Đầu xuân đi lễ Chùa Hà

Đi lễ chùa đầu năm vốn là một hoạt động không thể thiếu của mỗi người dân dịp Tết đến, xuân về. Phong tục này đã trở thành một nét đẹp văn hóa tâm linh trong đời sống mỗi người Việt Nam. Và với chùa Hà, mỗi lần Xuân về, không ít bạn trẻ lại đến đây với hy vọng cầu được tình yêu đích thực. Đây không phải là hoạt động mê tín, dị đoan mà đã trở thành nét văn hóa được giới trẻ đón nhận, như một khát khao cho một tình yêu đích thực.

Nhiều người trẻ tìm đến chùa Hà cầu duyên với niềm tin về hạnh phúc lứa đôi (Ảnh:K.T)

Có mặt tại chùa Hà cận ngày Lễ tình nhân (Valentine) bạn Nguyễn Anh Thư (18 tuổi, sinh viên năm nhất Đại học Giao thông vận tải Hà Nội) chia sẻ: “Em nghe nói đến chùa Hà cầu duyên rất thiêng, vì vậy em cùng vài người bạn đã đến đây cầu mong trong năm mới mình sẽ gặp may mắn trong chuyện tình cảm”.

Chùa Hà vốn có tên chữ là Thánh Đức tự, cùng với Đình Bối Hà lập thành cụm di tích Đình - Chùa Hà, thuộc thôn Trung, phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội. Cũng như nhiều ngôi chùa cổ quanh vùng, trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, hiện nay, chùa Hà vẫn còn mang nhiều tàn tích của nét đẹp cổ xưa.

Ngoài cùng là cổng Tam quan xây hai tầng có hệ thống cầu thang lên ở phía trái. Chùa chính kết cấu kiểu chữ Đinh có Tiền đường và Thượng điện, tam bảo năm gian rộng. Đức Ông chùa Hà rất linh thiêng nên dân quanh vùng có câu “Đức Ông chùa Hà, Đức Bà chùa Hương”. Phía sau chính điện của chùa là Điện Mẫu. Kiến trúc Điện Mẫu bao gồm phía trước là phương đình, phía sau là Thần điện. Gian chính giữa đặt Mẫu Thượng Thiên trang phục màu đỏ, bên trái là tượng Mẫu Thượng Ngàn trang phục màu xanh, bên phải là tượng Mẫu Thủy trang phục màu trắng, ngoài ra còn có tượng các ông hoàng, bà chúa, tượng cô cậu khác.

Chùa Hà cũng là một trong những ngôi chùa không có sư trụ trì mà được trông nom bởi người dân trong phường. Ông Vũ Văn Đại – Một người trong Ban quản lý chùa Hà cho biết: “Chùa Hà từ xưa đến nay được coi là một trong những điểm đến thiêng liêng mỗi dịp Tết đến, Xuân về. Người ta cho rằng, đi lễ chùa Hà đầu năm không đơn giản chỉ là để ước nguyện, mà đó còn là khoảnh khắc để con người hòa mình vào chốn tâm linh, bỏ lại phía sau bao vất vả trong cuộc mưu sinh. Về nơi cửa Phật, giữa không gian thanh tịnh mỗi người sẽ cảm thấy lòng mình trở nên nhẹ nhàng, thanh thản hơn”.

Cũng theo ông Đại, cả trong sách vở lẫn dân gian đều không lưu truyền một sự tích, câu chuyện nào gắn địa danh chùa Hà với tình duyên đôi lứa. Thế nhưng, chùa Hà vẫn thu hút mọi người tới đây cầu duyên như một thói quen chỉ bởi tiếng lành đồn xa, người ta đến lễ, thấy ứng nghiệm thì truyền tai nhau, người này mách nhỏ người kia, vậy là thành tục lệ.

Liên quan đến lịch sử hình thành ngôi Chùa này, có hai truyền thuyết. Theo truyền thuyết thứ nhất, Chùa có từ thời vua Lý Thánh Tông (1054 – 1072). Khi ấy nhà Vua đã ngoài 40 tuổi mà chưa có con nên đi đến một ngôi chùa trên vùng Dịch Vọng ngày nay để cầu tự, sau đó sinh ra Thái tử Càn Đức, sau này lên ngôi lấy hiệu là Lý Nhân Tông. Ngôi chùa nhà vua đến về sau đổi tên thành chùa Thánh Chúa. Trên đường về nhà vua lại ghé thăm một ngôi chùa khác và ban tiền để sửa chùa. Ngôi chùa này chính là chùa Hà và do vậy mà chùa mang tên chữ là: Thánh Đức tự”.

