Đôi sneaker Old Skool ảnh hưởng đến văn hóa thời trang đường phố

Vans tiếp tục là một thương hiệu có ảnh hưởng trong lĩnh vực trượt ván, thời trang đường phố, nghệ thuật và văn hóa đại chúng - logo màu đỏ mang tính biểu tượng của thương hiệu có thể được nhận ra ngay lập tức qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, một kiểu dáng đã đưa thương hiệu này lên tầm cao về phạm vi tiếp cận toàn cầu và mức độ thèm muốn của những người đam mê giày dép sành điệu. Vans Old Skool, được tạo điểm nhấn bằng Sidestripe đặc trưng của Vans, đã tạo nên di sản không thể so sánh được của nhãn hiệu giày dép. Kể từ khi ra mắt đôi giày, Vans đã tiếp tục chứng minh sự trường tồn giữa các nền văn hóa khác nhau, đồng thời được ca ngợi bởi những người nổi tiếng bao gồm Justin Bieber, A$AP Rocky, Travis Scott và Frank Ocean, cũng như các vận động viên ván trượt, nghệ sĩ, nhà thiết kế thời trang và văn hóa giới trẻ. Chúng ta sẽ cùng kể lại sự trỗi dậy của Vans và những nét văn hóa khác nhau mà Old Skool cổ điển đã trở thành một phần trong đó.

Câu chuyện của Vans bắt đầu khi anh em Paul và James Van Doren, cùng với Gordon Lee và Serge Delia, hợp tác để thành lập Công ty Cao su Van Doren. Thương hiệu này đã phát hành mẫu giày trượt ván đầu tiên của mình, Era, vào năm 1976 như một phần của dòng Off the Wall. Khoảng một năm sau, vào năm 1977, Vans bổ sung thêm mẫu Old Skool (ban đầu được gọi là Style 36), tiếp theo là mẫu Sk8-Hi (1978) và Slip-On (1979). Mỗi chiếc giày nguyên bản đều có phần gót Off the Wall màu đỏ vẫn có thể tìm thấy trên các mẫu hiện đại, nhưng Old Skool có diện mạo mới và kết cấu da lộn bền bỉ đã thu hút sự chú ý của những người trượt ván ở khắp mọi nơi. Nó ra mắt một Sidestripe đặc trưng chưa từng thấy trước đây của Vans, do chính Paul Van Doren vẽ. Paul đã đưa bức vẽ nguệch ngoạc này cho nhà thiết kế và tạo mẫu nội bộ của Vans, George Greenwood, người sau đó đã tích hợp nó vào thiết kế của Old Skool và đặt biệt danh cho nó là “Jazz Stripe”. Đặc điểm thiết kế dễ nhận biết này cũng như các tấm da độc đáo ở mũi và gót giày đã khiến nó ngay lập tức được người hâm mộ yêu thích nhờ kiểu dáng và độ bền.

Old Skool là một đôi giày mà cả những người ủng hộ văn hóa đại chúng và văn hóa ngầm underground đều có thể nhận ra, đồng thời thiết kế vượt thời gian của nó kết hợp với mức giá phải chăng đã khiến mẫu giày này trở thành một mặt hàng chủ lực. Nó không chỉ phù hợp với các công viên trượt ván và các buổi hòa nhạc punk rock mà còn được một số người nổi tiếng đi trên thảm đỏ, chứng tỏ tầm ảnh hưởng rộng rãi của thương hiệu. Hình dáng này đã ngay lập tức trở thành kiểu dáng cổ điển vào đầu những năm 80 khi nó được các vận động viên trượt ván, vận động viên BMX cũng như thanh thiếu niên Mỹ lựa chọn. Ảnh hưởng của thiết kế và cấu trúc giày tiếp tục kéo dài đến những năm 90, khi Vans trở thành thương hiệu và nhà tài trợ được công nhận trên toàn cầu cho lễ hội âm nhạc Warped Tour, sau này được đổi tên thành “Vans Warped Tour”.

Cho rằng Old Skool là một thiết kế đơn giản vượt thời gian bắt nguồn từ lịch sử của môn trượt ván và văn hóa trượt ván, sau này nó đã trở thành đôi giày lý tưởng cho việc tùy chỉnh và sáng tạo. Bắt đầu từ cuối những năm 60, Vans bắt đầu cho phép khách hàng của mình tạo ra những đôi giày độc nhất vô nhị bằng vải của chính họ vì họ sở hữu và vận hành các nhà máy của riêng mình ở Nam California. Phương pháp tùy chỉnh ban đầu này đã được khách hàng cá nhân cũng như doanh nghiệp sử dụng, đặt nền tảng cho sự hợp tác chính thức và chính thức bắt đầu ngay từ những năm 70. Vào cuối những năm 70, thanh thiếu niên bắt đầu cá nhân hóa giày Vans của mình bằng các tác phẩm nghệ thuật vẽ tay, dẫn dắt Steve Van Doren, con trai của người đồng sáng lập Paul, mở ra các cuộc thi thiết kế giữa những người mang giày. Theo thời gian, Vans đã duy trì bản chất của Old Skool và nhiều mẫu khác thông qua các đợt ra mắt chung, đồng thời đưa các màu sắc hiện đại vào và thậm chí hợp tác với các nghệ sĩ như Kaws, Stash, Futura,...

