Danh hiệu Bộ đội Cụ Hồ - nguồn mạch nguyên khí quốc gia trong thời đại Hồ Chí Minh
Việc kế thừa, xây dựng và phát triển giá trị văn hóa của danh hiệu Bộ đội Cụ Hồ - tinh hoa văn hóa giữ nước của dân tộc cho cán bộ, chiến sĩ toàn quân (đặc biệt đối với cán bộ, chiến sĩ trẻ) là yếu tố quan trọng hàng đầu để xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, ngày càng 'tinh, gọn, mạnh', xứng đáng là nguồn mạch của nguyên khí quốc gia trong thời đại Hồ Chí Minh để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa (XHCN).
Kết tinh, hội tụ và tỏa sáng vẻ đẹp phẩm chất, năng lực của hiền tài dân tộc
Trong “Bài ký đề bia Tiến sĩ khoa Nhâm Tuất”, niên hiệu Đại Bảo thứ 3 (1442) tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội), danh sĩ Thân Nhân Trung đã khẳng định nguồn sức mạnh nội sinh của dân tộc ta: “Hiền tài là nguyên khí quốc gia. Nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh mà lên cao”.
Theo quan niệm xưa, hiền tài là người suốt đời chăm lo, tu dưỡng, rèn luyện phẩm hạnh đạo đức cao cả, có tài năng xuất chúng, học rộng hiểu nhiều, có chí lớn vẫy vùng dọc ngang thiên hạ, thường lo lắng việc núi sông bờ cõi, luôn khát khao giúp các bậc thánh đế minh quân trị nước, an dân, đem lại cuộc sống thanh bình cho sơn hà, xã tắc.
Quân đội nhân dân Việt Nam - Bộ đội Cụ Hồ là LLVT cách mạng ưu tú từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, đã kế thừa, kết tinh, hội tụ và tỏa sáng vẻ đẹp phẩm chất, năng lực truyền thống và hiện đại của hiền tài dân tộc, góp phần quan trọng làm nên nguyên khí quốc gia thời đại Hồ Chí Minh.
Lịch sử mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc cho thấy, khi gặp phải thời khắc khó khăn, vận mệnh đất nước như “ngàn cân treo sợi tóc” bởi giặc ngoại xâm hay thiên tai, nhân họa, thì những người yêu nước nhất, dũng cảm nhất và tài năng kiệt xuất nhất của đất nước sẽ tập hợp trong lực lượng đoàn kết hùng hậu của dân tộc để đánh đuổi các loại giặc, hết lòng cứu nước, cứu dân, bảo vệ sự sinh tồn và phát triển của dân tộc với tinh thần “Nhân dân bốn cõi một nhà, dựng cần trúc ngọn cờ phấp phới”, chủ trương “Đem đại nghĩa để thắng hung tàn, lấy chí nhân để thay cường bạo”, xây dựng lực lượng quân đội là “Quân điếu phạt trước lo trừ bạo” (đội quân “thương dân mà trừng phạt tội ác”) để thực hiện “việc nhân nghĩa”, hướng tới mục đích cao cả là “cốt ở yên dân” (Nguyễn Trãi).
Ngày nay, Bộ đội Cụ Hồ-LLVT cách mạng của Đảng trong thời đại Hồ Chí Minh đã kế thừa xuất sắc tinh hoa giá trị văn hóa giữ nước Việt Nam, tiếp tục phát triển trên những tầm cao mới.
Tôn vinh vẻ đẹp chính quy và sức mạnh của Bộ đội Cụ Hồ tại Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7-5-1954 / 7-5-2024). Ảnh: TUẤN HUY
Những giá trị văn hóa tiêu biểu của danh hiệu Bộ đội Cụ Hồ
Danh hiệu Bộ đội Cụ Hồ chính là biểu tượng nhân cách văn hóa sáng ngời của Bác Hồ-vị lãnh tụ vĩ đại của toàn dân tộc trong thời đại mới mà cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội ta luôn học tập, phấn đấu noi theo, quyết tâm thực hiện trọn vẹn những lời căn dặn ân cần của Bác.
