Đinh La Thăng cho Út 'Trọc' trúng thầu thu phí cao tốc ra sao?

Ông Đinh La Thăng (cựu Bộ trưởng GTVT), Nguyễn Hồng Trường (cựu Thứ trưởng Bộ GTVT), Đinh Ngọc Hệ (tức Út "Trọc") cùng 17 đồng phạm bị đưa ra xét xử về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi và Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Trong vụ án này, ông Thăng bị cáo buộc chủ mưu, cầm đầu, chỉ đạo cho công ty của Út "Trọc" mua quyền thu phí cao tốc TP.HCM - Trung Lương, gây thiệt hại 725 tỷ đồng.

Tạo điều kiện cho Út "Trọc" trục lợi

Dự án đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương sử dụng ngân sách Nhà nước, do vậy việc bán quyền thu phí là bán tài sản Nhà nước.

Bộ GTVT được giao chủ trì xây dựng đề án bán quyền thu phí, thực hiện chuyển giao quyền thu phí để hoàn trả ngân sách Nhà nước đã đầu tư cho dự án.

Ông Đinh La Thăng tại phiên xử sáng 14/12. Ảnh: Hoàng Giám.

Tuy nhiên, khi triển khai thực hiện, bị cáo Đinh La Thăng (khi đó là Bộ trưởng Bộ GTVT) thông qua mối quan hệ quen biết từ trước, đã điện thoại cho Dương Tuấn Minh (Tổng giám đốc Tổng công ty Đầu tư phát triển và Quản lý dự án hạ tầng giao thông Cửu Long) giới thiệu Út "Trọc" tiếp cận đề án.

Theo cáo trạng, Út "Trọc" đã chỉ đạo nhân viên xây dựng hồ sơ gian dối tham gia mua đấu giá quyền thu phí. Sau khi trúng đấu giá, bị cáo này tiếp tục thực hiện các hành vi gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản Nhà nước.

Ông Thăng nắm rõ các quy định pháp luật về quản lý tài sản Nhà nước và chuyển giao quyền thu phí, nhận thức rõ đây là tài sản đặc thù có giá trị đặc biệt lớn, cần tìm kiếm đối tác có năng lực tài chính để tối ưu hóa việc bán quyền thu phí.

Song, ông đã chỉ đạo để cho công ty của Út "Trọc" là công ty đang kinh doanh thua lỗ, không có năng lực tài chính mua quyền thu phí.

Cáo trạng quy kết ông Đinh La Thăng phải chịu trách nhiệm chính về toàn bộ sai phạm của các cán bộ tại Bộ GTVT trong việc tổ chức bán đấu giá quyền thu phí đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương cho công ty của Út "Trọc", gây thất thoát cho Nhà nước hơn 725 tỷ đồng.

Cài phần mềm gian lận chiếm đoạt 725 tỷ

Tháng 2/2012, sau khi Thủ tướng chấp thuận đề xuất của Bộ GTVT về việc chuyển giao quyền thu phí trên cao tốc TP.HCM - Trung Lương, ông Đinh La Thăng đã gọi điện thoại cho Dương Tuấn Minh (Tổng giám đốc Công ty Cửu Long) để giới thiệu Út "Trọc". Cựu Bộ trưởng Bộ GTVT đề nghị ông Minh cho Công ty Yên Khánh của Út "Trọc" được tham gia đấu giá quyền thu phí cao tốc.

Sau đó, ông Thăng giao cho cựu Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường hoàn thiện Đề án bán quyền thu phí.

Đinh Ngọc Hệ bị cáo buộc chiếm đoạt hơn 725 tỷ đồng liên quan đến thu phí cao tốc TP.HCM - Trung Lương. Ảnh: Hoàng Giám.

Qua tiếp cận đề án và quy chế bán đấu giá quyền thu phí, Út "Trọc" biết quy định bắt buộc của công ty tham gia đấu giá là "tình hình tài chính lành mạnh, kinh doanh 2 năm liên tiếp (2011 và 2012) không lỗ".

Song, thực tế trong 2 năm này, hai công ty Khánh An và Yên Khánh của Út "Trọc" đều thua lỗ, không đủ điều kiện tham gia đấu giá và cũng không đủ năng lực tài chính để thanh toán tiền trúng đấu giá.

Biết Út "Trọc" có mối quan hệ với ông Thăng, bị cáo Nguyễn Hồng Trường đã có hành vi sai phạm trong việc chấp thuận cho Công ty Yên Khánh và Công ty Khánh An đủ điều kiện tham gia đấu giá, sau đó duyệt quyền thu phí cho Công ty Yên Khánh.

Ngay sau khi được tiếp nhận triển khai công tác thu phí, Út "Trọc" chỉ đạo các bị cáo thuộc Công ty Yên Khánh thuê Công ty Xuân Phi viết phần mềm để xâm nhập, can thiệp vào hệ thống phần mềm quản lý doanh thu của Bộ GTVT.

Đồng phạm của Út "Trọc" đã che giấu doanh thu thu phí thực tế, gian dối trong báo cáo doanh thu để thoát khỏi sự kiểm soát của Bộ GTVT và các cơ quan chức năng, xóa dữ liệu thu phí sau khi can thiệp, tiêu hủy chứng từ và lập khống chứng từ kế toán.

Cáo trạng xác định tổng doanh thu thu phí thực tế của 4 trạm trên tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương từ tháng 1/2014 đến hết tháng 12/2018 là hơn 3.266 tỷ đồng. Doanh thu đã bị các bị cáo điều chỉnh giảm còn 2.541 tỷ. Như vậy, hơn 725 tỷ đồng không đưa vào báo cáo tài chính bị Đinh Ngọc Hệ chiếm đoạt.

Tại cơ quan điều tra, Út "Trọc" không hợp tác khai báo, không thừa nhận hành vi phạm tội, phủ nhận vai trò chủ mưu trong việc thực hiện các hành vi gian dối để chiếm đoạt tài sản.

Hoài Thanh