Dự án sân bay Long Thành 'lỡ hẹn' 3 năm

Điều chỉnh thời gian thực hiện và giải ngân vốn

Sáng 26/10, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, dự án được triển khai theo Nghị quyết số 94/2015/QH13 ngày 25/6/2015 của Quốc hội và một số nghị quyết khác.

Trong quá trình triển khai, một số nội dung của Dự án có thay đổi so với chỉ tiêu chủ yếu nên đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 53/2017/QH14. Theo quy định tại Điều 2 Nghị quyết số 94/2015/QH14, Điều 2 Nghị quyết số 38/2017/QH14 của Quốc hội, Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét, thông qua một số nội dung thay đổi trước khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo quy định của Luật Đầu tư công.

Quốc hội trong phiên họp sáng 26/10.

Tổng mức đầu tư Dự án là 22.938 tỷ đồng. Diện tích đất thu hồi là 5.399,35 ha, trong đó: diện tích đất của Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành là 5.000 ha, diện tích đất khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn là 282,35 ha, diện tích đất Phân khu III của khu tái định cư Bình Sơn là 97 ha, diện tích đất khu nghĩa trang là 20 ha.

Việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tiến hành một lần và hoàn thành trước năm 2021.

Thực tế triển khai, về công tác thu hồi và bàn giao mặt bằng, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, đã thu hồi tổng diện tích 4.882/5.000 ha, đạt 97,64%, trong đó đã bàn giao toàn bộ mặt bằng giai đoạn 1 cho Cảng vụ hàng không miền Nam với tổng diện tích 2.532/2.532 ha, đạt 100%; đáp ứng điều kiện để Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam khởi công 2 gói thầu.

Do đó, việc chậm bàn giao mặt bằng không ảnh hưởng đến tiến độ thi công của Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1, do 2 gói thầu nêu trên mới khởi công ngày 31/8/2023.

Về bố trí tái định cư, tổng số hộ bị ảnh hưởng là khoảng 5.635 hộ, trong đó: Đã xét duyệt tái định cư cho 4.246 hộ (đã bố trí tái định cư: 4.112 hộ, đang bố trí tái định cư: 134 hộ); 15 hộ đủ điều kiện tái định cư đang lập thủ tục bố trí; 1.066 hộ đã xét duyệt tái định cư nhưng không đủ điều kiện bố trí; 308 hộ đang rà soát tái định cư...

Về công tác giải ngân, tổng số vốn kế hoạch đã được cấp có thẩm quyền phân bổ cho Dự án là 22.855,035 tỷ đồng, trong đó: 18.195,035 tỷ đồng thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020.

Kết quả giải ngân đến ngày 31/12/2022 là 16.697,132 tỷ đồng, trong đó: Giải ngân từ nguồn vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 là 13.580,755 tỷ đồng. Giải ngân từ nguồn vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 là: 3.116,377 tỷ đồng.

Như vậy, còn lại 4.614,28 tỷ đồng nguồn vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 – 2020 đã được bố trí vốn trung hạn và 1.543,623 tỷ đồng nguồn vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 chưa giải ngân và đã hủy dự toán.

Trên cơ sở thực hiện nêu trên, Chính phủ đề nghị điều chỉnh bao gồm: điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư Dự án; điều chỉnh diện tích đất thu hồi; điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án và kéo dài thời gian giải ngân; bổ sung nội dung về bố trí tái định cư các hộ dân thuộc 2 tuyến giao thông kết nối T1, T2 vào Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn.

Do còn hơn 2.500 tỷ đồng chưa giải ngân, nên Chính phủ kiến nghị kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân số vốn còn lại này để tiếp tục thực hiện hoàn thành dự án và hoàn trả ngân sách địa phương số vốn đã ứng trước cho Dự án.

Trong các nội dung đề nghị điều chỉnh như trên, Chính phủ kiến nghị Quốc hội điều chỉnh đối với nội dung về điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án và kéo dài thời gian giải ngân vốn.