Danh hiệu Bộ đội Cụ Hồ còn thể hiện tình cảm trân trọng, quý mến và niềm tin sâu sắc mà đồng bào cả nước dành cho cán bộ, chiến sĩ Quân đội ta. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, trong 80 năm qua, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Quân đội luôn xứng đáng với danh hiệu Bộ đội Cụ Hồ, ngày càng trưởng thành, lớn mạnh, vượt qua nhiều thách thức, khó khăn, gian khổ, chiến đấu và chiến thắng mọi thế lực ngoại xâm, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Vẻ đẹp nhân cách Bộ đội Cụ Hồ là biểu tượng văn hóa độc đáo của dân tộc, là đỉnh cao sáng ngời về phẩm chất đạo đức cách mạng của các quân nhân trong Quân đội nhân dân Việt Nam, là sự kết tinh tri thức khoa học và nghệ thuật quân sự tiên tiến và tinh thần chiến đấu dũng cảm, kiên cường của người lính cách mạng, sẵn sàng hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, vì hạnh phúc của nhân dân. Danh hiệu Bộ đội Cụ Hồ là sự kế thừa truyền thống văn hóa giữ nước của dân tộc, hội tụ, kết tinh và tỏa sáng cao độ giá trị văn hóa đặc sắc của Quân đội ta nói riêng, của hệ giá trị văn hóa Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh nói chung.
Giá trị văn hóa của danh hiệu Bộ đội Cụ Hồ chính là các chuẩn mực văn hóa cách mạng của Quân đội nhân dân Việt Nam trong 80 năm qua. Điều đó thể hiện ở những khía cạnh sau.
Thứ nhất, danh hiệu Bộ đội Cụ Hồ là biểu tượng sáng ngời về chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh.
Là một thiên tài chính trị và quân sự, đồng thời là nhà văn hóa kiệt xuất, Bác Hồ là người sáng lập, xây dựng, giáo dục và rèn luyện Quân đội ta, kiến tạo nên đường lối quân sự và thế trận chiến tranh nhân dân, thiết lập và phát triển hệ giá trị văn hóa giữ nước trong thời đại Hồ Chí Minh. Vượt qua mọi hy sinh, gian khổ, Bộ đội Cụ Hồ cùng nhân dân ta đã làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ “chấn động địa cầu” và tiếp theo là chiến đấu và chiến thắng giặc Mỹ xâm lược, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Hiện nay, Bộ đội Cụ Hồ tiếp tục xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh”, tiến lên hiện đại, sẵn sàng bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, “chủ động giữ nước từ khi nước chưa nguy” trong tình hình mới. Đây chính là vẻ đẹp rực rỡ của chủ nghĩa yêu nước và anh hùng cách mạng, tỏa sáng ý chí và nghị lực kiên cường, dũng cảm trong chiến đấu của các thế hệ Bộ đội Cụ Hồ trong tiến trình cách mạng Việt Nam.
Thứ hai, danh hiệu Bộ đội Cụ Hồ là biểu tượng về phẩm chất đạo đức cách mạng của cán bộ, chiến sĩ Quân đội ta với tình cảm gắn bó sâu sắc với Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân cả nước.
Quân đội ta là sự tập hợp đông đảo những thanh niên ưu tú được giác ngộ cách mạng, xuất thân là con em của nhân dân lao động trên cả nước tham gia LLVT của Đảng, quyết tâm phấn đấu thực hiện lý tưởng cách mạng mà Đảng, Bác Hồ, Quân đội và toàn thể nhân dân hướng đến, luôn phấn đấu xứng danh là Bộ đội Cụ Hồ. Năm 1954, tại đền Giếng, Khu di tích lịch sử Đền Hùng (Phú Thọ), kế thừa, tiếp nối truyền thống “Tướng sĩ một lòng phụ tử, hòa nước sông chén rượu ngọt ngào” (Bình Ngô Đại cáo, Nguyễn Trãi), trong tư cách là vị lãnh tụ tối cao của đội quân cha-con thời đại mới, Bác Hồ đã căn dặn cán bộ, chiến sĩ Quân đội ta: “Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.
Trải qua các cuộc kháng chiến anh dũng của dân tộc, cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội đã và đang phát huy cao nhất tinh thần của Bộ đội Cụ Hồ, quyết tâm chiến đấu “vì nhân dân quên mình, vì nhân dân hy sinh”. Đó là mệnh lệnh của trái tim, là vẻ đẹp phẩm chất đạo đức cách mạng của Bộ đội Cụ Hồ trên khắp mọi miền đất nước.
Thứ ba, danh hiệu Bộ đội Cụ Hồ là biểu tượng chân lý chính nghĩa sáng ngời của dân tộc ta và tinh thần nhân văn, nhân đạo, hòa bình, hữu nghị của văn hóa Việt Nam trong thời đại ngày nay.
Trong suốt chiều dài lịch sử cách mạng, với vẻ đẹp giá trị văn hóa Bộ đội Cụ Hồ biểu hiện ở tư thế chính nghĩa, tinh thần nhân văn, nhân đạo cao cả, coi trọng tình hữu nghị giữa các dân tộc, Quân đội ta đã quyết tâm chiến đấu để bảo vệ độc lập, tự do của Tổ quốc, bảo vệ hòa bình của đất nước, vì hạnh phúc của nhân dân, tích cực góp phần giữ gìn hòa bình tại khu vực Đông Nam Á và trên thế giới.
