Đồng hành cùng nạn nhân bom mìn, nhân lên hạnh phúc, bình yên cuộc sống

Liên tiếp trải qua các cuộc chiến tranh chống thực Pháp, chống đế quốc Mỹ, chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam và phía Bắc của Tổ quốc, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu hậu quả của bom mìn nặng nề nhất thế giới. Theo Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam (VNMAC), chỉ riêng số bom đạn quân đội Mỹ đã sử dụng trong chiến tranh Việt Nam khoảng 15,35 triệu tấn; tỷ lệ bom mìn chưa nổ chiếm khoảng 5% số lượng bom mìn đã sử dụng. Theo điều tra, có khoảng 6,1 triệu héc-ta diện tích đất còn bị ô nhiễm và nghi ngờ ô nhiễm bom mìn, chiếm 18,71% tổng diện tích đất tự nhiên của cả nước.

Bom mìn, vật liệu nổ còn sót lại vô cùng nguy hiểm, có thể phát nổ bất cứ lúc nào khi có những tác động cơ học (hoặc tác động khác) trong quá trình sinh hoạt, lao động sản xuất của người dân và các tổ chức kinh tế. Số liệu thống kê của các cơ quan chức năng cho thấy, từ sau năm 1975 đến nay, tai nạn do bom mìn còn sót lại phát nổ vẫn liên tục xảy ra, khiến hơn 40.000 người chết và hơn 60.000 người bị thương.

Trung tướng Nguyễn Đức Soát trao hỗ trợ sinh kế cho nạn nhân bom mìn ở tỉnh Gia Lai, tháng 9-2023. Ảnh: HÒA BÌNH

Trước thực trạng trên, nhiệm vụ khắc phục hậu quả bom mìn được Đảng, Nhà nước xác định là nhiệm vụ cấp bách. Trên cơ sở đó, ngày 21-4-2010, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 504/QĐ-TTg phê duyệt “Chương trình hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh giai đoạn 2010-2025” (Chương trình 504) nhằm huy động nguồn lực trong nước và quốc tế để giảm thiểu và tiến tới khắc phục hoàn toàn ảnh hưởng của bom mìn, vật nổ do chiến tranh để lại với hai nội dung chủ yếu là rà phá bom mìn, vật liệu nổ, giải phóng đất đai để phát triển kinh tế-xã hội và hỗ trợ nạn nhân bị thương tật do bom mìn còn sót lại sau chiến tranh gây ra. Chấp hành chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngày 11-11-2014, Hội Hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn Việt Nam chính thức được thành lập với nhiệm vụ tuyên truyền trong nhân dân quyết tâm của Đảng, Nhà nước khắc phục triệt để hậu quả bom mìn và phương pháp phòng tránh; vận động các tổ chức, cá nhân trong nước và quốc tế chung tay hỗ trợ nạn nhân có hoàn cảnh khó khăn và triển khai hỗ trợ.

Để triển khai hoạt động sát với thực tế các địa phương, Hội Hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn Việt Nam đã xây dựng được mạng lưới các Hội địa phương và chi hội rộng khắp trên cả nước, phủ kín các địa bàn trọng điểm ở phía Bắc như Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Hải Phòng, suốt dải miền Trung từ Quảng Bình, Quảng Trị, xuống tận Phú Yên, Khánh Hòa, rồi lên cả 4 tỉnh Tây Nguyên và những thành phố lớn phía Nam như Cần Thơ, TP Hồ Chí Minh. Khi mới thành lập, Hội chỉ có hơn 100 hội viên. Sau 10 năm, số hội viên đã lên đến gần 1.500 người, hoạt động trong 3 hội địa phương và 17 chi hội cấp tỉnh.

Hội viên của Hội Hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn Việt Nam là những tướng lĩnh, sĩ quan cao cấp, những cán bộ từng công tác ở nhiều lĩnh vực khác nhau, nay đã nghỉ hưu, tình nguyện chung tay, góp sức làm việc thiện, tận tụy suốt 10 năm liền không ngơi nghỉ, dù nhiều người đã 70-80 tuổi.

