Đi xe tay ga trên đường đèo dốc - nguy hiểm hơn, cần nhiều kỹ năng hơn

Tính từ đầu năm đến nay, đã có 12 vụ tai nạn giao thông xảy ra tại bán đảo Sơn Trà (Đà Nẵng) - nơi các đoạn đường cua, dốc chiếm phần lớn. Đáng chú ý, các vụ tai nạn đều liên quan đến xe tay ga và đa phần nạn nhân là nữ. Đây chỉ là con số thống kê tại một điểm rất nhỏ ở nước ta, nơi địa hình đồi núi chiếm đến 3/4 diện tích.

Nguyên nhân chính của các vụ tai nạn này là do người điều khiển xe tay ga thiếu kỹ năng đi đường cua, dốc hoặc có thể phương tiện không đảm bảo đủ tiêu chuẩn an toàn.

Trên thực tế, đa phần xe tay ga phổ thông và cao cấp trên thị trường hiện nay đều là xe đô thị, không được khuyến khích đi đường xa hoặc đường có địa hình đặc biệt. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể vượt những chặng đèo dốc với xe tay ga nếu trang bị đủ kỹ năng cần thiết.

Tắt động cơ rồi thả dốc - sai lầm chết người

Một trong những kỹ năng đi đèo an toàn là luôn giữ một khoảng tốc độ ổn định, thường là 20-30 km/h. Khi đi đèo, nhiều người có thói quen tắt động cơ để xe trôi tự do xuống dốc rồi rà phanh nhằm tiết kiệm xăng. Đây là điều tối kỵ khi đi đèo vì vừa gây hại cho xe cũng như nguy hiểm đến người điều khiển.

Mặt khác, khi thả trôi xe trên đường dốc thì lực quán tính của xe sẽ ngày càng lớn và dẫn đến tốc độ nhanh dần lên. Khi đến khúc cua hoặc gặp phải chướng ngại vật, người điều khiển bắt buộc sử dụng phanh tay gấp vì đã không còn phanh động cơ. Đối với những xe động cơ đặt phía sau như xe tay ga, phanh gấp thường dẫn đến tình trạng đuôi xe bị văng qua một bên và xảy ra tai nạn.

Không rà phanh hoặc giữ phanh tay trong thời gian dài

Hầu hết người điều khiển xe tay ga khi đổ đèo, dốc đều giảm tốc độ bằng cách rà cả phanh trước và sau của xe trong suốt quá trình xuống dốc. Hành động này vô tình khiến cho hệ thống phanh nóng dần lên và đến một nhiệt độ nào đó, hệ thống phanh sẽ hoàn toàn mất tác dụng (hiện tượng mất phanh tạm thời).

Khi gặp tình huống mất phanh do rà phanh lâu, bạn nên tấp xe vào lề và cho hệ thống phanh "nghỉ ngơi". Sau khi nhiệt độ hạ xuống, phanh sẽ hoạt động trở lại. Dù phanh hoạt động trở lại, việc rà phanh trong thời gian dài sẽ gây hại cho piston, gây hao mòn đĩa phanh và má phanh. Thay vì sử dụng phanh tay, bạn nên sử dụng cơ chế phanh động cơ trên xe tay ga.

Sử dụng phanh động cơ thay cho phanh tay

Dù không có từng cấp số động cơ như xe số, xe tay ga vẫn có cơ chế phanh động cơ. Tuy nhiên, nhiều người vẫn lầm tưởng xe tay ga không có cơ chế phanh động cơ nên chỉ sử dụng phanh tay thông thường. Khác với xe số, xe tay ga lợi dụng độ bám của nồi để giữ xe ở một tốc độ nhất định, đủ an toàn.

Làm sao để kích hoạt chế độ phanh động cơ trên xe tay ga? Để sử dụng phanh động cơ, tốc độ của xe phải trên 15 km/h. Lúc này, bạn cần vặn nhẹ ống ga để các lá bố bung ra, xe sẽ bị ghì nhẹ lại. Khi cảm nhận được xe bị ghì lại, bạn hãy nhả ống ga ra, động cơ sẽ tiếp tục ghì bánh xe lại tương tự cách phanh động cơ trên xe số. Bằng cách giảm tốc này, người điều khiển xe tay ga có thể hạn chế được việc sử dụng phanh tay khi đổ đèo.

Chuẩn bị đầy đủ cho người và xe

Tại Việt Nam, những cung đường đèo thường gắn với những chuyến phượt của cộng đồng phượt thủ. Vì vậy, trước khi đi phượt, bạn cần kiểm tra trang bị trên xe, đảm bảo mọi thứ vẫn ở trong trạng thái vận hành tốt.

Ngoài chuẩn bị cho xe, bạn cũng cần trang bị cho chính bản thân mình. Cần đảm bảo đầy đủ các loại giấy tờ bao gồm chứng minh thư, giấy phép lái xe và giấy tờ xe. Bên cạnh đó, bạn nên trang bị các loại bảo hộ cho cơ thể như mũ bảo hiểm 3/4 hoặc mũ cả đầu, áo, quần bảo hộ, găng tay và giày.

Tuân thủ các nguyên tắc khi đi đèo

Nếu đi theo đoàn, bạn nên đi theo hàng một và tuân thủ chỉ dẫn của người trưởng đoàn. Nếu độc hành, bạn nên tuân thủ những nguyên tắc cơ bản khi đi trên đèo như không lấn làn, không vượt quá tốc độ cho phép, không vượt xe khi bị khuất tầm nhìn hoặc khi vào cua.

Trước khi vào đoạn đèo, bạn nên nghỉ ngơi khoảng 30 phút để khi vào đèo sẽ giảm bớt tình trạng "say cua". Nếu bị tình trạng này, bạn nên đỗ xe sát vào lề và nghỉ ngơi chốc lát để lấy lại sự tỉnh táo.

Minh Quân