Cuộc chiến chưa từng thấy giữa Phố Wall và các nhà đầu tư nhỏ lẻ

Các nhà đầu tư Phố Wall đặt cược rằng cổ phiếu của nhà bán lẻ trò chơi điện tử GameStop sẽ sụt giá trong một khoảng thời gian dài. Nhưng vài tháng qua, một loạt người dùng Reddit đã tạo nhu cầu giả, đẩy giá cổ phiếu lên cao. Lý do là họ tin rằng công ty hoạt động tốt hơn những gì Phố Wall nghĩ.

Khi định giá GameStop tăng vọt, các nhà đầu tư bán khống mất hàng tỷ USD. Cổ phiếu GameStop trở thành chiến trường giữa Phố Wall và những nhà đầu tư Internet. Người dùng Reddit từ diễn đàn r/WallStreetBets có thời điểm đẩy giá cổ phiếu GameStop tăng hơn 14.300%. Họ cũng áp dụng chiến lược tương tự với chuỗi rạp phim đang hoạt động kém AMC.

Câu chuyện trở nên điên rồ hơn với sự tham gia của CEO Tesla Elon Musk và cựu giám đốc quỹ phòng vệ Jim Cramer, thậm chí còn có thêm nhà đầu tư nổi tiếng Michael Burry - một nhà đầu tư của GameStop. "Chúng ta đang chứng kiến một hiện tượng tôi chưa từng thấy", ông Jim Cramer bình luận. "GameStop có thể chỉ là bước đầu. Thật điên rồ", ông cảm thán.

Hàng loạt người dùng Reddit đã tạo nhu cầu giả, đẩy giá cổ phiếu GameStop lên cao. Ảnh: Reuters.

Mất hàng tỷ USD

Mọi chuyện bắt đầu vào tuần trước, khi một diễn đàn thảo luận về chứng khoán r/WallStreetBets trên Reddit muốn đẩy cổ phiếu của công ty trò chơi lên cao. Trong khi Phố Wall đặt cược vào sự trượt dốc của GameStop, các nhà đầu tư WallStreetBets tin rằng họ sẽ thúc đẩy sự phục hồi bằng cách đặt lệnh mua ồ ạt. Kết quả là cổ phiếu GameStop tăng hơn 822% từ 17,25 USD/cổ hồi đầu năm lên 159,18 USD ngày 25/1.

Sau khi sụt giảm gần 50%, cổ phiếu bật tăng về 147,98 USD hôm 26/1. Sau một tweet của CEO Tesla Elon Musk, giá GameStop tăng thêm 40%. Hôm 27/1, cổ phiếu đóng cửa ở mức giá 347,51 USD. Một ngày sau đó, giá có thời điểm nhảy vọt lên 483 USD/cổ trước khi quay đầu giảm. Cộng đồng Reddit cũng để mắt đến BlackBerry, AMC và cố gắng thực hiện chiến lược tương tự.

Sau đó, nền tảng giao dịch Robinhood, TD Ameritrade và WeBull đã hạn chế giao dịch đối với cổ phiếu của GameStop, AMC và một số cổ phiếu biến động mạnh khác. Động thái của Robinhood ngay lập tức bị các quan chức hàng đầu của Mỹ như nghị sĩ Rashida Tlaib, Alexandria Ocasio-Cortez và Ted Cruz chỉ trích.

GameStop là một trong những nhà bán lẻ trò chơi điện tử lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, công ty đã phải vật lộn để duy trì hoạt động trong thời đại bán hàng trực tuyến. Những người dùng Reddit cho rằng các nhà đầu tư Phố Wall bán khống cổ phiếu GameStop đã mắc sai lầm lớn. Họ tạo ra nhu cầu giả đối với cổ phiếu GameStop, buộc Phố Wall phải điều chỉnh các khoản đặt cược, tạo vòng xoáy đẩy giá lên cao hơn nữa.

Những người dùng Reddit cho rằng các nhà đầu tư Phố Wall đã mắc sai lầm lớn khi bán khống cổ phiếu GameStop. Ảnh: Reuters.

Tính đến hôm 27/1, diễn đàn WallStreetBets đã có đến 3,8 triệu thành viên, tuy không thể xác định những ai đã tham gia vào các chương trình GameStop, AMC và BlackBerry.