Hoạt động hỗ trợ nạn nhân bom mìn của Hội cũng hết sức phong phú, phù hợp với khả năng, điều kiện sống của từng nạn nhân. Có nạn nhân được hỗ trợ bò giống sinh sản. Có nạn nhân được hỗ trợ tu sửa hoặc xây dựng nhà mới, hay hỗ trợ chăn nuôi gia súc, gia cầm... Chính các chi hội ở địa phương là chỗ dựa để Hội hoạt động hiệu quả. Nhiều nạn nhân của bom mìn còn sót lại sau chiến tranh cuộc sống đã được cải thiện rõ rệt. Như trường hợp của gia đình ông Trần Xuân Cường sinh năm 1955, ở xã Vạn Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, gặp tai nạn bom mìn năm 1993, bị cụt tay phải (dưới khuỷu tay), mắt phải bị mù, một vài mảnh bom ghim sâu vào cơ thể khiến cuộc sống của ông và gia đình vô cùng khó khăn. Năm 2020, ông được Hội Hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn Việt Nam tặng 1 con bò giống sinh sản để thực hiện mô hình sinh kế bền vững. Sau 3 năm chăn nuôi, gia đình ông giờ đã có 3 con bò, cuộc sống được cải thiện rõ rệt... Những câu chuyện, những hoàn cảnh vươn nên thoát nghèo từ sự hỗ trợ của Hội như ông Trần Xuân Cường, bà Mai Thị Liệu, ông Nguyễn Văn Lượng (Bố Trạch); ông Trương Tiến (Thăng Bình, Quảng Nam), hay ông Nông Văn Dũng, Bồn Văn Hòn (Vị Xuyên, Hà Giang)... chính là những động lực to lớn, thôi thúc các hội viên của Hội Hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn Việt Nam tích cực hoạt động.

Song song với việc hỗ trợ bằng hiện vật, một hoạt động khác được Hội Hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn Việt Nam đẩy mạnh đó là tuyên truyền rộng rãi trong nhân dân, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa hiểu rõ sự nguy hiểm của bom mìn và các biện pháp phòng tránh. Nhờ vậy, số vụ tai nạn do bom mìn còn sót lại sau chiến tranh những năm gần đây đã giảm đáng kể.

Ngoài sự tận tâm của đội ngũ hội viên, Hội Hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn Việt Nam không thể có được kết quả hoạt động nếu thiếu sự chỉ đạo chặt chẽ từ Bộ Quốc phòng, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Bộ Nội vụ. Sự quan tâm, chỉ đạo của các bộ, ngành là những định hướng quan trọng giúp Hội ngày càng phát triển.

Ngoài ra, yếu tố rất quan trong nữa, quyết định hiệu quả hoạt động của Hội là sự giúp đỡ to lớn của Bộ tư lệnh Quân chủng Phòng không-Không quân, Bộ tư lệnh Binh chủng Thông tin liên lạc, Bộ tư lệnh Binh chủng Công binh, các tập đoàn, các công ty trong và ngoài Quân đội, như: Tập đoàn Công nghiệp- Viễn thông Quân đội, Ngân hàng TMCP Quân đội, Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt (Ngân hàng TMCP Lộc Phát Việt Nam), Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), Tổng công ty Than Đông Bắc (Bộ Quốc phòng), Tổng Công ty 789 và Công ty TNHH MTV 207 (Bộ Tổng Tham mưu QĐND Việt Nam), Công ty Dịch vụ Hàng không Thăng Long, Công ty ACC (Quân chủng Phòng không- Không quân), Quỹ Hoa Hòa bình, Nhóm thiện nguyện Chia sẻ-Sharing và nhiều tổ chức, cá nhân khác. Nhờ đó đến nay, Hội Hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn Việt Nam đã tổ chức 35 đợt hỗ trợ với kinh phí hàng chục tỷ đồng cho hơn 6.000 nạn nhân ở các địa phương trọng điểm bị ô nhiễm bom mìn nặng nề. Hội Hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn Việt Nam mong muốn, các đồng chí lãnh đạo các ban, bộ, ngành, địa phương, các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, các nhà hảo tâm, các mạnh thường quân sẽ luôn quan tâm chỉ đạo, ủng hộ, giúp đỡ để Hội hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ của mình trong thời gian tới.

Trung tướng NGUYỄN ĐỨC SOÁT, Chủ tịch Hội Hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn Việt Nam