Doanh nghiệp khó khăn nhưng hầu hết các ngân hàng vẫn lợi nhuận cao, chia lãi khủng: nỗi oan thị kính hay nỗi oan gì?

Theo ĐB Trần Văn Lâm, trong thời gian qua, khi hệ thống ngân hàng gặp khó khăn, nhất là khi đối mặt với các gói nợ xấu thì cả hệ thống chính trị đã góp sức hỗ trợ. Nghị quyết 42 của Quốc hội Khóa XIV được cho là khá mạnh mẽ và hiệu quả như Thống đốc đã đánh giá. Ở chiều ngược lại, trong 2 năm qua, ngành ngân hàng cũng đã có những hỗ trợ rất tích cực cho người dân, doanh nghiệp gặp khó khăn trong đại dịch. "Tuy nhiên, vẫn có những ý kiến cho rằng mức độ chia sẻ của ngân hàng đối với doanh nghiệp, người dân, đối với đất nước là chưa tương xứng khi mà kinh tế đất nước trong 2 năm qua tăng trưởng thấp kỷ lục, rất nhiều doanh nghiệp đổ vỡ, phá sản, ngừng hoạt động, rút khỏi thị trường, người dân thì gặp vô vàn khó khăn, lao đao vì dịch, nhiều khoản nợ ngân hàng đến hạn không trả được, nợ xấu tăng trở lại nhưng hầu hết các ngân hàng vẫn lợi nhuận cao, chia lãi khủng". Đại biểu đề nghị "Thống đốc đánh giá về sự đồng hành của ngân hàng đối với doanh nghiệp, nền kinh tế đất nước ta trong thời gian vừa qua? Giải pháp nào trong thời gian tới? Liệu đây là nỗi oan thị kính hay nỗi oan gì?"

ĐBQH Trần Văn Lâm (Bắc Giang) chất vấn. Ảnh: Hồ Long

Trả lời nội dung này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết, các tổ chức tín dụng thời gian qua, theo sự kêu gọi của Ngân hàng Nhà nước đã tham gia, đồng hành với doanh nghiệp và người dân. Đặc biệt từ khi đại dịch Covid - 19 xảy ra năm 2020 đến nay, các tổ chức tín dụng đã thực hiện miễn, giảm lãi của các khoản cho vay đối với doanh nghiệp và người dân. Tổng số tiền giảm tính ra vào khoảng 48.000 tỷ đồng. "Đây là con số đáng được ghi nhận với sự ủng hộ, chia sẻ của hệ thống ngân hàng. Bởi vì bản thân hệ thống ngân hàng hoạt động là trung gian tài chính, nguồn thu từ thu lãi cũng như thu các loại hình dịch vụ khác. Thế nhưng hoạt động ngân hàng cũng gắn liền với rủi ro và nợ xấu có thể thường xuyên phát sinh không thể tránh khỏi. Cho nên các tổ chức tín dụng cần có dự phòng cho việc xử lý các khoản nợ xấu này", Thống đốc nêu rõ.

Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành thông tư cho phép các tổ chức tín dụng thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ cho doanh nghiệp của người dân. Thống đốc Nguyễn Thị Hồng khẳng định, các tổ chức tín dụng đã tham gia rất tích cực và theo đó rất nhiều doanh nghiệp có nợ xấu, lẽ ra không đủ điều kiện để vay vốn nhưng bằng cách này nhiều doanh nghiệp và người dân có thể vay nợ trở lại. Số liệu cho thấy trong quá trình chúng ta thực hiện Thông tư 01, Thông tư 03 và Thông tư 14 sửa đổi về thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ thì trong 5 tháng đầu năm 2022 tín dụng đã tăng 8%, ở mức rất cao so với chỉ tiêu 14% của cả năm 2022. Điều này cho thấy nhờ Thông tư tái cơ cấu các khoản vay và cho phép giữ nguyên nhóm nợ nên các doanh nghiệp có khả năng phục hồi sau đại dịch Covid - 19 vẫn có thể tiếp tục được vay vốn.

Về vấn đề lợi nhuận cao của hệ thống ngân hàng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nêu rõ, trên thực tế các tổ chức tín dụng cũng là một doanh nghiệp, họ được thành lập ra thì cũng có mục tiêu kinh doanh vì lợi nhuận. Nhưng các tổ chức tín dụng khác với các doanh nghiệp khác, bởi vì số vốn của doanh nghiệp khác không lớn nhưng đối với các tổ chức tín dụng thì quy mô tài sản và vốn của các ngân hàng rất lớn.

Quang cảnh phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Ảnh: Quang Khánh

Cụ thể, nếu cuối năm 2020, toàn hệ thống các tổ chức tín dụng có tổng tài sản là 14 triệu tỷ đồng thì đến tháng 3.2022 đã lên đến hơn 16 triệu tỷ đồng và tín dụng đã là 12 triệu tỷ đồng. Tài sản của một tổ chức tín dụng, ví dụ một ngân hàng thương mại nhà nước khoảng 1,6-1,7 triệu tỷ đồng. "Nếu lợi nhuận sinh lời là 20.000 tỷ đồng trên tổng tài sản 1,6 - 1,7 triệu tỷ đồng thì cũng không phải là lớn, bởi vì theo những số liệu chúng tôi tổng hợp được ở một số trang trên thị trường chứng khoán thì những chỉ tiêu đánh giá theo tỷ lệ sinh lời trên tổng tài sản hoặc tỷ lệ sinh lời trên vốn của các tổ chức tín dụng so với một số các doanh nghiệp ở các ngành khác thì không cao", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nêu rõ.

Quỳnh Chi