Dải Gaza: Hòa bình 'mong manh' nhưng nhiều triển vọng

Người dân Palestine xuống đường “ăn mừng” sau khi lệnh ngừng bắn tại dải Gaza được công bố vào đầu tuần này. Ảnh: Reuters

Từ đầu tuần này, một thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Phong trào thánh chiến Hồi giáo (PIJ) trên dải Gaza đã chính thức có hiệu lực, sau khi xung đột leo thang nghiêm trọng trong khoảng 3 ngày vào tuần trước gây nhiều thương vong và thiệt hại vật chất to lớn.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres mới đây đã hoan nghênh lệnh ngừng bắn và nhấn mạnh, các hành động thù địch tại khu vực này đã làm trầm trọng thêm tình trạng khẩn cấp về nhân đạo. Người đứng đầu Liên hợp quốc đồng thời kêu gọi tất cả các bên tuân thủ lệnh ngừng bắn, cùng hướng tới hòa bình, ổn định. Ông Guterres cũng cho biết, Liên hợp quốc tái khẳng định cam kết ủng hộ giải pháp hai nước dựa trên các nghị quyết của Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế và các thỏa thuận đã đạt được trước đó.

Cùng chung lời hoan nghênh, Tổng thống Mỹ Joe Biden đánh giá, lệnh ngừng bắn đã giúp chấm dứt chuỗi ngày xung đột vừa qua khiến hàng chục người Palestine thiệt mạng. Đồng thời tạo ra những tín hiệu tích cực ban đầu cho nỗ lực đạt được hòa bình, ổn định tại khu vực. Ông Biden khẳng định, Mỹ sẵn sàng làm việc cùng Israel, Palestine và các bên liên quan để thúc đẩy một giải pháp nhanh chóng chấm dứt hẳn các mối nguy hại tiềm tàng. Trước mắt, Mỹ kêu gọi các bên tuân thủ lệnh ngừng bắn và đảm bảo cho hoạt động cung cấp nhiên liệu cũng như viện trợ nhân đạo tại dải Gaza diễn ra thuận lợi sau khi xung đột lắng xuống.

Cộng đồng quốc tế cũng dành nhiều lời ca ngợi nỗ lực của Ai Cập, đặc biệt là Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah El-Sisi trong việc phối hợp chặt chẽ với Liên hợp quốc nhằm giúp các bên đạt được lệnh ngừng bắn, khôi phục ổn định ở dải Gaza, hướng tới một môi trường an toàn, ổn định và phát triển thịnh vượng.

Theo giới quan sát an ninh khu vực, dải Gaza tồn tại nhiều mối nguy hại về xung đột. Kể từ cuộc chiến kéo dài 11 ngày vào tháng 5 năm ngoái, những bất ổn sau đó vẫn tồn tại “âm ỉ” và leo thang thành xung đột gay gắt đỉnh điểm trong tuần trước. Ước tính sơ bộ, xung đột trong khoảng 3 ngày đã khiến khoảng 44 người Palestine người tử nạn và khoảng 360 người bị thương. Các cửa ngõ vào dải Gaza bị phong tỏa, người dân phải đối mặt với tình trạng thiếu điện và thiếu các nguồn cung thiết yếu. Cùng với đó, hàng trăm ngôi nhà, tòa nhà đã bị phá hủy hoặc hư hỏng khiến hàng nghìn người Palestine sống trong cảnh “màn trời chiếu đất”.

Cũng theo giới quan sát, việc các bên đạt được thỏa thuận ngừng bắn chưa hẳn có thể đảm bảo xung đột không tái diễn. Trên thực tế, các bên dù nhất trí ngừng bắn nhưng cũng đi kèm tuyên bố rằng, bên nào vi phạm lệnh ngừng bắn này, phía đối địch sẽ đáp trả gay gắt. Đây là yếu tố cho thấy, số phận của thỏa thuận ngừng bắn vừa đạt được vẫn đang rất mong manh. Dẫu vậy, ở góc độ tích cực, giới quan sát nhìn nhận, sau khi xung đột leo thang, việc các bên chấp thuận ngừng bắn cũng ít nhiều cho thấy thái độ thiện chí và hạn chế việc sử dụng vũ lực để giải quyết bất đồng.

Nhiều nhà quan sát an ninh khu vực đánh giá, trước mắt, các bên đều coi trọng việc hỗ trợ nhân đạo cho người dân tại khu vực và thực tế những ngày đầu tuần qua, các hoạt động viện trợ đều được triển khai thuận lợi. Đây cũng là một tín hiệu tốt củng cố cho niềm tin về việc dải Gaza trong thời gian tới sẽ ổn định và an toàn hơn.

Dẫu vậy, ngừng bắn và thúc đẩy hoạt động nhân đạo chỉ là những động thái tích cực trước mắt. Trong khi đó, việc giải quyết căn bản lợi ích của các bên liên quan được nhìn nhận là cách duy nhất để dải Gaza chấm dứt hẳn xung đột. Đây sẽ là bài toán khó, đòi hỏi phải có thêm nhiều thời gian và thêm nhiều nỗ lực hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế.

Thanh Trúc