Doanh nghiệp không mặn mà với việc bảo quản xăng dầu dự trữ quốc gia
Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết, Bộ đã tổ chức đấu thầu, lựa chọn doanh nghiệp bảo quản riêng xăng dầu dự trữ quốc gia nhưng không có đơn vị tham gia.
Tháng 3/2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 499, trong đó đề nghị Bộ Công Thương nghiên cứu mở rộng, nâng cao năng lực dự trữ quốc gia về xăng dầu.
Đồng thời, Bộ Công Thương có nhiệm vụ thực hiện công khai, minh bạch và có giải pháp tách bạch giữa dự trữ xăng dầu quốc gia và dự trữ lưu thông của các doanh nghiệp đầu mối.
Doanh nghiệp không mấy mặn mà việc bảo quản xăng dầu Dự trữ Quốc gia. (Ảnh: ĐT)
Nhằm thực hiện nhiệm vụ này, Bộ Công Thương đã có 4 lần trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án do Bộ nghiên cứu. Trong đó lần đầu vào 31/3/2022 và lần gần đây nhất vào ngày 27/12/2022.
Trong phương án mới đây nhất, Bộ Công Thương đề xuất từ năm 2023 - 2025, nâng mức dự trữ xăng dầu quốc gia từ 9 ngày nhập ròng hiện nay lên 15 ngày. Trong giai đoạn 2026 - 2030 tiếp tục nâng lên 30 ngày nhập ròng.
Ông Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết: Để thực hiện phương án này, ngân sách Nhà nước (NSNN) cần bố trí tối thiểu 4.100 tỷ đồng/năm để mua xăng dầu dự trữ.
Tuy nhiên theo báo cáo của Bộ Tài chính thì mức kinh phí trên vượt quá khả năng cân đối NSNN. Hiện nay NSNN mới bố trí được khoảng 1.500 tỷ đồng/năm để mua hàng cho toàn ngành dự trữ quốc gia.
Để giải quyết khó khăn trên, ngày 17/2/2023, Bộ Công Thương và Bộ Tài chính đã tổ chức họp, rà soát và thống nhất tiếp tục báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét cho nâng dần mức dự trữ xăng dầu quốc gia theo khả năng cân đối của NSNN hàng năm và phù hợp với khả năng cho thuê kho dự trữ bảo quản của các doanh nghiệp.
Trường hợp được cấp có thẩm quyền cho phép, mỗi năm NSNN sẽ bố trí mua tăng thêm 1.000 - 2.000 tỷ đồng (tương đương 1-2 ngày nhập ròng) để nâng Tổng mức xăng dầu dự trữ quốc gia đến năm 2025 đạt mức tối đa theo quy định tại Quyết định số 1030 ngày 13/7/2017 của Thủ tướng Chính phủ.
Về nhiệm vụ thực hiện công khai, minh bạch và có giải pháp tách bạch giữa dự trữ xăng dầu quốc gia và dự trữ lưu thông của các doanh nghiệp đầu mối, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho hay, Bộ Công Thương đã phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính nghiên cứu, triển khai.
Tuy nhiên, việc thực hiện nhiệm vụ trên đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc do hiện nay Nhà nước chưa có Kho dự trữ quốc gia xăng dầu nên phải đi thuê của các doanh nghiệp, trong khi định mức phí bảo quản xăng dầu dự trữ quốc gia hiện rất thấp, không phù hợp với thực tế.
“Bộ đã tổ chức đấu thầu, lựa chọn doanh nghiệp bảo quản riêng xăng dầu dự trữ quốc gia nhưng không có đơn vị tham gia”, ông Diên tiết lộ.
Để giải quyết vấn đề trên, Bộ Công Thương đã báo cáo Thủ tướng và tổ chức họp với Bộ Tài chính để thống nhất giải pháp thời gian tới theo 2 hướng.
Thứ nhất, trước mắt, để công tác bảo quản xăng dầu dự trữ quốc gia không bị gián đoạn, Bộ Công Thương báo cáo Thủ tướng Chính phủ, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép tiếp tục ký hợp đồng với các doanh nghiệp như trước đây để bảo quản xăng dầu dự trữ quốc gia chung với hàng kinh doanh của doanh nghiệp.
Thứ hai, đối với mức phí trả cho doanh nghiệp bảo quản, tạm thời tiếp tục áp dụng mức phí tại Quyết định số 65/QĐ-BKH ngày 17/01/2003 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Đồng thời đề nghị Bộ Tài chính sớm ban hành Quy chuẩn kỹ thuật về xăng dầu dự trữ quốc gia để làm căn cứ cho Bộ Công Thương xây dựng lại định mức phí bảo quản xăng dầu dự trữ quốc gia bảo đảm phù hợp với thực tế, gửi Bộ Tài chính thẩm định, ban hành để tổ chức lựa chọn đơn vị bảo quản riêng.
Bộ sẽ tiếp tục đánh giá kỹ ưu điểm, nhược điểm của từng phương thức bảo quản (để chung hoặc để riêng) và xây dựng mức phí bảo quản theo từng phương thức để so sánh, từ đó kiến nghị Chính phủ quyết định phương án bảo quản phù hợp, bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước và doanh nghiệp, đồng thời rà soát, kiến nghị sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật về dự trữ quốc gia xăng dầu cho phù hợp với tình hình thực tế.
