Đặt máy tạo nhịp cho bé 40 ngày tuổi bị block nhĩ thất, suy tim nặng

Trong chuyến đi khám ở Bệnh viện đa khoa khu vực Ngọc Lặc (Thanh Hóa) vào ngày 27/8/2023 vừa qua, các bác sĩ, điều dưỡng tiếp nhận một trường hợp vô cùng đặc biệt đến khám. Người bố gầy, đen đúa, người mẹ bước chân tập tễnh (do tai nạn lao động) bế theo một em bé mới vài chục ngày tuổi nhưng nhẹ cân, tím tái và hơi thở yếu ớt…

Em bé 40 ngày tuổi được đặt máy tạo nhịp thành công.

Đó là trường hợp của con anh Phạm Văn Phương (24 tuổi, ở Khu Cốc, thị trấn Hồi Xuân, Quan Hóa, Thanh Hóa). Anh cho biết, gia đình ở cách huyện Ngọc Lặc 70 cây số, đi lại khó khăn nhưng nghe tin có đoàn công tác của các bác sĩ Trung tâm tim mạch, Bệnh viện E về khám sàng lọc tim bẩm sinh cho trẻ em, vợ chồng anh “khăn gói” tìm đến các bác sĩ để tìm sự sống cho con.

Hoàn cảnh gia đình của anh Phạm Văn Phương vô cùng khó khăn. Anh mồ côi mẹ từ nhỏ, bố đi vợ để anh lại bà ngoại nuôi nấng từ bé. Cả hai vợ chồng đều làm thợ hồ, nhưng không may người vợ bị tai nạn lao động gãy chân, phải nghỉ việc nhiều tháng nay, thu nhập cả gia đình trông chờ vào người chồng với mức lương chỉ vỏn vẹn 7 triệu đồng.

Nếu không kịp thời đặt máy tạo nhịp, tình trạng rối loạn nhịp tim nặng, bé có thể bị suy tim và có thể phải thở máy bất kỳ lúc nào.

Trong quá trình người vợ mang thai ở tuần thứ 28, trong lần siêu âm các bác sĩ đã nghi ngờ thai nhi có dấu hiệu bất thường. Hai vợ chồng gom góp toàn bộ số tiền dành dụm lên Bệnh viện Phụ sản Trung ương khám tầm soát thai kỳ. Tại đây, các bác sĩ chẩn đoán thai nhi mắc tim bẩm sinh. Hai vợ chồng không hiểu hết về căn bệnh này nên xin đình chỉ thai nghén nhưng các bác sĩ giải thích với sự tiến bộ của y học hiện nay, căn bệnh tim bẩm sinh của con có thể chữa trị được sau khi sinh ra.

Và hành trình đi tìm lại nhịp đập trái tim cho con của đôi vợ chồng trẻ bắt đầu từ đây…

Người mẹ phải chỉ định mổ lấy thai. Khi mới sinh ra, đứa trẻ nhẹ cân, tím tái, hơi thở thoi thóp… với căn bệnh tim bẩm sinh phức tạp đe dọa tính mạng, các bác sĩ hồi sức cho con ngay sau khi sinh. Các bác sĩ khuyên gia đình đưa con lên Hà Nội điều trị nhưng gia đình không có điều kiện nên đã “xin” con về…

Thông qua chương trình Trái tim cho em, các bác sĩ Trung tâm tim mạch, Bệnh viện E đã khám lại cho con với chẩn đoán bị dị tật tim bẩm sinh: block nhĩ thất cấp III, nhịp tim chậm (trung bình 42 lần/phút), không đồng bộ. Trong khi bình thường tâm thất và tâm nhĩ của trẻ sơ sinh đập cùng 1 nhịp và dao động từ 120-160 lần/phút.

Các bác sĩ Trung tâm tim mạch, Bệnh viện E xác định đây là ca bệnh nặng, nguy cơ tử vong cao, với tình trạng rối loạn nhịp tim nặng, dẫn đến mức độ suy tim nguy hiểm, con có thể phải thở máy bất kỳ lúc nào. Các bác sĩ đánh giá, bệnh nhi cần được can thiệp đặt máy tạo nhịp cấp cứu càng sớm càng tốt. Ngay lập tức, gia đình được theo đoàn công tác của Trung tâm tim mạch, Bệnh viện E lên Hà Nội để được can thiệp, mặc dù gia đình không có kinh phí cho ca can thiệp này.

ThS.BS Nguyễn Bá Phong - Khoa Phẫu thuật tim trẻ em, Trung tâm tim mạch, Bệnh viện E- người trực tiếp thực hiện ca can thiệp đặt máy tạo nhịp cho con, cho hay, trước khi tiến hành ca phẫu thuật này, các bác sĩ phải tiến hành hội chẩn siêu âm tim với 3 bác sĩ để đánh giá các cấu trúc tổn thương trong tim, và hội chẩn với ekip về nhịp học để lên phương án mổ đặt máy tạo nhịp vĩnh viễn cho cháu bé. Bởi vì, ngoài rối loạn nhịp tim nặng, hiện tại, tim của bé còn bị thông liên nhĩ kích thước lớn nhưng có thể chưa cần phẫu thuật cấp cứu. Các bác sĩ sẽ phẫu thuật “vá” thông liên nhĩ sau khi nhịp tim con ổn định và đánh giá sự phục hồi chức năng tim của con tốt hơn.

ThS.BS Nguyễn Bá Phong chia sẻ, do cơ thể của bé còn quá nhỏ (3,2kg) nhưng lại trong tình trạng suy tim nặng, buồng tim trái giãn lớn là 1 yếu tố khó của ca mổ, hơn nữa với tình trạng trẻ suy sinh dưỡng và cân nặng nhỏ như vậy thì việc đặt máy tạo nhịp ở vị trí nào, lựa chọn đường mổ ra sao (vì bé bị lõm ngực) đều là những vấn đề mà các bác sĩ phải tính toán rất cẩn thận và chi tiết.

Ngay khi mở lồng ngực bộc lộ được quả tim, một điện cực tạo nhịp nhanh chóng được các bác sĩ đặt vào bề mặt tim của bé và kích thích quả tim đập trở lại trong sự vui sướng thầm lặng của cả kíp phẫu thuật. Bước tiếp theo, các bác sĩ phẫu thuật tim nhẹ nhàng và thận trọng bóc tách thành bụng mỏng như bản giấy để tạo một ổ chứa vừa đủ máy tạo nhịp. Như vậy, qua 1 đường mổ ở dưới nách bên trái (không cần cưa xương ức như phương pháp mổ kinh điển), ekip phẫu thuật đã thực hiện được cả 2 việc là đặt điện cực vào tim cho bé và cấy máy vào tổ chức thành bụng, bé được phẫu thuật thành công với đường mổ rất đẹp.

Sau 3 ngày thở máy tại Khoa Hồi sức Ngoại Tim mạch, bệnh nhi đã được rút bỏ máy thở.

Thanh Xuân