Trải qua các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, tham gia chiến đấu chống kẻ thù chung của 3 nước Đông Dương là thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, cán bộ, chiến sĩ Quân đội luôn nêu cao phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, tình nguyện làm nghĩa vụ quốc tế giúp nhân dân Lào và Campuchia. Nhân dân xứ sở chùa tháp đã trìu mến ngợi ca, gọi Quân đội ta là “đội quân nhà Phật”. Trên thế giới, hiếm thấy một đội quân nào anh dũng, yêu nước, nhân văn cao cả, lại được nhân dân trong nước cũng như nước bạn tin tưởng tuyệt đối như vậy. Thời gian gần đây, cán bộ, chiến sĩ Quân đội ta còn tích cực tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, lan tỏa vẻ đẹp, giá trị văn hóa Bộ đội Cụ Hồ cũng là vẻ đẹp văn hóa dân tộc Việt Nam trên thế giới trong sự yêu mến, khâm phục và ủng hộ của nhân loại.
Tiếp tục phát huy tinh hoa giá trị văn hóa Bộ đội Cụ Hồ trong thời kỳ mới
Ngay sau khi thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân từ năm 1944, Đảng và Bác Hồ đã nêu rõ: LLVT cách mạng của ta có hai nhiệm vụ chính trị và quân sự, văn võ phải song toàn, “người trước, súng sau”, bởi lẽ khi con người có phẩm chất đạo đức cách mạng, lý tưởng chính trị cao đẹp và trí tuệ khoa học thì sẽ quyết định việc sử dụng thành công vũ khí trong chiến đấu. Đây chính là khởi nguồn giá trị văn hóa Bộ đội Cụ Hồ-dòng chảy tinh thần mãnh liệt, trong trẻo lan tỏa, thấm sâu vào tâm hồn, trí tuệ và dũng khí của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ, góp phần quan trọng quyết định mọi chiến thắng của Quân đội ta.
Ngày nay, giá trị văn hóa Bộ đội Cụ Hồ vẫn được biểu hiện vô cùng sinh động trong tình yêu quê hương, đất nước tha thiết, yêu dân tộc, yêu nhân dân, tinh thần nhân văn, nhân đạo cao cả, tinh thần quốc tế trong sáng, sự thông minh, sáng tạo trong luyện tập và chiến đấu, ý chí và nghị lực kiên cường vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, tinh thần xả thân, quyết tâm bảo vệ nhân dân, bảo vệ Đảng, bảo vệ thành quả của sự nghiệp đổi mới, sẵn sàng chiến đấu vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Giá trị văn hóa Bộ đội Cụ Hồ còn được thể hiện ở tinh thần ham học hỏi, cầu thị, khát vọng vươn lên chiếm lĩnh những tri thức khoa học-công nghệ mới về quân sự, chính trị, kiến thức khoa học quân sự trong tác chiến hiện đại, khả năng làm chủ vũ khí, khí tài hiện đại để chiến đấu có hiệu quả.
Thời gian qua, các thế lực thù địch, phản động đã và đang thực hiện nhiều âm mưu xảo quyệt, thâm độc chống phá cách mạng Việt Nam như: Thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, “chiến tranh tâm lý”, xuyên tạc, bịa đặt thông tin trên mạng xã hội hòng gây ra sự “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, kích động chia rẽ mối quan hệ quân dân, âm mưu thúc đẩy “phi chính trị hóa” Quân đội, hòng làm thoát ly sự lãnh đạo của Đảng với Quân đội. Bởi vậy, nhiệm vụ kiên quyết ngăn chặn và làm thất bại mọi âm mưu của các thế lực thù địch, phản động cần phải được coi là yêu cầu chính trị trọng tâm, hàng đầu, thường xuyên và có hiệu quả đối với Quân đội hiện nay.
Để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đó, đi đôi với nhiệm vụ đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao về khoa học quân sự, quốc phòng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, thì việc kế thừa, xây dựng và phát triển giá trị văn hóa của danh hiệu Bộ đội Cụ Hồ-tinh hoa văn hóa giữ nước của dân tộc truyền thống và hiện đại cho cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân (đặc biệt đối với cán bộ, chiến sĩ trẻ) là yếu tố quan trọng hàng đầu để xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, ngày càng “tinh, gọn, mạnh”, xứng đáng là nguồn mạch vĩ đại của nguyên khí quốc gia trong thời đại Hồ Chí Minh để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN, vì một nước Việt Nam cường thịnh, phồn vinh, vì hạnh phúc của nhân dân, tích cực góp phần bảo vệ hòa bình thế giới.
