Đánh giá tác động của một số chính sách trong xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi)

Tuyến cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ hướng vào trung tâm Thủ đô Hà Nội. Ảnh: Phạm Kiên - TTXVN

Ngày 20/5, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội phối hợp với Viện Nghiên cứu Phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội tổ chức Hội thảo "Đánh giá tác động của một số chính sách trong hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi)".

Hội thảo này là cơ hội để giới trí thức, khoa học Thủ đô trao đổi, thảo luận, phân tích, dự báo tác động tích cực, tiêu cực của một số chính sách đề xuất trong hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi), góp phần thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TU ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị về "Phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045", xây dựng Thủ đô "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại".

Tại hội thảo, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội - Tiến sĩ Lê Xuân Rao cho biết, qua hơn 8 năm thực hiện, Luật Thủ đô đã đạt được nhiều kết quả trong thực tiễn, song cũng bộc lộ một số tồn tại và yêu cầu mới trong bối cảnh mới.

Thành ủy, HĐND, UBND thành phố đã có kế hoạch đánh giá kết quả thi hành luật và nghiên cứu đề xuất chính sách lập hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi).

Tiến sĩ Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam đánh giá, chính sách phát triển, cải tạo, chỉnh trang đô thị có tác động đến nhiều lĩnh vực, ngành và được quy hoạch cụ thể trong các điều của Luật Thủ đô 2013.

Điển hình như: Quản lý, phát triển nhà ở (3 chính sách); đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật gắn với phát triển đô thị, thương mại, công nghiệp (2 chính sách); xây dựng phát triển nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh (6 chính sách); bảo vệ, phát triển văn hóa Thủ đô (5 chính sách); tăng thẩm quyền trong xử lý vi phạm hành chính (3 chính sách); bảo vệ môi trường (4 chính sách); liên kết phát triển vùng Thủ đô (5 chính sách)...

Mặc dù vậy, Tiến sĩ Đào Ngọc Nghiêm vẫn cho rằng trong các đề xuất trên còn thiếu một số chính sách đặc thù được xác định trong định hướng phát triển Thủ đô. Đó là các chính sách về phát triển đô thị mới, đô thị vệ tinh, đô thị thông minh; phát triển hệ thống phúc lợi xã hội, nâng cao chất lượng sống của nhân dân Thủ đô; quản lý, phân bố dân số.

Mặt khác, một số đề xuất cũng cần xem xét, điều chỉnh như không nên giới hạn nội đô lịch sử bởi Hà Nội là nội đô lịch sử, trong phát triển ngoài nội đô lịch sử còn nhiều khu vực cần hài hòa giữa phát triển với cải tạo, chỉnh trang, như các khu cảnh quan, thành cổ Sơn Tây, thị trấn sinh thái.

Hay phát triển hạ tầng kỹ thuật cần đảm bảo hài hòa trong phát triển đô thị, không nên quá nhấn mạnh vì thương mại công nghiệp; đề xuất liên quan đến bảo vệ môi trường cần đảm bảo thích ứng với biến đổi khí hậu…

Đáng chú ý, theo Tiến sĩ Đào Ngọc Nghiêm, liên kết vùng là chính sách có tính đặc thù với Thủ đô Hà Nội. Vì vậy, liên kết vùng không nên chỉ giới hạn trong vùng Thủ đô vì Hà Nội còn được xác định vai trò với vùng Đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc.

Luật Thủ đô 2013 có đề cập đến trách nhiệm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tại Điều 23 về chỉ đạo, điều phối cơ chế phối hợp trong vùng Thủ đô, vì vậy, trong bối cảnh giai đoạn tới rất cần có chính sách đặc thù của Thủ đô không chỉ với vùng Thủ đô (10 tỉnh, thành) mà còn với vùng Đồng bằng sông Hồng (11 tỉnh), vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ (gồm 7 tỉnh, thành phố).

"Theo chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2030, để phát triển tổng thể, hữu cơ thành một thể thống nhất các vùng nêu trên cần xác lập vai trò Thủ đô trong quy hoạch, kế hoạch phát triển vùng, liên kết các tỉnh trong vùng và điều phối phát triển kinh tế, kết cấu hạ tầng, quản lý phân bổ dân cư, phát triển đô thị bền vững", Tiến sĩ Đào Ngọc Nghiêm nhấn mạnh.

Đề cập đến phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đô thị, Tiến sĩ Trần Danh Lợi - Ủy viên Thường vụ Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội cho rằng, sau 10 năm thực hiện Luật Thủ đô, đô thị nội đô đang được phát triển theo hướng cứ có đất là xây nhà cao tầng, trung tâm thương mại, dẫn đến thành phố đang có quá nhiều tòa nhà cao tầng nhưng không gian cho đô thị phát triển bền vững như công viên, công trình công cộng, đường giao thông lại quá ít và không đạt chỉ tiêu yêu cầu.

Từ những bất cập đó, Tiến sĩ Trần Danh Lợi đề xuất phải nhanh chóng có quy hoạch cho không gian ngầm Hà Nội để kêu gọi đầu tư cho hệ thống đỗ xe.

Trước mắt, có thể làm ngay cho nơi đỗ xe tại các sân bay có thể 3 đến 5 tầng ngầm, tránh việc đỗ xe tự phát các khu vực lân cận không gian quy hoạch và phát sinh nhiều tiêu cực xã hội như sân bay Quốc tế Nội Bài, các khu vực ngầm dưới công viên trong vùng nội thành.

Đặc biệt, ga Hà Nội cần sớm được quy hoạch không gian ngầm cho các tuyến metro sao cho không gian ngầm tại đó bảo đảm không gây khó khăn cho nhau khi các tuyến trung chuyển tại đây. Bên cạnh đó, Hà Nội cần đẩy mạnh phát triển vận tải công cộng, hạn chế phương tiện ô tô, giảm phương tiện cá nhân và quy hoạch có tầm nhìn cho các bến bãi có kết nối với giao thông đối ngoại…

Giáo sư, Tiến sĩ Trần Đức Hạ - Viện trưởng Viện nghiên cứu Cấp thoát nước và Môi trường kiến nghị, trong Luật Thủ đô (sửa đổi) cần làm rõ nguyên tắc tiếp cận để quản lý bền vững tài nguyên và bảo vệ môi trường nước, tạo điều kiện để xây dựng một kế hoạch tổng hợp quản lý hệ thống nước bền vững cho Hà Nội với đa mục tiêu: Bảo đảm cấp nước bền vững, bảo vệ môi trường và vòng tuần hoàn nước tự nhiên, đáp ứng các mục tiêu phát triển kinh tế -xã hội và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Các giải pháp quản lý tài nguyên nước (trung hạn và dài hạn) dựa trên các yêu cầu về quy hoạch, điều kiện tự nhiên, đặc điểm kinh tế - xã hội, có tính đến sự biến đổi khí hậu…

Cũng tại hội thảo, Viện Nghiên cứu Phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội tiếp thu nhiều ý kiến thảo luận của các đại biểu liên quan đến lĩnh vực y tế, giáo dục đào tạo, di sản văn hóa, nông nghiệp… và khẳng định, tất cả các ý kiến sẽ được đơn vị tổng hợp, báo cáo thành phố để Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) được xây dựng với chất lượng cao./.

Linh Khánh/TTXVN