Điều chỉnh giải ngân vốn Dự án sân bay Long Thành đến hết năm 2024

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Tại Nghị quyết số 53/2017/QH14 quy định “Việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tiến hành một lần và hoàn thành trước năm 2021”. Tại Tờ trình, Chính phủ kiến nghị Quốc hội kéo dài thời gian thực hiện Dự án “đến hết năm 2024”.

Cảng hàng không quốc tế Long Thành có tổng mức đầu tư lớn, lên đến gần 23 nghìn tỷ đồng.

Ủy ban Kinh tế nhất trí với kiến nghị Quốc hội cho phép kéo dài thời gian thực hiện Dự án đến hết năm 2024, nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý để thực hiện hoàn thành các dự án thành phần có cấu phần xây dựng cũng như triển khai công tác giải ngân cho Dự án.

Đồng thời, Ủy ban Kinh tế đánh giá cao sự chủ động của UBND tỉnh Đồng Nai trong việc tạm ứng ngân sách địa phương để tiếp tục chi trả kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho Dự án nhằm hoàn thành công tác thu hồi đất cho Dự án và bàn giao toàn bộ mặt bằng giai đoạn 1.

Tuy nhiên, cần đánh giá việc tạm ứng ngân sách địa phương chi trả cho các kinh phí liên quan của Dự án từ năm 2021 - 2023 trong bối cảnh niên độ Dự án đã kết thúc, không được Kho bạc Nhà nước giải ngân thì có tác động, ảnh hưởng như thế nào đối với việc thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Đề nghị đánh giá việc điều chỉnh về thời gian chuẩn bị và thực hiện Dự án “đến hết năm 2024” thay vì hoàn thành trước năm 2021 có ảnh hưởng như thế nào đến thời gian và lộ trình thực hiện giai đoạn 1 của Dự án được nêu tại khoản 6 của Nghị quyết số 94/2015/QH13.

Về kéo dài thời gian giải ngân, Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép kéo dài thời gian giải ngân số vốn 2.510,372 tỷ đồng đến hết năm 2024.

Ủy ban Kinh tế cho rằng theo quy định tại khoản 2 Điều 68 của Luật Đầu tư công, Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền cho phép kéo dài thời gian thực hiện giải ngân vốn kế hoạch đầu tư công đến ngày 31/12 năm sau. Theo đó, việc kéo dài thời gian thực hiện số vốn của Dự án tối đa là đến ngày 31/12/2022, đến nay đã hết thời hạn cho phép kéo dài theo quy định của pháp luật về đầu tư công.

Đồng thời, theo quy định tại Điều 64 của Luật Ngân sách nhà nước, các khoản dự toán chi, đến hết năm ngân sách, kể cả thời gian chỉnh lý quyết toán ngân sách chưa thực hiện được hoặc chưa chi hết phải hủy bỏ. Do đó, việc trình Quốc hội cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn là cần thiết, tuy nhiên đề nghị Chính phủ cần làm rõ số kinh phí chưa giải ngân hết của năm 2020, 2021 đã được chuyển nguồn hay chưa, có đủ điều kiện để báo cáo Quốc hội cho phép kéo dài phần vốn này đến hết năm 2024 hay không.

Dự kiến, nội dung này sẽ đưa vào Nghị quyết kỳ họp thứ 6.

Có ý kiến cho rằng Quốc hội đã phê duyệt quyết toán chi ngân sách nhà nước năm 2021 tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV (Nghị quyết số 91/2023/QH15 ngày 19/6/2023). Do đó, việc Chính phủ kiến nghị “cho phép kéo dài thời gian giải ngân số vốn 2.510,372 tỷ đồng đến hết năm 2024” là không khả thi, không phù hợp với quy định của Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách nhà nước.

Vì vậy, đề nghị Chính phủ rà soát lại nội dung này để đề xuất phương án xử lý phù hợp, đúng quy định. Trường hợp Dự án cần bố trí nguồn vốn để tiếp tục triển khai thực hiện thì đề nghị Chính phủ lập và trình Quốc hội dự toán ngân sách nhà nước và phương án phân bổ ngân sách trung ương hằng năm để bố trí vốn cho Dự án.

Minh Anh