Năm 1996, Giám đốc Thiết kế Tối cao Brendan Babenzien đã giới thiệu bộ sưu tập Supreme Old Skool. Đôi giày được nhiều người thèm muốn này là đồng dấu hiệu vàng của một trong những thương hiệu có ảnh hưởng nhất trong lĩnh vực trang phục trượt ván và trang phục streetwear. Đó là sự hợp tác ba màu đã củng cố thêm sức hấp dẫn lâu dài của Vans trong văn hóa thời trang và giày dép - đồng thời tạo tiền đề cho 10 lần hợp tác Vans x Supreme theo mùa cho đến ngày nay. Đưa các dự án hợp tác tiến thêm một bước nữa, Vault by Vans khai trương vào năm 2003, mở ra một thời kỳ hợp tác mang tính khái niệm cao cấp, chẳng hạn như với Palm Angels, UNDERCOVER, Engineered Garments,... Vào năm 2009, Vault by Vans đã ra mắt bộ sưu tập kỷ niệm 20 năm cho vận động viên trượt ván huyền thoại Ray Barbee, bao gồm mẫu Old Skool '92 Reissue LX, được thiết kế để mô phỏng hình thức tổng thể và chi tiết của các mẫu Old Skool lưu trữ những năm 90. Chính mẫu này đã đặt nền móng cho mẫu Old Skool ngày nay, bày tỏ lòng kính trọng đối với thời kỳ hoàng kim của nó trong môn trượt ván đường phố đầu những năm 90.

Ngay sau khi Vault by Vans ra mắt, Vans đã viết một chương khác cho câu chuyện của mình với việc phát hành Syndicate Line, mang đến cho các nghệ sĩ phi truyền thống và những người theo phong cách phản văn hóa cơ hội thể hiện những thiết kế lập dị của họ trên nhiều kiểu dáng Vans khác nhau, bao gồm cả Old Skool. Vans và mẫu Old Skool đầu tiên không chỉ được các thương hiệu lớn nhất ủng hộ, mà những nhân vật văn hóa đường phố như Jason Dill, Shawn Stussy và Tyler the Creator cũng đã tạo ra những phiên bản giày sneaker của riêng họ.

Syndicate Line đã hoạt động được 10 năm, trong số các dự án đặc biệt khác của Vans, bao gồm cả Vans Navy mời người hâm mộ cá nhân hóa giày của họ trực tuyến - một tùy chọn vẫn có trên trang web của Vans. Sự hợp tác của Simpsons với sự góp mặt của nhiều nghệ sĩ và các mối quan hệ đối tác khác đã thành hiện thực khi phạm vi tiếp cận văn hóa của thương hiệu ngày càng tăng. Old Skool cũng đã được tân trang lại theo nhiều cách. Blends “Bones” Old Skool xuất hiện vào năm 2014, BMX và Deconstructed Old Skools ra mắt vào năm 2019, và mẫu Knu Skool 2022 sau đó cũng bị loại bỏ – một sự hợp tác của Vault by Vans với Imran Potato để giới thiệu lại kiểu dáng Vans năm 1998. Ban đầu được thiết kế để tái hiện lại Old Skool vào cuối thế kỷ 20, Knu Skool mang phong cách đường phố thập niên 90 với lưỡi giày phồng lên, cổ giày ở mắt cá chân và đường sọc Sidestripe vát ba chiều, phản ánh tầm ảnh hưởng của môn trượt ván cuối thập niên 90 đối với thời trang nam giới.

Vans Old Skool đã chứng kiến tất cả - nó đã được tái hiện lại bằng sa tanh, vải nhung, sherpa và thậm chí được nạm hoàn toàn bằng pha lê Swarovski - nhưng trái tim của chiếc giày và cấu trúc ban đầu của nó vẫn được giữ nguyên. Những gì bắt đầu bằng việc tạo ra một đôi giày trượt ván bền hơn với cấu trúc bằng da lộn vào năm 1977 đã tiếp tục thúc đẩy văn hóa trong nhiều thập kỷ và ảnh hưởng của Old Skool tiếp tục vang vọng trong văn hóa đường phố và trượt ván ngày càng rộng rãi.

Quang Tân