Thuyết khác lại nói rằng, ngôi Chùa này dựng lên từ thời vua Lê Thánh Tông (1460 - 1497) để nhà Vua tỏ lòng biết ơn đối với các đại thần Nguyễn Trãi, Nguyễn Xí, Đinh Liệt vì đã phế bỏ Nghi Dân và giúp mình lên ngôi vua (năm 1460). Trải qua bao thời kỳ lịch sử, chùa Thánh Đức đã bị phá hủy nhiều lần. Đến đời vua Lê Hy Tông (1675 -1705) có hai người quê làng Thổ Hà tỉnh Bắc Giang sang ở chùa để bán các đồ gốm sứ ở chợ trong và ngoài thành Thăng Long.

Nhờ buôn bán phát đạt, hai gia đình này tình nguyện công đức số tiền lớn cùng nhân dân trong xóm xây dựng lại chùa với quy mô lớn bằng gạch ngói vào năm Chính Hòa (1680). Từ đó hai làng Thổ Hà và Dịch Vọng Trung kết nghĩa, đặt tên xóm có ngôi chùa là Bối Hà và chùa có tên nôm là chùa Hà.

Chùa Hà cũng như nhiều ngôi chùa khác ở miền Bắc đều có nhiều ban bệ, mỗi ban lại có một khác biệt trong vật phẩm dâng cúng, linh ứng với một lời khấn nguyện khác nhau: lễ Phật xin bình an, lễ Đức Ông cầu tài lộc, lễ Đức Thánh Hiền xin trí tuệ, học hành giỏi giang, lễ Địa Tạng xin âm phần êm ả, lễ Mẫu xin nhân duyên đẹp lòng. Lễ vật tùy tâm mà bày biện, nhưng mâm lễ xin duyên chẳng thể thiếu hoa hồng, túi muối. Hoa hồng tượng trưng cho tình yêu, túi muối thể hiện tình yêu đôi lứa khăng khít, mặn nồng.

Từng gắn bó với chùa Hà hàng chục năm liền, một bà vãi trong chùa chuyện trò rằng, bà đã gặp đủ các câu chuyện về tình duyên. Có người mấy năm liền trong tình trạng “phòng không” nên đến Chùa Hà cầu duyên, thời gian sau có liền, nhiều lần sau đó vẫn đến để tạ ơn. Lại có chị “chắc như đinh đóng cột” rằng mình đã cưới được mấy năm, thường xuyên đến chùa Hà cầu xin cho nên vợ chồng, con cái, sống bao nhiêu năm rất hạnh phúc.

Trong số những người đi chùa Hà, có những người tháng nào cũng đến chùa vài đôi lần. Chia sẻ câu chuyện của mình, chị Bích (35 tuổi, Xuân Đỉnh, Bắc Từ Liêm) cho biết, chị có thói quen đến chùa Hà đã hơn 10 năm nay. Từ lúc bắt đầu biết yêu, chị đã đến lễ chùa Hà để cầu xin tình yêu được bền chặt. Đến lúc lấy được nhau, chị đến cầu xin vợ chồng sống với nhau đầu bạc răng long. Thế nhưng tình duyên đứt đoạn, khi 2 vợ chồng chia tay, chị vẫn đến chùa để cầu xin đau khổ nhanh qua đi để tìm một hạnh phúc mới.

“Trong cuộc sống, việc gặp gỡ nhau, quý mến nhau, yêu thương nhau, hợp hay tan, căm ghét, giận dỗi nhau, chia tay hay quyến luyến... đều có nhân duyên của nó cả. Tôi cho rằng, đến chùa Hà cầu duyên, ấy là cầu cho an lành, cho những mối nhân duyên đẹp đẽ, những người tử tế, tâm đầu ý hợp mà chúng ta có thể gặp gỡ trong đời chứ không phải xin được “ban”. Bên cạnh đó, việc đi lễ chùa cũng củng cố thêm cho tôi niềm tin, hi vọng vào tình yêu, hạnh phúc”, chị Bích chia sẻ.

K.T