việt, Ôi quê tôi, Quê nhà, Mẹ tôi và Chảy đi sông ơi là những phút lắng đọng của concert.

Đó cũng là một Tùng Dương mà nhiều khán giả cần, một Tùng Dương của những tình tự quê hương, của những nỗi lòng thương nhớ thay vì chỉ định danh ở sự quái dị, khác thường.

Tùng Dương và dàn khách mời bao gồm Hà Trần, Ngọt, GDucky và Bùi Lan Hương. Ảnh: Tùng Đoàn.

Song, ca khúc Nếu là nữ biết đâu anh là em do Nguyễn Vĩnh Tiến sáng tác sau đó lại là một lựa chọn hơi khó hiểu. Sáng tác tỏ ra lạc tông so với concept mà nam ca sĩ đặt ra. Ngoài ra, trong đêm nhạc lấy rock làm trọng tâm, phút nghỉ ở Nếu là nữ biết đâu anh là em không cần thiết và hơi lạc nhịp.

Vị trí chưa ai có thể thay thế

Khách mời bắt đầu xuất hiện từ ca khúc Ngày chưa giông bão. Đây là sáng tác của Phan Mạnh Quỳnh, vốn gắn liền với lối hát ma mị, dream pop của Bùi Lan Hương.

Tùng Dương cho thấy anh không ngại đặt mình vào những thử thách mới. Dù anh có nhầm lời một số câu, màn hòa giọng với Bùi Lan Hương vẫn nhận được sự tán thưởng. Cả hai vốn rất khác nhau, nhưng đã không hề gây ra những chông chênh trên sân khấu.

Bùi Lan Hương nương vào năng lượng thác đổ của Tùng Dương. Và ngược lại, Tùng Dương cũng dịu hơn và mới hơn trong sự nữ tính của Bùi Lan Hương.

Phần giữa đêm nhạc là Cơn mưa tháng 5. Ca khúc từng được Tùng Dương thực hiện với ý tưởng có một không hai là sử dụng công nghệ nhằm tạo nên màn song ca giữa anh và cố nhạc sĩ, ca sĩ Trần Lập.

Lần này, guitarist Trấn Tuấn Hùng tiếp tục lên sân khấu để hỗ trợ Tùng Dương. Ca khúc có thể cũng không quá hợp với concept về con người, nhưng Tùng Dương có lý khi đặt vào live show cá nhân. Hồi giữa năm, Cơn mưa tháng 5 là một MV đáng khen ngợi về ý tưởng và cách thực hiện. Tùng Dương có lẽ có quyền nhắc nhở sự đẹp đẽ mà mình đã tạo ra trên sân khấu.

Mạch Human sau đó được tiếp tục đúng nghĩa với Người mù và Con mèo nghèo. Đây cũng là hai ca khúc nằm trong album mới, chưa được giới thiệu trực tiếp với công chúng. Ngọt sau đó cũng xuất hiện hợp lý với chủ nhân đêm nhạc qua Kẻ thù và Bartender. Nhóm nhạc là mảnh ghép hoàn toàn vừa vặn trong một đêm nhạc mang hơi hướm rock.

Nhưng đúng là khi Tùng Dương hát với các nghệ sĩ indie như Ngọt - vốn không qua học hành bài bản, giọng hát của anh dù tiết chế đến cỡ nào cũng vẫn bung tỏa nhiều năng lượng hơn đối phương. Vũ Đinh Trọng Thắng của Ngọt để lộ chất giọng yếu khi hát với “divo nhạc Việt” trong không gian nhà hát. Nhưng Thắng đã giúp Tùng Dương trẻ hơn rất nhiều so với độ tuổi. Đó cũng là sức mạnh của Ngọt.

Hà Trần là khách mời được chờ đợi nhất. Sự xuất hiện của Hà Trần sau đó đã tạo ra những phút thăng hoa nhất đêm nhạc. Màn hát hit lẫn nhau - Tùng Dương hát Dệt tầm gai và Hà Trần thể hiện Con cò - vốn đã ấn tượng, nhưng đến Bão hòa, cả hai bùng nổ hơn dự đoán.

Tùng Dương và Hà Trần có màn hòa giọng ăn ý. Ảnh: Tùng Đoàn.

Màn hòa giọng ăn ý và tinh tế đến từng câu, từng chữ. Bão hòa là sáng tác còn mới từ album Human, nhưng đã đi đến thẳng tai nghe khán giả. Màn thể hiện của Hà Trần có lẽ là lý do khiến Tùng Dương mời bằng được diva từ Mỹ trở về.

Sau Bão hòa, cuối đêm nhạc tiếp tục là những sáng tác mới trong Human với S.O.S và Trí tuệ nhân tạo. Nếu S.O.S như màn song đấu giữa giọng ca pop số một với “tân quái vật” của rap Việt GDucky, thì Trí tuệ nhân tạo lại tạo ra những hấp dẫn về thị giác với màn dàn dựng đậm tính sáng tạo đương đại.

Đó có thể cũng là tinh thần mà live show Human mang lại. Tùng Dương rõ ràng không chỉ thuyết phục thính giác nhờ giọng hát trời phú lại được tôi luyện qua năm tháng học hành, trình diễn, chiêm nghiệm, anh còn luôn chứng tỏ được cá tính nghệ sĩ riêng biệt, bằng trang phục, bằng sự bổ trợ của thiết kế sân khấu, bằng rất nhiều dấu ấn về hình ảnh khác.

Không lặp lại, không giống ai, Tùng Dương của năm 2020 với live show cá nhân thứ 12, vẫn là một vị trí khó ai có thể thay thế trên thị trường nhạc Việt.

Quang Đức