Cuộc đời thứ hai của những cuốn sách

Ảnh minh họa. Nguồn: Amreading.

Công ty Open Road Integrated Media mới đây vừa áp dụng công nghệ học máy vào trong việc khoanh vùng đối tượng độc giả tiềm năng. Nhờ đó, các ấn phẩm từng bị nhiều nhà xuất bản bỏ rơi nay sẽ có cơ hội được đến với đúng người có nhu cầu tìm kiếm chúng. Amanda “Binky” Urban giám đốc của CAA cho biết: “Công nghệ của Open Road đã được chứng minh là có thể nâng cao doanh số bán các cuốn sách đã xuất bản trước đó".

Khi sách cũ kết hợp với công nghệ mới

Theo quy trình làm việc truyền thống, các nhà xuất bản sẽ dồn sự chú ý vào tiếp thị các ấn phẩm mới. Khi chúng ra mắt được một thời gian, biên tập viên phải tiếp tục khai thác thêm nhiều bản thảo. Bất kể số sách trước hấp dẫn như nào, họ vẫn phải xuất bản thêm những ấn phẩm khác. Vì vậy, có nhiều cuốn sách đã gần như rơi vào quên lãng. Chỉ có số ít trong đó nổi lên nhờ một lần tình cờ xuất hiện trong các bộ phim truyền hình hoặc mạng xã hội.

Cuốn Stone Maidens của Lloyd Devereux Richards (Vermont, Mỹ) là một ví dụ. Tác giả đã cho ra mắt cuốn sách này 14 năm trước nhưng công chúng không hề chú ý đến. Phải cho đến khi con gái của ông Richards, Marguerite đăng tải video giới thiệu câu chuyện của bố mình lên mạng xã hội TikTok vào ngày 8/2, cuốn sách mới leo lên hạng 12 trong danh sách bestseller của Amazon.

Nhà văn Winston Groom (tác giả cuốn Forrest Gump) có cuốn sách 1942: The Year That Tried Men's Souls được tái bản trong dự án của Open Road. Ảnh: Karim Shamsi-Basha/Alabama NewsCenter.

Độc giả bắt đầu mua cuốn sách và nhận thấy nội dung của Stone Maidens khá hấp dẫn. Họ cho rằng có thể do thiết kế của nó không bắt mắt vào thời điểm ra mắt nên không tạo được sức hút với khách hàng.

Vì vậy, công ty Open Road Integrated Media đang cố gắng đem trở lại những cuốn sách bị quên lãng như Stone Maidens. Thêm vào đó, đội ngũ tiếp thị của công ty sẽ áp dụng thêm công nghệ học máy để cuốn sách đến đúng đối tượng phù hợp.

David Steinberger, giám đốc điều hành của Open Road, cho biết: “Khai thác bản thảo cũ là một lối đi ngược lại với ngành xuất bản hiện nay. Tuy nhiên, nếu thử kết hợp với công nghệ học máy, chúng hoàn toàn có thể đem lại những kết quả kinh ngạc".

Cụ thể, công nghệ học máy sẽ quét toàn bộ nội dung trên không gian mạng để tìm mọi bài viết, từ ngữ đề cập đến tên sách. Chẳng hạn các bài đánh giá, bài đăng trên mạng xã hội và trang web bán lẻ... Sau đó, AI sẽ tạo đề xuất tiếp thị cho cuốn sách đó. Chương trình cũng được thử nghiệm trên các trang web bán lẻ bằng cách điều chỉnh từ khóa để sách xuất hiện trong kết quả tìm kiếm.

Steinberger cho biết rằng trung bình, Open Road có thể tăng gấp đôi doanh số bán các tựa sách nằm trong danh sách cũ mà nó quảng cáo. Doanh thu của 1942: The Year That Tried Men's Souls (Winston Groom) đã tăng hơn gấp đôi lên 35.000 cuốn sách điện tử kể từ khi Open Road ra mắt. The Home Place: Memoirs of a Colored Man (J. Drew Lanham) đã bán được hơn 15.000 cuốn sách điện tử, gấp đôi doanh số trước đó.

Bài toán thẩm định chất lượng bản thảo cũ

Không chỉ Open Road, một số đơn vị trước đó cũng tạo nên các diễn đàn, website, thực hiện số hóa tư liệu để đem đến cho các cuốn sách cũ một cuộc đời thứ hai.

Forgotten Books là một công ty tại Anh đã dành nhiều năm số hóa các tư liệu cũ để đọc trực tuyến. Hiện đơn vị đã sưu tầm được 1.294.136 cuốn sách, thư từ, tiểu luận giá trị bị quên lãng trước đó. Tuy nhiên, đơn vị này đang gặp chỉ trích từ độc giả vì tính phí với những nội dung miễn phí. Đặc biệt là các cuốn sách có thể dễ dàng truy cập miễn phí trên không gian mạng.

Cùng đó là một làn sóng hoài nghi về chất lượng của các ấn bản cũ. Bên cạnh những tác phẩm chất lượng vẫn có rất nhiều cuốn sách bị loại bỏ vì lỗi lầm trong khâu biên tập hoặc dịch thuật. Thách thức của việc đem lại cuộc đời thứ hai cho các cuốn sách cũ không chỉ nằm ở việc tìm ra được đối tượng cần mua mà còn là thẩm định được chất lượng của chúng.

Các cuốn sách được đánh giá trên Neglected Books. Nguồn: Neglected Books.

Neglected Books là một trang chuyên đánh giá các cuốn sách cũ đã bị các nhà xuất bản quên lãng. Theo Brad Bigelow (người đại diện trang web), nguyên nhân các cuốn sách có thể biến mất trên thị trường sau thời gian ra mắt là bởi không phù hợp thị hiếu công chúng và xu hướng phê bình đương đại. Đây là một trang web mở để mọi người đánh giá các cuốn sách cũ. Có nhiều ấn bản từ đầu thế kỷ 20 được độc giả giới thiệu.

Chỉ cần lấy tên một vài cuốn sách, search trên công cụ tìm kiếm, hầu như chỉ còn những ấn bản in lần đầu trên các trang thương mại điện tử như Etsy, Ebay, Amazon... Có rất nhiều cuốn sách hoàn toàn có thể trở lại thị trường. Hướng đi của Open Road có thể mở ra một con đường mới cho ngành xuất bản, thay vì hướng về tương lai, quá khứ cũng là một miền đất hứa hẹn nhiều tiềm năng.

Đức Huy