'Cú hích' từ Chỉ thị 09

Xuất phát từ yêu cầu nâng cao chất lượng, hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới theo hướng bền vững, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu đến năm 2025 hoàn thành xây dựng nông thôn mới tại 4 xã (Nậm Chảy, Nấm Lư, Tả Ngài Chồ, Tung Chung Phố), đưa tổng số xã đạt chuẩn nông thôn mới lên 9 xã và đưa 2 xã Bản Sen, Bản Lầu đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, ngày 26/4/2021, Ban Thường vụ Huyện ủy Mường Khương ban hành Chỉ thị 09 về việc tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025. Sau 3 năm triển khai Chỉ thị 09 cho thấy các nội dung thành phần của Chương trình xây dựng nông thôn mới được triển khai tích cực, hiệu quả.

Công tác quy hoạch xây dựng nông thôn mới được các cấp quan tâm triển khai. Các xã đẩy nhanh tiến độ rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phù hợp với yêu cầu thực hiện cơ cấu lại ngành nông nghiệp và chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông thôn; xây dựng quy chế quản lý quy hoạch, thực hiện cắm mốc chỉ giới các công trình hạ tầng nông thôn theo quy hoạch. Đến nay, Phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện triển khai lập nhiệm vụ 9 quy hoạch chung xây dựng tại 9 xã: Bản Lầu, Bản Sen, Lùng Vai, Thanh Bình, Pha Long, Nậm Chảy, Cao Sơn, La Pan Tẩn, Tả Thàng.

Phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội cơ bản đồng bộ, hiện đại, đảm bảo kết nối nông thôn - đô thị và kết nối các vùng miền được quan tâm đầu tư. 100% xã trên địa bàn huyện có đường ô tô đến trung tâm xã, 100% thôn có đường đi lại thuận lợi. Toàn huyện có 213 công trình thủy lợi với 461,76 km kênh (424,93 km kênh kiên cố), 337 đập dâng (300 đập dâng kiên cố), 14 hồ chứa thủy lợi. Tổng diện tích đất nông nghiệp được chủ động tưới tiêu là 3.046,48 ha. Hệ thống công trình thủy lợi trên địa bàn huyện chủ động tưới nước cho hơn 84% diện tích đất nông nghiệp. 140/140 thôn, tổ dân phố trên địa bàn được đầu tư hệ thống điện lưới quốc gia; tỷ lệ hộ sử dụng điện đạt 99,8%. Trên địa bàn huyện có 54 trường học từ mầm non đến THCS, trong đó có 26 trường đạt chuẩn quốc gia. Toàn huyện có 15/15 xã có nhà văn hóa, 6/15 xã có sân vận động, 139/140 thôn có nhà văn hóa.

Mường Khương tiếp tục thực hiện hiệu quả cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn; triển khai mạnh mẽ chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) nhằm nâng cao giá trị gia tăng, phù hợp với quá trình chuyển đổi số, thích ứng với biến đổi khí hậu; phát triển mạnh ngành nghề nông thôn; phát triển du lịch nông thôn; nâng cao hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã; hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp ở nông thôn; nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn...

Năm 2023, tổng sản lượng lương thực có hạt của huyện đạt 34.316 tấn (11.085 tấn thóc và 23.231 tấn ngô); giá trị thu nhập trên 1 ha canh tác trồng trọt và nuôi thủy sản đạt 81,2 triệu đồng, tăng 14,6 triệu đồng/ha so với năm 2021. Trong 6 tháng đầu năm 2024, tổng sản lượng lương thực có hạt đạt 5.594 tấn. Tổng đàn gia súc 43.957 con, tăng 1.245 con so với năm 2021; tổng đàn gia cầm đạt 241.385 con, tăng 1.233 con so với năm 2021. Trong 3 năm, toàn huyện trồng được 1.642 ha rừng; tỷ lệ che phủ rừng 6 tháng đầu năm 2024 đạt 44,23%, tăng 0,83% so với năm 2021. Trong giai đoạn 2021 - 2024, huyện đã tổ chức đánh giá, phân hạng 21 sản phẩm mới OCOP 3 sao. Từ năm 2021 đến nay, tổng số lao động được tạo việc làm trên địa bàn huyện là 3.540 người; thu nhập bình quân khu vực nông thôn năm 2023 đạt 30,05 triệu đồng/người, tăng 6,05 triệu đồng/người so với năm 2021. Đến hết năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện là 33,19%, giảm 6,55% so với năm 2022.

Đánh giá về kết quả mang lại sau 3 năm triển khai Chỉ thị 09 của Ban Thường vụ Huyện ủy, ông Lê Thanh Hoa, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mường Khương cho biết: Với sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị, cơ cấu kinh tế của huyện chuyển dịch đúng hướng. Nông nghiệp, nông thôn có sự chuyển biến mạnh mẽ, hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung với quy mô lớn gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm. Diện tích cây trồng chủ lực, cây tiềm năng trên địa bàn huyện được mở rộng và phát triển ổn định. Giá trị sản xuất các cây trồng chủ lực (chè, chuối, dứa) tăng, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ ổn định, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống người dân.

Tuy nhiên, quá trình triển khai Chỉ thị 09 của Ban Thường vụ Huyện ủy Mường Khương cũng cho thấy công tác tuyên truyền tại một số địa phương, đơn vị chưa có nhiều đổi mới về nội dung, hình thức và chưa phù hợp với đối tượng, do vậy hiệu quả tuyên truyền chưa cao, chưa nâng cao được nhận thức và trách nhiệm, vai trò chủ thể trong chung tay xây dựng nông thôn mới của người dân.

Bộ tiêu chí cấp xã, thôn giai đoạn 2022 - 2025 có nhiều điểm mới, yêu cầu cao hơn so với bộ tiêu chí cũ, các địa phương phải đánh giá lại thực trạng, rà soát, điều chỉnh kế hoạch nên ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện.

Đối với các xã đã “về đích” nông thôn mới, nhiều tiêu chí cần có nguồn lực đầu tư để duy trì nhưng không có cơ chế, chính sách; một số tiêu chí có cơ chế, chính sách, nguồn lực đầu tư nhưng định mức thấp, phải huy động đối ứng của Nhân dân. Tiến độ thực hiện đạt các tiêu chí nông thôn mới tại các xã phấn đấu duy trì đạt chuẩn còn chậm (bình quân 5 xã đạt từ 9 - 10 tiêu chí), chưa có xã duy trì đạt từ 14 tiêu chí trở lên.

Việc huy động đóng góp, ủng hộ xây dựng nông thôn mới còn gặp khó, đặc biệt tại các xã khu vực III, do đời sống của người dân còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao (bình quân mỗi xã có tỷ lệ hộ nghèo đa chiều chiếm 42,18%), thu nhập bình quân còn thấp (thu nhập bình quân toàn huyện năm 2023 đạt 30,05 triệu đồng/người).

Trình độ dân trí không đồng đều giữa các vùng, chất lượng lao động thấp; người dân chưa tuân thủ các quy trình trong sản xuất nông nghiệp nên giá trị sản xuất chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của huyện.

Vũ Thanh Nam