Vậy, hoạt động bán khống đã diễn ra như thế nào? Khi một người mua cổ phiếu bình thường, họ đặt cược vào việc giá cổ phiếu sẽ tăng. Nhưng những nhà đầu tư bán khống làm ngược lại. Cụ thể, các nhà đầu tư vay cổ phiếu GameStop để bán khống. Họ kỳ vọng giá cổ phiếu giảm đi trong tương lai. Khi tới hạn, họ mua cổ phiếu với giá rẻ hơn để hoàn trả.

Như vậy, những nhà giao dịch bán khống hưởng lãi chính bằng khoản giảm giá của cổ phiếu GameStop. Nhưng nếu giá cổ phiếu tăng, họ sẽ lỗ. Do đó, khi những người dùng Reddit đẩy giá cổ phiếu tăng lên, nhóm nhà đầu tư bán khống phải mua thêm cổ phiếu để thu hẹp khoản lỗ. Chính điều này có thể đẩy giá GameStop lên cao hơn nữa, làm gia tăng xu hướng trên.

"Điên rồ và nguy hiểm"

Theo Investopedia, kể từ ngày 27/1, các nhà đầu tư bán khống có thể mất đến 5 tỷ USD khi đặt cược vào GameStop trong năm nay. Riêng hôm 29/1, cổ phiếu tăng vọt 51%, khiến nhóm này mất khoảng 1,6 tỷ USD. Từ đầu năm nay, GameStop là một trong những công ty bị bán khống nhiều nhất trên thị trường.

Một phần nguyên nhân thúc đẩy cuộc chiến này là sự phổ biến của các nhà đầu tư cá nhân. Những nền tảng giao dịch miễn phí như Robinhood đã giúp mọi người dễ dàng tham gia vào thị trường. Và mạng xã hội tập hợp họ lại, thúc giục nhau mua cổ phiếu.

Các ứng dụng giao dịch tên tuổi như Robinhood và ETrade chật vật để duy trì hoạt động trong bối cảnh nhu cầu bùng nổ. Nasdaq cũng cảnh báo rằng sẽ ngừng giao dịch đối với những cổ phiếu "bị thao túng bởi mạng xã hội". Trong khi đó, lượng truy cập vào WallStreetBets phá kỷ lục. Theo Mashable, diễn đàn thảo luận đã đạt 700 triệu lượt xem trong tuần qua.

Tuy nhiên, khi cuộc vui qua đi, GameStop sẽ trở lại là một nhà bán lẻ trò chơi điện tử hoạt động yếu kém. Tại thời điểm đó, những ai nắm giữ cổ phiếu của hãng này có thể chứng kiến giá cổ phiếu bốc hơi. "Việc này là không hề tự nhiên, điên rồ và nguy hiểm", ông Michael Burry, một nhà đầu tư nổi tiếng của GameStop, đăng trên Twitter, sau đó xóa đi.

Những nhà đầu tư Internet đổ tiền vào cổ phiếu GameStop, nhưng không dựa trên các phân tích và chiến lược truyền thống. Ảnh: Getty Images.

"Đó là một mô hình Ponzi", ông Michael Pachter, nhà phân tích ngành trò chơi điện tử tại Wedbush Securities, khẳng định. Ponzi là một hình thức lừa đảo nhằm kiếm tiền từ những nhà đầu tư mới.

Các nhà phân tích cũng đặt câu hỏi liệu nhà đầu tư Reddit có mất hàng triệu USD khi cổ phiếu GameStop rơi tự do hay không. Jaime Rogozinski, người thành lập r/WallStreetBets, cho biết cách tiếp cận của họ giống đánh bạc hơn là phân tích và chiến lược truyền thống.

Các thành viên thường khuyến khích nhau đổ tất cả tiền vào cổ phiếu, đẩy giá lên hoặc xuống. Giờ đây, những người dùng vẫn cổ vũ nhau mua và nắm giữ nhiều cổ phiếu GameStop hơn.

"Mẹ tôi nói rằng đã đến lúc bán cổ phiếu. Tôi có nên tìm một người mẹ mới không?", một người dùng Reddit đăng tải trò đùa về cổ phiếu GameStop. "Câu trả lời là có", một người dùng khác trả lời.

Thảo Cao