Công tác xét xử trong mùa dịch Covid-19

Những vụ án hình sự các tòa án đang thụ lý có bị can, bị cáo sắp hết thời hạn tạm giam cũng sẽ được rà soát để kịp thời gia hạn tạm giam (nếu cần thiết) nhằm bảo đảm thực hiện nghiêm việc tạm giam bị can, bị cáo theo quy định của pháp luật. Trên tinh thần đó, tòa án vẫn thực hiện công tác xét xử, và khi bắt buộc phải mở phiên tòa, phiên họp thì chỉ triệu tập những người tham gia tố tụng tham dự phiên tòa, phiên họp; tăng cường xét xử, giải quyết các vụ án, vụ việc bằng phương thức trực tuyến khi có đủ điều kiện.

Với các vụ án, vụ việc đang còn trong thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật tố tụng, Chỉ thị 02 yêu cầu tạm dừng mở các phiên tòa, phiên họp giải quyết; tạm dừng việc triệu tập đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân đến tòa án trong trường hợp này. Trong thời gian tạm dừng xét xử, các thẩm phán tập trung nghiên cứu hồ sơ để sau khi hết dịch sẽ bố trí lịch xét xử liên tục.

Liên quan việc nhận đơn khởi kiện, đơn yêu cầu, tài liệu, chứng cứ và tiếp công dân, Chỉ thị 02 chỉ yêu cầu tạm dừng việc nhận đơn khởi kiện, đơn yêu cầu, tài liệu, chứng cứ và tiếp công dân trực tiếp tại trụ sở tòa án. Tuy nhiên, đơn khởi kiện, đơn yêu cầu, tài liệu, chứng cứ vẫn được gửi đến tòa án nhưng thông qua các phương thức khác như dịch vụ bưu chính hoặc gửi trực tuyến bằng hình thức điện tử qua cổng thông tin điện tử của tòa án. Bên cạnh đó, việc cấp, tống đạt, thông báo văn bản tố tụng và các tài liệu, chứng cứ cho cơ quan, tổ chức, cá nhân cũng được yêu cầu tạm dừng thực hiện theo phương thức trực tiếp, mà thay bằng các phương thức khác như qua dịch vụ bưu chính, qua phương tiện điện tử. Theo các chuyên gia pháp luật, thời gian qua, tòa án xây dựng hệ thống gửi, nhận đơn khởi kiện, tài liệu, chứng cứ và cấp, tống đạt, thông báo văn bản tố tụng trực tuyến và đưa vào vận hành từ cuối năm 2018 trên trang thông tin điện tử của TAND tối cao.

Trong bối cảnh diễn biến phức tạp, khó lường của đại dịch Covid-19, mới đây nhất, ngày 16-4 TAND tối cao tiếp tục gửi Công văn hỏa tốc số 127 do Phó Chánh án TAND tối cao Lê Hồng Quang ký, gửi Chánh án Tòa án Quân sự Trung ương; Chánh án các TAND cấp cao; Thủ trưởng các đơn vị thuộc TAND tối cao; Chánh án TAND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Chánh án Tòa án quân sự cấp Quân khu và tương đương. Công văn 127 nêu rõ công tác duy trì các hoạt động bình thường của TAND các cấp. Cụ thể, các tòa án đặt tại các tỉnh, thành phố thuộc nhóm nguy cơ cao gồm 12 địa phương tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị số 15-CT/TTg và Chỉ thị số 16-CT/TTg của Thủ tướng Chính phủ; Chỉ thị số 02 của Chánh án TAND tối cao và các nội dung hướng dẫn khác của TAND tối cao; tiếp tục thực hiện cách ly xã hội kể từ 0 giờ 00 phút ngày 16-4 đến hết 24 giờ 00 phút ngày 22-4-2020 trong phạm vi tỉnh, thành phố.

Các tòa án đặt tại các tỉnh, thành phố thuộc nhóm có nguy cơ, nhóm nguy cơ thấp tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 15-CT/TTg của Thủ tướng Chính phủ. Kể từ 0 giờ 00 phút ngày 16-4, tổ chức việc xét xử, giải quyết các vụ án, vụ việc theo quy định của pháp luật tố tụng, phải thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19. Chỉ triệu tập những người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng tham dự phiên tòa, phiên họp. Hạn chế việc tổ chức các phiên tòa, phiên họp tập trung hơn 20 người trong một phòng, yêu cầu thực hiện giữ khoảng cách hơn hai mét giữa người với người trong phòng xét xử, nơi làm việc. Bố trí phòng xét xử trực tuyến bảo đảm khoảng cách tối thiểu giữa người với người.

Ðối với công chức, người lao động, người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng khi đến tòa án phải tự giác khai báo thông tin về lịch sử tiếp xúc với người dương tính vi-rút SARS-CoV-2 và lịch sử di chuyển, đi lại đến các địa phương có dịch. Công chức, người lao động có lịch sử tiếp xúc, đi lại tới vùng có dịch được yêu cầu làm việc tại nhà. Trong thời gian này, các tòa án ưu tiên đưa ra xét xử, giải quyết các vụ việc chuẩn bị hết thời hạn xét xử, giải quyết; các vụ án liên quan phòng, chống dịch Covid-19; các vụ việc phục vụ nhiệm vụ chính trị của địa phương; các vụ việc nghiêm trọng dư luận xã hội quan tâm…

Từ việc điều hành, chỉ đạo sát sao trong những tháng qua, ngành tòa án và các cơ quan tư pháp phối hợp chặt chẽ, hiệu quả trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án, xử lý kịp thời tội phạm theo đúng quy định của pháp luật và hoạt động tố tụng. Ðiều đó cho thấy trong triển khai những nhiệm vụ quan trọng, cấp bách trong phòng, chống dịch, các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương cần tăng cường sự lãnh đạo, phát huy vai trò giám sát của các cơ quan dân cử, nắm bắt thông tin dư luận xã hội và nguyện vọng của người dân trong lĩnh vực hoạt động tư pháp. Qua đó, các cơ quan bảo vệ pháp luật tiếp tục nâng cao chất lượng phòng, chống các loại tội phạm bằng các biện pháp xử lý quyết liệt, triệt để, đủ sức răn đe. Bên cạnh đó, phối hợp thực hiện tốt các quy định của pháp luật trong công tác bắt, giam giữ, điều tra, truy tố, xét xử các loại tội phạm đạt hiệu quả cao nhất trong tình hình hiện nay.

VĂN CHÚC